همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: شهرداری ناحیه ۶ میزبان این دیدار بود و در نشستی صمیمی با حضور «امید کشاورز» شهردار ناحیه ۶، «فرزاد قهرمانی چابک» دبیر ستاد پیشگیری و مدیریت بحران منطقه ۲ و کارشناسان این حوزه، چالش‌های موجود، نقاط قوت و ضعف فعالیت‌ها مطرح شد. همچنین نصیری در بازدید میدانی در جریان اقدامات مدیریت بحران در منطقه ۲ قرار گرفت و برای به دست آوردن نتایج مطلوب و رضایتبخش نیز راهکارهایی را عنوان و تشریح کرد.
«فرزاد قهرمانی چابک» دبیر ستاد مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شهرداری منطقه ۲ در این نشست به فعالیت‌ها و اقدامات انجام شده می‌پردازد و می‌گوید: «ستاد مدیریت بحران شهرداری منطقه با تدابیر و برنامه‌های اجرایی خود توانسته در ۶ ماهه نخست سال رتبه‌اش را ارتقا ببخشد و برای جایگاه بهتر همچنان تلاش می‌کند. همچنین با توجه به سیاست‌های اجرایی طرح و شعار تهران دوباره جان می‌گیرد که تداعی‌کننده جهاد همه‌جانبه با ویروس کرونا در دوره جدید مدیریت شهری پایتخت ایران اسلامی است، فعالیت‌های گسترده‌ای در این منطقه انجام می‌شود.
برای کمک به شرایط بحرانی جامعه و تسهیل در ارائه خدمات واکسیناسیون به شهروندان، اتوبوس سیار زندگی در میادین کاج و صادقیه مستقر شد. همسو با پویش جهادی تزریق ۳۰۰ هزار دز واکسن در شهر تهران، هم ۵ مرکز تجمیعی واکسیناسیون در منطقه۲ فعال شده است. علاوه بر این اقدامات با هماهنگی به عمل آمده با مرکز بهداشت شمال غرب تهران، ۳ مرکز منتخب در منطقه ۲ نیز برای واکسینه شدن شهروندان و اتباع خارجی در نظر گرفته شده است.» قهرمانی از بازدید از اماکن پرجمعیت مانند ساختمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی، اداری و تجاری به همراه اعضای تخصصی و اداره پیشگیری، برپایی جلسات آموزشی، بررسی و شناسایی موارد خطر با حضور هیئت‌مدیره بلوک‌های مختلف و شهروندان و شناسایی اعضای گروه دوام فعال و پویا و... هم به‌عنوان دیگر برنامه‌های این ستاد در منطقه یاد می‌کند.
- ۳۰۰ هزار نفر بدون سوله بحران
در ادامه این نشست، شهردار ناحیه ۶ منطقه ۲ نقطه قوت این ناحیه را شهروندان فاخر و فرهنگی‌اش عنوان می‌کند و می‌گوید: «هر ۲ محله توحید و دریان‌نو از محله‌های قدیمی شهر تهران به شمار می‌روندو فرهنگ شهروندان ما نقطه قوت این محله است. اما مشکل و نقطه ضعف این محله‌ها تراکم جمعیتی بسیار آن است. از سوی دیگر جزو محله‌های فرسوده شهر هم حساب نمی‌شود و بحث‌های توسعه‌ای نداریم. بیش از صد هزار نفر از شهروندان تهرانی در ۲ محله ناحیه ۶ سکونت دارند اما این ناحیه با وجود تعداد زیاد سکنه هنوز از داشتن سوله مدیریت بحران برای استفاده در شرایط حساس و بحرانی محروم است. علاوه بر ناحیه ۶، ۲ ناحیه دیگر هم همین مشکل را دارند و جمعیت آنها هم تقریباً به همین اندازه است. برای رفع این مشکل در نقاط مختلف ناحیه‌ها از جمله ناحیه ۶ زمین برای تملک و ساخت سوله بحران شناسایی شده است که باید تملک شود.»
