همشهری آنلاین_فاطمه عسگرنیا: هرچند تمام این ظرفیت‌ها در طول ۲ سال اخیر که ویروس کرونا به جان شهر افتاد، با فعالیت‌های یک‌خط در میان و ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی و درمانی، از رونق افتادند و گردشگران و علاقه‌مندان به بازدید از این ظرفیت‌ها را حسرت به دل گذاشته‌اند. در این گزارش، سعی کردیم ضمن اشاره‌ای کوتاه به برخی از مهم‌ترین ظرفیت‌های گردشگری مناطق ۱۱ و ۱۲ پای درددل فعالان این بخش بنشینیم و ببینیم کرونا چه بر سر آنها آورده است.
بوی نوستالژی می‌آید. از تمام در و دیوارهای قدیمی که هنوز به سبک ۴۰ ـ ۵۰ سال قبل معماری خاص خیابان جمهوری را به رخ می‌کشند، کافه‌هایی در دل خانه‌های قدیمی. اینجا می‌شود برای ساعتی نشست و سفر کرد در تونل زمان. می‌شود رفت به سال‌های دوری که از این پنجره‌های قدیمی صدای هیاهوی بچه‌های مدرسه به گوش می‌رسید.
شاید هم در گوشه این کافه که پنجره‌های رو به خیابان جمهوری دارد، بساط چای صاحبخانه کنار سماور زردرنگ برنجی روی میز کوچکی که با استکان‌های کمرباریک و قندان شیشه‌ای منقش به تصاویر پادشاهان قجری خودنمایی می‌کرده، همیشه به‌راه بوده و پیرزن و پیرمرد صاحبخانه روی مبل قدیمی مخملی‌شان لم می‌دادند و رفت‌وآمد مردم در خیابان را به تماشا می‌نشستند. کسی چه می‌داند؟ از هر رج دیوارهای آجری و قدیمی این خانه قدیمی می‌توانی قصه‌ای از زندگی مردم آن روزگار را برای خود روایت کنی. تبدیل خانه‌های قدیمی پایتخت به کافه‌هایی که این روزها پاتوق نسل من و شما شده، اتفاق خوبی است که این روزها در سایه خوش‌ذوقی عده‌ای از همین جوان‌های امروزی رخ می‌دهد.
- یکسال است چشم به راه رفتن کرونا هستیم
«زهرا فاموری» یکی از همین جوان‌های تهرانی است. او مدیر خانه فاموری است. خانه‌کافه‌ای که تقریباً یک سال قبل از شیوع کرونا افتتاح و قرار شد مامنی باشد برای هنرمندان استانی تا ضمن نمایش دستاوردهای هنری‌شان بتوانند چند روزی را در این خانه‌کافه اتراق کنند، بی‌آن‌که دغدغه اسکان داشته باشند.
قرار بود حیاط باصفای خانه محلی برای برگزاری نشست‌های علمی و هنری باشد، اما کرونا نگذاشت و حالا بالغ بر یک سال می‌شود که تمام برنامه‌های گردشگری این مجموعه چشم به راه کم شدن شر کرونا است. فاموری می‌گوید: «تهران ظرفیت گردشگری خوبی دارد. همه ما هم داشتیم خوب پیش می‌رفتیم، اما کرونا نگذاشت و از همه بدتر اینکه گروه اقتصادی فعال در حوزه گردشگری را طی این یک سال کسی ندید و برای جبران خسارتشان چاره‌ای اندیشیده نشد.»
- خیابانی با تنوع ظرفیت‌های گردشگری
منطقه ۱۲ تهران را باید گنجینه موزه‌های تاریخی ایران دانست. تنوع موزه‌هایی که در این منطقه وجود دارد همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است، به‌خصوص که اکثر این خانه‌ها در خیابان سی تیر یا همان خیابان ادیان تهران واقع شده‌اند. در واقع، خود این خیابان هم برای خودش یک ظرفیت گردشگری است، چه آن زمان که کیوسک‌های غذا دایر بود و شب چراغانی خیابان و بوی خوش غذاهای محلی هر رهگذری را به سمت و سوی خیابان می‌کشاند، چه الان که به واسطه موزه‌ها و سکونت مریدان دین‌های متنوع در آن شهره عام و خاص است.
اگر به تعدادی از موزه‌های تاریخی و مهم این خیابان بخواهیم اشاره کنیم، می‌توانیم از موزه ملل یا همان موزه باستان، موزه اسناد مکتوب تاریخی و یا موزه ملک نام ببریم. البته موزه‌ها هم امسال از تعطیلی‌های‌گاه و بیگاه کرونایی در امان نبودند و به گفته مهدی یساولی، از فعالان حوزه گردشگری منطقه ۱۲، همین وضعیت باعث شد تا لطمه زیادی به بخش اقتصادی موزه‌ها وارد شود.
