به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، حسین مقدم مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای شهر تهران در گفتگویی درباره موضوعات مرتبط با آلودگی هوا و معاینه فنی خودروها در شهر تهران ازجمله اجرای طرح مشترک پلیس و معاینه فنی، راهکارهای اصلی مقابله با آلودگی هوا، میزان مراجعات به مراکز معاینه فنی، احداث مراکز جدید معاینه فنی، میزان تردد خودروهای سنگین در پایتخت و بررسی معاینه فنی آنها، جرائم خودروهای فاقد معاینه فنی و آمار مراجعات به مراکز معاینه فنی و... صحبت کرد که به شرح زیر است:
از ابتدای سال جاری معاینه فنی چند خودرو انجام گرفته و نتایج آزمون‌ها و تست ارزیابی خودروها چگونه بوده است؟
از ابتدای امسال تا پانزدهم آذر یک میلیون و ۱۱۱ هزار دستگاه خودرو به مراکز معاینه فنی شهر تهران مراجعه کرده که در مقایسه با سال گذشته میزان مراجعات تغییر چندانی نداشته است. از آمار اعلامی، ۸۳۷ هزار دستگاه خودرو مربوط به مراجعات اول بوده که ۱۴ درصد از آن در آزمون آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز، ۹ درصد در آزمون هم‌راستایی چرخ‌ها، ۴ درصد کمک‌فنر، ۱۱ درصد تست ترمز و ۱۴ درصد عیوب ظاهری مردود شده‌اند. همچنین در مجموع ۳۱ درصد از خودروها به علت نقص فنی موفق به اخذ معاینه فنی در مراجعه اول نشده‌اند.
چه تعداد خودرو در پایتخت دارای گواهی معاینه فنی برترند؟
از ابتدای سال تاکنون ۷۹۵ هزار گواهی معاینه فنی صادر شده که از این تعداد، ۱۵۹ هزار گواهی مربوط به معاینه فنی برتر است. در مجموع حدود ۲۰ درصد از خودروهای مراجعه‌کننده به مراکز معاینه فنی شهر تهران دارای معاینه فنی برتر هستند.
در حال حاضر معاینه فنی برتر در ۹ مرکز منتخب بیهقی، سراج، آبشناسان، دماوند، الغدیر، شقایق، نیایش، چمران و خاوران انجام می‌شود و این مراکز منتخب به استناد ضوابط قانونی و ممیزی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران دارای گواهی صلاحیت صدور معاینه فنی برتر هستند.
خودروها می‌توانند به صورت اختیاری در صورت احراز شرایط لازم نسبت به اخذ معاینه فنی معمولی یا برتر اقدام کرده و با اخذ معاینه فنی برتر از تخفیف ۳۰ درصدی عوارض تردد در طرح کاهش و ترافیک استفاده کنند.
تفاوت معاینه فی برتر و عادی نیز تنها در فرآیند آزمون آلایندگی خودرو بوده و از لحاظ هزینه پرداختی یکسان است.
هوای تهران طی یک ماه اخیر به شدت آلوده شده و غلظت ذرات معلق در آن افزایش یافته است. به نظر شما راهکار چیست و بررسی معاینه فنی خودروها و توقیف خودروهای دودزا چقدر در کاهش این معضل موثر است؟
ما هر سال مشکل آلودگی هوا را به ویژه در فصل پاییز داریم که این مسأله همچون یک بیماری مهلک و کشنده است در حالی که علاج دارد. امسال هم این قضیه مستثنی نیست و در وارونگی دما در فصل پاییز و زمستان تهران به شدت آلوده شده است. البته سایر کلانشهرهای کشور هم با این مشکل مواجه هستند.
طبق مصوبات کارگروه اضطرار آلودگی هوای استان تهران، پلیس مکلف است که با خودروهای دودزا وآلاینده برخورد شدید داشته باشد که این مسأله امسال با شدت بیشتری توسط پلیس مورد توجه قرار گرفته و گزارش‌هایی هم در این راستا ارائه شده است.
خودروهای دودزا فک پلاک می‌شوند و دستور اعزام به تعمیرگاه دریافت می‌کنند. برخی از این خودروها گواهی معاینه فنی هم دارند ولی طبق قانون، در صورت دودزا بودن، پلیس معاینه فنی آنها را باطل می‌کند و باید مشکل خودروی آنها رفع شود.