- موقعیت استراتژیک و اقدامات اصولی
«منطقه ۲ با توجه به وجود سازمان‌های مهم مانند تأمین اجتماعی، وزارت کار و امور اجتماعی، حج و زیارت و بیمارستان‌ها و سفارتخانه‌های مختلف از موقعیت حساس برخوردار است.» سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران صحبت‌های خود را در نشست با این موضوع، آغاز و بر ضرورت توسعه اقدامات کاربردی و شناسایی نقاط پرخطر و ساختمان‌های ناایمن منطقه تأکید می‌کند و می‌گوید: «این منطقه از نظر موقعیت جغرافیایی و وسعت مجموعه‌ای از مخاطرات طبیعی تا انسان‌ساخت را در خود جای داده است. برخی از نهادها و ارگان‌های ضروری در این منطقه واقع شده و اگر اتفاقی در این بخش رخ دهد، شرایط حساس و بحرانی را به وجود می‌آورد که سایر بخش‌ها را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. در همین زمینه با استفاده از اطلاعات مکانی و توجه به وضعیت ساختمان‌های ناایمن باید مخاطرات را مدیریت کرد.»
نصیری می‌افزاید: «استفاده از امکانات موجود، توجه به مطالبه‌گری و در نظر گرفتن پیوست‌های ایمنی در اجرای برنامه‌ها از جمله موضوعاتی است که باید به آنها توجه داشت. در همین زمینه برای اجرای درست برنامه‌ها باید استفاده از نیروهای مردمی را جدی گرفت و گروه‌های داوطلب واکنش اضطراری محله(دوام) را تقویت کرد. به همین دلیل باید مردم آموزش ببینند و سازماندهی شوند تا در مسیر برنامه‌ریزی مدیریت بحران در محله‌ها نقش‌آفرینی کنند. همچنین برای آمادگی در مقابل بحران، موضوعات و نقاط حساس و پرخط منطقه را شناسایی و اطلاعات ضروری در این رابطه را گردآوری کنیم. باید فهرست به روز از ساختمان‌های ناایمن، گودهای پرخطر مانند گود زنجانی یا برج میلاد، میزان ایمنی و مقاومت ساختمان‌ها از منظر سازه‌ای و دیگر اولویت‌های بحرانی منطقه تهیه شود.
در واقع این اطلاعات نقشه خطر یا اطلس بحران منطقه خواهد بود. از سوی دیگر قبل از قرار گرفتن در شرایط بحرانی و برای کاهش صدمات و خسارت‌ها در صورت بروز حوادث احتمالی با مالکان و هیئت‌مدیره ساختمان‌های ناایمن و پرخطر باید نشست‌ها را برگزار و برای ایمن و مقاوم‌سازی آنها اقدام کرد. چون در زمان وقوع بحران باید چندین برابر آن هزینه کرد تا بخشی از خسارت و خرابی‌ها جبران شود. اغلب هزینه پیشگیری۸۵ تا ۹۰ درصد کمتر از زمان وقوع حادثه است. برای رسیدن به اهداف باید تلاش مستمر کرد. اگر حداقل از فهرست ساختمان‌های نا ایمن ۲ مورد ایمن و مقاوم‌سازی شود، یعنی تلاشمان نتیجه داده و مؤثر بوده است.»
