تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۳۸۵ - ۱۶:۰۱

مرتضی اسلام‌زاده: هرگاه سخن از فضا، کیهان و کیهان نوردان به میان می‌آید، به یقین نام ایستگاه فضایی بین‌المللی هم برای خود جایی را باز می‌کند و از آن سخن به میان می‌آید.

اما شاید، بسیاری به راستی از این ایستگاه بین‌المللی آگاهی آنچنانی نداشته باشند، لذا در این نوشته کوتاه، تلاش شده است این ایستگاه، برای دوست‌داران دانش کیهانی بیشتر شناسانده شود.

ایستگاه فضایی بین‌المللی پروژه مشترکی است بین سازمان‌های فضایی چهار کشور و سازمان فضایی اروپا، این چهار کشور عبارتند از:«سازمان فضایی ایالات متحده»،«سازمان فضایی روسیه»، «سازمان فضایی ژاپن» و«سازمان فضایی کانادا».

البته دو کشور«برزیل» و «ایتالیا» هم در قراردادهایی جداگانه با این ایستگاه فضایی بین‌المللی همکاری نزدیکی دارند.

لازم به توضیح است که «سازمان فضایی ایتالیا» به حالت دائم، از طرف «سازمان فضایی اروپا» هم شرکت دارد.

نکته دیگر و بسیار مهم در مورد این ایستگاه، آن است که ایستگاه در مدار درونی زمین در حال گردش به دور زمین است و ارتفاع آن تقریباً سیصد و شصت کیلومتری سطح زمین است که البته این فاصله ثابت نیست و به نیروی جاذبه زمین بستگی دارد.

این ایستگاه سرعت بسیار بالایی دارد و چون در مدار زمین می‌چرخد، سرعتی نزدیک به هفده‌هزار و پانصد مایل در ساعت دارد که برابر است با حدوداً 29هزار کیلومتر در ساعت.

این ایستگاه تقریباً هر 92دقیقه یک بار، یک گردش کامل به دور زمین می‌زند. از اوایل قرار گرفتن اولین قطعه این ایستگاه در فضا که در سال 1998 بود تا پایان ماه ژوئن امسال، این ایستگاه حدوداً سی‌وهفت‌هزار و پانصد بار به دور زمین به گردش درآمده است.

لازم به توضیح است که اولین قطعه منتقل شده به مدار زمین که باعث پدید آمدن این ایستگاه گردید، یک قطعه بسیار کوچک بود که توسط روسیه در مدار قرار گرفت.

از آن سال به بعد و تا به حال این ایستگاه همواره در حال گسترش بوده و قرار بر این است که این ایستگاه در سال 2010عملیات گسترش را به پایان برساند و بهره‌برداری از آن عملاً آغاز شود.

برای پیش‌بینی‌ها در این سال، این ایستگاه به جایگاهی برای آزمایش‌های انسان در کیهان مبدل خواهد شد.

این ایستگاه دارای قسمت‌های فراوان و گوناگونی است، اما قسمت‌های اصلی این ایستگاه، «اتاقک» و«بازوها» هستند.

اتاقک اصلی که وجود دارد در واقع آزمایشگاه «دستینی» (Destiny)است، که توسط سازمان فضایی ایالات متحده(ناسا) به ایستگاه اضافه شده است.

در مورد بازوهای مکانیکی اینکه، این ایستگاه به دو بازو به نام‌های «کاناد آرم یک» و «کاناد آرم دو» مجهز است که به واقع مسئولیت حمل و نقل وسایل از کیهان پیما یا فضاپیما به ایستگاه را برعهده دارند.

نکته قابل توجه و نقطه عطف «دستینی» بوده است که به ایستگاه اضافه شده است. به گفته کارشناسان، در ایستگاه فضایی آزمایشگاهی پدید آمده که متفاوت از هر آزمایشگاهی در جهان است.

در این آزمایشگاه، آزمایش‌های گوناگونی انجام می‌شود، آزمایش‌هایی چون: «بررسی نبود جاذبه بر روی اجسام مختلف، گیاهان، حیوانات و حتی بررسی نبود جاذبه بر روی انسانها که همانا، فضانوردان ساکن در ایستگاه هستند.»

دانشمندان بسیار امیدوارند در صورت درک اثرات نبود جاذبه، بتوانند در آینده به زندگی نوع بشر در کیهان کمک‌های شایانی بکنند و یا بتوانند گیاهانی را تولید کنند که در شرایط بسیار دشوار توانایی رشد داشته باشد.

این آزمایش‌ها همواره در حال انجام هستند. در مورد ساکنان این ایستگاه نیز این که همواره دو یا سه فضانورد در این ایستگاه وجود دارند.

در حال حاضر سه نفر در این ایستگاه ساکن هستند، اما دانشمندان امیدوارند با گسترش این ایستگاه، بتوانند تعداد ساکنین ایستگاه فضایی را به شش نفر برسانند.

یکی دیگر از قسمت‌های این ایستگاه، صفحات خورشیدی هستند که به منظور تولید انرژی به کار برده می‌شوند.

این صفحات خورشیدی به گونه‌ای نصب شده‌اند که همچون «آکاردئون» باز و بسته می‌شوند و همواره رو به خورشید خواهند داشت.

این دو صفحه بزرگ پس از تکمیل ایستگاه فضایی بین‌المللی یک چهارم انرژی ایستگاه فضایی بین‌المللی را تولید خواهند کرد.

نکته جالب توجه این است که این صفحات خورشیدی نه توسط دانشمندان ناسا و یا شرکت‌‌های بزرگ، بلکه توسط دانشجویان دانشگاه«اوکلاهاما» درست شده و طراحی شده‌اند.

دانشجویانی کاملاً عادی و آماتور، ولی از آنجایی که طرح آنها بسیار عالی بوده و عملکرد بسیار عالی از خود نشان داد، ناسا تصمیم گرفت این طرح را در فضا و برای تولید قسمت عمده‌ای از انرژی ایستگاه فضایی بین‌المللی، استفاده کند و از این منظر،‌ باید به این دانشجویان تلاشگر تبریک گفت.

البته این صفحات که توسط آخرین ماموریت کیهان پیمای «آتلانتیس» استقرار یافت، هنوز انرژی تولید نمی‌‌کنند و در سفر بعدی که سه ماه دیگر خواهد بود و در آن مدار تولید انرژی کامل می‌شود، شروع به تولید انرژی خواهد کرد.

و اما خبری هم در ارتباط با فضا و سیارگان، آن که سیاره پلوتو(Pluto) باتوجه به اینکه تعریف جدیدی برای سیاره وضع شده است، دیگر سیاره نیست، اما دانشمندان دانشگاه واشنگتن دی‌سی سیاره‌ای جدید کشف کرده‌اند که بزرگترین سیاره‌ای است که از زمین قابل رویت است و در حال حاضر نام «Hat-p-1» را برخود گرفته است.

البته دوستداران و علاقه‌مندان به دنیای علوم فضایی و نجوم در صورت تمایل و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند هرآنچه که در ارتباط با علوم فضایی بخواهند در سایت www.Nasa.gov به دست آورند.

برچسب‌ها