البته این اقدام ناکافی است و متأسفانه امسال هم وارد شرایط اضطرار آلودگی هوا شده‌ایم. اقدامات کوچک هم می‌تواند اثربخش باشد ولی باید همه مسائل در کنار هم دیده شود. آلودگی را نمی‌توان الساعه از هوا جمع کرد. اگر امروز دستور برخورد با خودروهای دودزا داده شود، اثرش همین الان نیست و باید کنترل‌ها در طول سال و به صورت مستمر انجام گیرد و برخوردها در یک برهه و اقدامات تنها در یک محدوده زمانی توسط دستگاه‌های مختلف اثربخش نیست.
فقط در آبان با ۳۷۳ خودرو دودزای مرئی توسط پلیس برخورد شده و روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ هزار خودروی فاقد معاینه فنی در تهران شناسایی و اعمال قانون می‌شوند. ناگفته نماند که این ۳۷۳ خودرو دودزای مرئی فک پلاک می‌شوند و اگر معاینه فنی هم داشته باشند باطل خواهد شد. خوشبختانه امسال پلیس به شدت پای کار آمده و هر خودرو دودزای تهران را توقیف می‌کند.
بسیاری معتقدند میزان جریمه‌های مربوط به خودروهای فاقد معاینه فنی بازدارندگی ندارد. نظر شما در این زمینه چیست؟
به نظر من جریمه‌های مربوط به خودروهای دودزا یا خودروهای فاقد معاینه فنی بازدارنده نیست. جریمه باید با جرم متناسب باشد. به هر حال خودروهای دودزایی که در سطح شهر تردد می‌کنند آسیب‌های زیادی به سلامت مردم و اقتصاد و اجتماع وارد می‌کنند. بدون تردید ۵۰ هزار تومان جریمه برای بسیاری از رانندگان به ویژه راننده‌های خودروهای سنگین بازدارنده نیست. آنها می‌گویند تردد یک روز برای آنها چند میلیون تومان درآمد دارد و ۵۰ هزار تومان جریمه برای تردد در سطح شهر قطعاً مقرون به صرفه است.
درباره طرح مشترک شهرداری و پلیس برای برخورد با خودروهای سنگین دودزا بگویید. نتایج این طرح را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با پلیس راهور برنامه‌ای را به صورت مشترک در مورد خودروهای سنگین تحت عنوان طرح معاینه فنی کنار جاده‌ای در نظر گرفته‌ایم و به صورت تصادفی کامیون‌ها از نظر آلایندگی متوقف و وضعیت آنها بررسی می‌شود که آیا معاینه فنی دارند یا نه. این طرح از ۲۶ اردیبهشت امسال کلید خورده و تا ۱۵ آذر ۲۷۵۸ خودرو به صورت تصادفی متوقف و بررسی شده‌اند. از این تعداد خودروهای متوقف شده ۶۱۴ مورد فاقد معاینه فنی و ۲۱۶۰ مورد دارای معاینه فنی بوده‌اند. این برنامه ادامه خواهد داشت.
نتیجه این ارزیابی نشان می‌دهد ۱۹ درصد از این خودروها در تست آلایندگی مردود می‌شوند و این فرقی ندارد که معاینه فنی داشته باشند یا نداشته باشند. از این نمونه جامعه آماری ۲۲ درصد فاقد معاینه فنی و به طور کلی ۱۹ درصد در آزمون آلایندگی مردود شده‌اند.
آماری از میزان تردد خودروهای سنگین در تهران دارید؟
بیش از ۱۰۰ هزار تردد خودرو سنگین در پایتخت به صورت شبانه‌روزی داریم که تا ۱۲۰ هزار مورد در روز هم گزارش شده است.
نقش و سهم شهرداری تهران در مقابله با آلودگی هوا چقدر است؟
حدود ۲۵ دستگاه دولتی و نهاد عمومی متولی مقابله با آلودگی هوا هستند و شهرداری در این میان کمترین وظیفه را دارد چراکه احداث مراکز معاینه فنی و ارائه گزارش آلودگی هوا توسط شرکت کنترل کیفیت هوا سهم شهرداری تهران است و این سهم در کاهش آلودگی هوا نقش پررنگی نسبت به سایر دستگاه‌ها ندارد. زمانی می‌توان به بهبود وضعیت هوا خوش‌بین شد که ۲۵ دستگاه در قالب یک مدیریت واحد کار کنند.
