در پی صدور رای واگذاری 28 هکتار از زمین‌های پارک ملی تندوره در شمال استان خراسان رضوی، این زمین‌ها توسط مردم تصرف شده است.

به گزارش همشهری، از آنجا که دره چهل‌میر در دل این پارک ملی در سال‌های اخیر با استقبال بسیار طبیعت‌گردان مواجه شده است، بیم آن می‌رود که این واگذاری زمین‌ها به ساخت و ساز و ویلا‌سازی‌ در منطقه منجر شود.

اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست در مورد اهمیت این پارک ملی به همشهری گفت: پارک ملی تندوره از 40 سال پیش تحت حفاظت قرار گرفته است و همان زمان ابتدا با مالکان زمین‌ها توافق شد و سپس محدوده و نقشه‌ها را نهایی کردند.

به گفته کهرم، پارک ملی تندوره با بیش از 35 هزار هکتار مساحت، به‌دلیل صخره‌ای و کوهستانی بودن از بکرترین پارک‌های ملی و مهم‌ترین زیستگاه پلنگ در ایران است.

این کارشناس محیط‌زیست ادامه داد: علاوه بر پلنگ، مارها و افعی‌های نایابی در این پارک یافت می‌شود و درخت کمیاب ارس (ors) هم پوشش گیاهی دره‌های با شیب تند این پارک را حفظ می‌کند، ضمن اینکه رودخانه چهل‌میر در میان این پارک، تا حدودی به آن آب و هوای مدیترانه‌ای بخشیده‌ است.

اسماعیل کهرم در مورد رای قاضی در واگذاری زمین‌های پارک ملی تندوره به اشخاص تاکید کرد: حدود پارک ملی طبق قانون قابل تغییر نیست و نیاز به مصوبه مجلس و دولت دارد، لذا این اراضی با فرجام خواهی سازمان حفاظت محیط‌زیست قابل استرداد است.

رای غیرقانونی

در حالی 28 هکتار از اراضی پارک ملی تندوره با حکم قاضی محلی به مردم واگذار شد که نه تنها براساس ماده 31 تبصره 4 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و ماده 3 قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست، آن دسته از عرصه‌های طبیعی که به‌عنوان پارک ملی یا منطقه حفاظت شده در اختیار سازمان محیط‌زیست قرار دارد، قابل واگذاری به غیرنبوده و هر گونه اقدامی در این زمینه غیرقانونی است، بلکه براساس اصلاح ماده 33 اصلاحی قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام که در هفته‌های گذشته ابلاغ شده است تمام اراضی طبیعی تصرف شده قبل و بعد از سال 1365 تحت هر عنوانی که واگذار یا تصرف شده باشد حتی آنها که از سال‌ها پیش تحت عنوان تعاونی‌های مسکن مورد ساخت‌وساز قرار گرفته‌اند، باید به وضعیت سابق بازگردانده شوند و اسناد واگذاری آنها ابطال شود.

سید حسین آقامیری، مدیرکل محیط‌زیست خراسان رضوی با اشاره به قانون ممنوعیت واگذاری اراضی پارک‌های ملی به ایسنا گفت: از نظر ما رأی اخیر دادگاه غیرقانونی بوده و با قوانین کشور مطابقت ندارد.

وی افزود: این رای شدیدا مورد اعتراض ما و اداره منابع طبیعی قرار گرفته و پرونده در مراجع قضائی و دادگاه تجدیدنظر دوباره بررسی خواهد شد. وی ادامه داد: درصورتی ‌که دادگاه تجدیدنظر به نفع محیط‌زیست رای ندهد، نهایتا ممکن است منجر به این شود که دولت با دادن حق و حقوقی به مردم اراضی پارک را از آنها خریداری کند ولی این عرصه‌های طبیعی به مردم واگذار نخواهد شد.

ادعایی پس از40 سال

مدیرکل محیط‌زیست خراسان رضوی با بیان اینکه 28 هکتار عرصه طبیعی در حاشیه روستای جشن‌آباد و در ضلع شمالی پارک ملی تندوره پس از صدور رای دادگاه توسط مردم تصرف شده‌ است، افزود: این اراضی دیمزارهایی بوده که در سال 47 با دادن حق و حقوق مردم محلی از آنها خریداری و به‌عنوان جزئی از پارک تندوره تا‌کنون تحت اختیار سازمان قرار داشته ‌است.

وی اظهارداشت: در سفر دوم هیات دولت به این استان مردم بنچاق‌هایی (سند) ارائه کردند و مدعی شدند 28 هکتار از اراضی تندوره متعلق به آنهاست اما طبیعتا این بنچاق‌ها ارزش قانونی و عملیاتی ندارد.

آقامیری با اشاره به قدمت 40 ساله پارک ملی تندوره گفت: چطور بعد از گذشت 40 سال صاحبی برای زمین‌های تندوره پیدا شده است؟!

وی تصریح کرد: با ادامه این روند و صدور رای به نفع مردمی که مدعی مالکیت اراضی ملی هستند و دادن حق و حقوق به آنها، این خطر محیط‌زیست را تهدید می‌کند که مردم حاشیه سایر مناطق نیز خود را محق دانسته و نسبت به پارک‌های ملی و سایر مناطق ادعای مالکیت داشته‌ باشند.

این پارک از اقلیم‌های مدیترانه‌ای، گرم تا نیمه خشک معتدل برخوردار است. بخش کوچکی از پارک دارای پوشش‌های درختی و درخچه‌ای با گونه‌های بادام، آلبالو، زرشک، ارس و انجیر وحشی است و مرتعی غنی و متراکم به‌ویژه در دامنه‌های شمالی و غربی است.

از گونه‌های جانوری مهم این پارک می‌توان به پلنگ، قوچ و میش عریان، بز و پازن، گربه وحشی، روباه معمولی، سمور سنگی، رودک، سنجاب زمینی، گربه پالاس، گربه جنگلی، گربه وحشی، گراز، گرگ، هما، عقاب طلایی، دال، کرکس، قرقاول، کبک، تیهو، انواع کوکرها، کورکور، قرقی، مار کبرا، افعی معمولی، افعی شاخدار و لاک پشت مهمیز اشاره کرد.

همچنین جمعیت پلنگ و مار در این پارک بسیار چشمگیر است.