او می‌گوید: «صنعت گردشگری در شهر تهران یکی از منابع مهم درآمدی برای شهر محسوب می‌شود و می‌توان با رونق آن و توجه به این صنعت بخش قابل‌توجهی از اهداف و برنامه‌های توسعه شهری را پیش برد. کرونا و تعطیلی‌های ناشی از آن نشان داد که رکود صنعت گردشگری شادابی و سرزندگی را از شهر می‌گیرد.»
- شب‌های تهران در گردشگری جایی ندارد
«مهدی یساولی» یکی از برگزارکنندگان تورهای گردشگری در منطقه ۱۲ تهران است. او معتقد است در بخش گردشگری از شب‌های زیبای تهران غافل شده‌ایم. تهران در شب زنده و زیباست و باید با برنامه‌ریزی برای این بخش از این ظرفیت استفاده کرد.
او از ایجاد پیاده‌راه‌هایی مانند خیابان سی تیر در قلب تهران به‌عنوان یکی از راهکارهای اساسی توسعه و رونق گردشگری تهران در شب یاد می‌کند و می‌گوید: «ما مسیرهای پیاده‌راه زیادی در طول این سال‌ها در تهران ایجاد کرده‌ایم، اما نتوانسته‌ایم این مسیرها را به مردم معرفی کنیم، ضمن اینکه شیوع کرونا هم به خیلی از طرح‌ها فرصت خودنمایی و نمایش نداد.»
حرف‌های یساولی درباره پهنه رودکی در منطقه ۱۱ شهرداری تهران هم صدق می‌کند، پهنه‌ای که قرار بود محلی برای دورهمی‌های اهالی فرهنگی و هنر و موسیقی باشد، حالا در سایه کرونا یک سالاست که میزبان سکوت محض در روزهای گرم و سرد سال است. «مهدی باقری»،
یکی از هنرمندان رشته تئاتر، می‌گوید: «با افتتاح پهنه رودکی و برگزاری یکی ـ دو دوره نمایش‌های خیابانی و استقبال مردم از این برنامه‌ها دلمان قرص شد به برخورداری از فضایی برای دورهمی‌های هنری، اما الان یک سال می‌شود که به دلیل کرونا خبری از برگزاری برنامه‌های شاد و پیش‌بینی‌شده در پهنه رودکی نیست.» راست می‌گوید، پهنه را سکوت محض در بر گرفته و جز چند پیرمرد و پیرزن که عصرها خود را به نیمکت‌های بلوار رودکی می‌رسانند و در دورهمی دوستانه‌شان از هر دری سخنی می‌گویند، خبر دیگری نیست.
- هاستل‌ها بی‌مهمان
در همین منطقه ۱۱ هم جاذبه‌های گردشگری کم نیستند، مخصوصاً مهمانسراها و کافه‌هتل‌هایی که در آن شکل گرفته‌اند، مانند هاستل زی. خیلی‌ها معتقدند این‌هاستل در شاعرانه‌ترین خیابان تهران واقع شده است؛ خیابان فلسطین، مامن کافه‌ها و کتابفروشی‌ها و مراکز فرهنگی. هاستل زی هم در یکی از خانه‌های نیمه‌ویرانه شهر متولد شد و حالا به یکی ازهاستل‌های زیبای شهر تبدیل شده و قرار بود میزبان مهمانان و گردشگران خارجی باشد.
«مهدی اعظامی»، از مدیران این مجموعه، می‌گوید: «منطقه ۱۱ یکی از مناطق پرجاذبه گردشگری تهران است و بافت قدیمی و معماری دلنشین بناهای آن همواره مورد توجه گردشگران خارجی و داخلی بوده است. به خاطر همین، ما مطمئن بودیم که با راه‌اندازی‌هاستل زی می‌توانیم هم یک جاذبه به جاذبه‌های گردشگری منطقه اضافه کنیم و هم بستر اسکان مهمانان خارجی را در منطقه فراهم کنیم. شاید باورتان نشود، اما تعداد تهرانی‌هایی که دوست دارند یک شب آرام و زیبا را درهاستل ما تجربه کنند کم نیست. فقط دعا کنید زودتر کرونا برود تا رونق به کسب و کار ما هم برگردد.»
گردشگری تهران قدیم امروز به واسطه شیوع بیماری کرونا حال و روز خوبی ندارد و فعالان این بخش امیدوارند با تسریع روند واکسیناسیون و کم شدن شر بیماری از سر جامعه دوباره چراغ صنعت گردشگری روشن شود.