آلودگی هوا در تهران در حال حاضر به ویژه در روزهای اخیر در حالت اضطرار است و هنوز به مرحله بحران نرسیده‌ایم. برای اینکه در سیاست‌های کلان کشور بتوانیم با آلودگی هوا مقابله کنیم باید مدیریت واحد با توان اجرایی باشد و از این طریق به دستگاه‌های نظارتی پاسخ داده شود. تا زمانی که این مدیریت واحد نباشد و بودجه ویژه اختصاص داده نشود تهران نجات نمی‌یابد.
در کشورهای مختلف اروپایی، آمریکای لاتین و حتی خاور دور برنامه‌هایی در جهت مقابله با آلودگی هوا اجرا شده است. بسیاری از کشورها وضعیت مشابه تهران داشته‌اند ولی با برنامه‌ریزی میان‌مدت به نتایج خوبی رسیده‌اند. لازم نیست چرخ را دوباره و از اول اختراع کنیم. راهکارها مشخص است و فقط باید اجرایی شود. آموزش دادن به مردم، فرهنگ‌سازی، بهبود و توسعه حمل و نقل عمومی، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و موتورسیکلت‌های کاربراتوری، اختصاص بودجه ویژه، مدیریت واحد و اجرای جامع قانون هوای پاک راه علاج بیماری حاد آلودگی هواست. برای درمان باید مردم و مسؤولین با هم پای کار بیایند نه اینکه چند ماه درگیر این قضیه باشیم و بعد آن را فراموش کنیم و به سراغ اولویت‌های دیگر برویم.
ارائه تسهیلات مراکز معاینه فنی به رانندگان تاکسی ادامه دارد؟
بله، از ابتدای امسال هزینه مراجعه اول معاینه فنی تاکسی‌های شهر تهران در ۵ مرکز معاینه فنی بیهقی، شقایق، دماوند، چمران، نیایش رایگان است. خودروهای تاکسی در صورت داشتن پروانه تاکسیرانی معتبر که از طریق سامانه سیما تاکسی سازمان تاکسیرانی قابل استعلام و کنترل است، می‌توانند سالانه در هر نوبت مراجعه به مراکز معاینه فنی اعلام شده از این طرح رایگان هزینه مراجعه اول استفاده کنند.
هزینه مراجعه اول معاینه فنی خودروهای سبک ۴۷ هزار تومان است. خودروهای تاکسی با عمر ۱۰ سال و کمتر طبق قانون و مصوبات دولت باید هر ۶ ماه یک بار و خودروهای تاکسی با عمر بالای ۱۰ سال هر ۳ ماه یک بار به اخذ معاینه فنی خودروی خود اقدام کنند. البته پذیرش خودروهای تاکسی در سایر مراکز معاینه فنی شهر تهران انجام می‌شود و رانندگان تاکسی در صورت تمایل به استفاده از طرح رایگان تنها باید به یکی از ۵ مرکز اعلامی مراجعه کنند.
پروژه‌های افزایش مراکز معاینه فنی پایتخت به کجا رسید؟
چندین پروژه برای افزایش مراکز معاینه فنی پایتخت در دستور کار و در حال اجرا شدن است ولی باید توجه داشت که امسال علی‌رغم افزایش تعداد خودروها، ۴۰ تا ۵۰ درصد مراکز معاینه فنی خالی‌تر از قبل بوده‌اند. انتظار ما مراجعه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار خودرو بوده ولی طی ۸ ماهه امسال یک میلیون و ۵۰ هزار مورد محقق شده و این در مقایسه با ۸ ماهه پارسال ۶ درصد کمتر است.
میزان مراجعات به مراکز معایه فنی تهران چقدر است؟
علت این موضوع این است که بسیاری از رانندگان برای انجام معاینه فنی خودروهایشان به خارج از تهران مراجعه می‌کنند. این در حالی است که به دلیل وجود مسأله آلودگی هوا باید معاینه فنی همه خودروهای پلاک تهران با کیفیت بالا و در تهران انجام شود. اما در حال حاضر تنها ۵۰ درصد خودروهای تهران به مراکز معاینه فنی تهران مراجعه کرده و مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند.