به گزارش همشهری آنلاین، رافال بر خلاف یوروفایتر تایفون جنگنده‌ای کاملاً ملی است که از یک بدنهٔ پروازی کاملاً جدید با طراحی فرانسوی و نیروی محرکه، اویونیک، و سلاح‌های فرانسوی استفاده می‌کند. با توجه به اندازه نه چندان بزرگ نیروهای مسلح فرانسه تنها راه برای اقتصادی کردن این پروژه این بود که جایگزینی برای تمام جنگنده‌های موجود این ارتش باشد؛ یعنی از جنگنده‌های باستانی ووت اف-۸ کروسادر نیروی دریایی گرفته تا هواپیماهای تجسسی استراتژیک میراژ آی‌وی‌پی و همین‌طور جنگنده‌های چندمنظورهٔ میراژ ۲۰۰۰ و میراژ اف-۱ و جنگنده ضربتی سپکت جگوار همگی در نهایت با رافال جایگزین شوند. در نتیجه این برنامه به یک پروژه بسیار پرخرج تبدیل شد که مجبور بود با پروژه‌های بزرگ دیگر ارتش فرانسه مثل ناو هواپیمابر اتمی شارل دوگل ِ نیروی دریایی و هلیکوپتر تایگر ِ نیروی زمینی برای تخصیص بودجه مناسب رقابت کند و تکمیل آن با تأخیر فراوانی همراه بود.
پیشینه
داسو رافال (Dassault Rafale) هواپیمای جنگنده دوموتورهٔ چندمنظورهٔ فرانسوی است که توسط شرکت هوانوردی داسو طراحی شده و ساخته می‌شود. داسو این هواپیما را جنگنده‌ای همه‌منظوره با قابلیت پنهان‌کاری نسبی توصیف کرده که قادر است همزمان وظایفی همچون برتری هوایی، بمباران اهداف زمینی، شناسایی و مأموریت‌های بازدارندگی اتمی را ایفا کند.
این هواپیما در سال ۱۹۸۶ اولین پرواز خود را انجام داده و از سال ۲۰۰۱ وارد فعالیت رسمی در ارتش فرانسه شد. هند، مصر و قطر سه کشوری هستند که قرارداد خرید این جنگنده را امضاء کرده‌اند و چندین کشور هم در حال بررسی رافال برای انتخاب جنگنده جدید خود هستند.
مشخصات
رافال به نسل ۴ جنگنده‌ها تعلق دارد یعنی جتی است که بر اساس اصول جنگنده‌های نسل چهارم طراحی شده اما برخی مشخصات جنگنده‌های نسل پنجم را (که تنها نمونه‌های فعال آن جنگنده مافوق صوت و چندمنظوره لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور و جنگنده لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ است) در خود دارد. این جت فرانسوی از دو موتور توربوفن Snecma M88-2 استفاده می‌کند که هر یک بدون استفاده از پس‌سوز ۵۰٫۴۲ کیلونیوتن نیروی گشتاوری و با روشن کردن پس‌سوز موتور ۷۵٫۶۲ کیلونیوتن نیروی گشتاوری دارند. حداکثر سرعت آن ۲ ماخ است و توانایی ابرپیمایش (حرکت با سرعت مافوق صوت بدون پس‌سوز) را دارد.
استفاده کنندگان
- فرانسه: فرانسه در نظر دارد تا ۲۸۶ فروند رافال را به خدمت بگیرد که ۱۴۹ فروند آن تحویل نیروی هوایی و دریایی شده‌است، تا سال ۲۰۲۴، به ۱۸۰ فروند خواهد رسید. نیروی هوایی فرانسه و نیروی دریایی فرانسه کاربران اصلی این جنگنده هستند و طبق برنامه قصد دارند تا رافال را جایگزین همهٔ جنگنده‌های قدیمی خود کنند. فرانسه از رافال در جنگ افغانستان و طرح پرواز ممنوع لیبی استفاده کرده‌است.
- هند: نیروی هوایی هند در ژانویه سال ۲۰۱۲ قصد داشت تا ۱۲۶ فروند داسو رافال را به ارزش ۱۰٬۴ میلیارد خریداری کند و قرار بر این شد که رافال در این کشور نیز تحت لیسانس تولید شود. نیروی هوایی هندوستان برای تعیین جنگندهٔ چندمنظوره جدیدش، رقبایی همانند اف-۱۶ و بوئینگ اف/ای-۱۸ سوپر هورنت آمریکایی، میگ-۳۵ روسی، یاس-۳۹ گریپن سوئدی و یوروفایتر تایفون از کنسرسیوم اروپا را درنظر گرفت که در نهایت رافال بالاتر از نزدیکترین رقیب خود یوروفایتر تایفون به عنوان برنده این رقابت انتخاب شد؛ ولی اختلاف در مورد شیوهٔ تولید تحت لیسانس هواپیما در داخل هند باعث تأخیردر اجرای این قرارداد شده‌است. شرکت داسو حاضر نشد مسئولیت هواپیماهایی که در هند تولید می‌شوند را بپذیرد و خواستار آن است که دو قرارداد جداگانه برای هواپیماهایی که در فرانسه و هند ساخته می‌شوند، بسته شود. درنهایت در سال ۲۰۱۵ هند درخواست کرده که ۳۶ فروند رافال در فرانسه ساخته شود. تا اکتبر ۲۰۱۹ سه فروند به هند تحویل شده‌است.
- مصر: مصر دومین کشوری است که این جنگنده را خریداری کرده‌است. تا سال ۲۰۱۹، ۲۳ فروند در اختیار دارد و ۲۴ فروند دیگر نیز سفارش داده‌است.
- قطر: قطر در ۳۰ آوریل ۲۰۱۵ سفارش خرید ۲۴ فروند جنگنده رافال را به همراه تعدادی موشک ام بی دی ای در قراردادی به ارزش ۶٫۳ میلیارد یورو با فرانسه امضا کرد. نیروی هوایی قطر این هواپیما را برای جایگزینی جنگنده‌های میراژ-۲۰۰۰-۵ خود انتخاب کرده که از پیشرفته‌ترین مدل‌های میراژ است و به تازگی هم خریداری کرده بود. آنها رافال را پس از مقایسه با اف-۳۵، بوئینگ اف/ای-۱۸ سوپر هورنت، اف-۱۵ ایگل و یوروفایتر تایفون انتخاب کردند. در ادامه شمار سفارش به ۳۶ فروند افزایش پیدا کرده‌است.