- حرکت به سوی مدیریت ریسک
سرپرست ستاد مدیریت بحران شهرداری تهران اعتقاد دارد که مناطق باید به سمت مدیریت ریسک حرکت کنند. نصیری در این‌باره توضیح بیشتری ارائه می‌دهد: «ستادهای مدیریت بحران در مناطق شهرداری تهران باید به سمت مدیریت ریسک یا مدیریت خطر حرکت کنند. هر چقدر در این چرخه ۴ مرحله‌ای بحران شامل پیشگیری، آمادگی، پاسخ مقاومت و بازیابی به سمت مراحل قبل‌تر حرکت کنیم پیشرفت مطلوب‌تری داشته‌ایم. برای مثال اکنون در شرایط عادی، ستادها با برپایی مانورهای مختلف برای بحران آماده می‌شوند، سوله می‌سازند یا تجهیزات ضروری را تأمین و ذخیره می‌کنند. این اقدامات، مؤثر و برای آمادگی است. اما از از آمادگی پیشرفته‌تر و مطلوب‌تر مدیریت ریسک است. از طریق برقراری ارتباط‌های تنگاتنگ از مسئولان، سایر ارگان‌ها، هیئت‌مدیره مجتمع‌ها، شهروندان و ساکنان منطقه دعوت می‌کنیم پای کار بیایند تا از ظرفیت‌های تیمی و اجتماعی آنها برای پیشبرد اهداف مدیریت بحران بهره ببریم. باید ساکنان را نسبت به موقعیت‌های بحرانی مانند احتمال سیل به دلیل قرار داشتن روددره‌ها و زلزله به علت قرار گرفتن روی گسل آگاه کنیم تا از میزان خطرپذیری مطلع باشند.
برای پیشگیری و مقابله با بحران با نیروهای ستاد بحران همکاری کنند.» بعد از پایان نشست، سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با هدف بررسی امکانات و ظرفیت‌های منطقه در زمینه مدیریت بحران، از زمین های پیشنهادی برای ساخت سوله بحران بازدید کرد.
- شهروندان بخوانند
طرح بهسازی نسبی لرزه‌ای در سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران رایگان اجرا می‌شود. اما متأسفانه شهروندان از این طرح مطلع نیستند و با آن آشنایی ندارند؛ طرحی که می‌تواند یکی از راه‌های مقابله با فروریختن ساختمان‌ها در زمان زلزله باشد. این طرح با هدف تسهیل فرایند بهسازی لرزه‌ای نسبی ساختمان‌های آسیب‌پذیر شهر تهران و کاهش تلفات ناشی از زلزله احتمالی در این ساختمان‌ها انجام می‌شود. تعدادی از ساختمان‌های قدیمی شهر تهران براساس ضوابط و آیین‌نامه‌های لرزه‌ای طراحی و اجرا نشده‌اند.
این ساختمان‌ها گاهی امکان تخریب و نوسازی به دلایلی از قبیل نبود توجیه اقتصادی، محدودیت‌های طرح تفصیلی، مسائل حقوقی و مالکیتی، واقع شدن در محدوده بافت‌های تاریخی، مساحت اندک و نبود امکان تجمیع با پلاک‌های مجاور را ندارد و در عین حال مقاوم‌سازی نسبی برای این ابنیه ضروری است. درخواست بهسازی لرزه‌ای باید از سوی مالک ملک (یا نماینده قانونی وی) با مراجعه به اداره‌های شهرسازی نواحی شهرداری تهران همراه با ارائه اسناد مالکیت، سابقه شهرداری (پروانه ساختمانی قدیمی یا گواهی ساختمانی) و معرفی شرکت مجری ارائه شود.
سازمان نوسازی شهر تهران هم با هدف تشویق و ترغیب مالکان ساختمان‌های آسیب‌پذیر به ارتقای عملکرد لرزه‌ای ساختمان‌ها در برابر زلزله به‌عنوان راهکار مکمل نوسازی با هماهنگی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران نگاه می‌کند. در همین زمینه به دنبال ارائه راهکارهای تشویقی و ترویجی مثل تخفیف در هزینه‌های اجرای بهسازی لرزه‌ای نسبی و تخصیص تسهیلات بانکی برای متقاضیان بهسازی لرزه‌ای نسبی با استفاده از همه ظرفیت‌های موجود در داخل و خارج شهرداری تهران است. ماالکان با صرف هزینه بسیار اندک سقف، کف و در و دیوار خانه را در برابر زلزله مقاوم می‌کنند و دیگر نیاز به مقاوم‌سازی به شکل سازه‌ای ندارند.