به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، سید امیر فتاحیان مدیرعامل شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران در گفتگویی در خصوص کنترل هوشمند حریم، پروژه شهربان هوشمند، نصب دوربین‌های نظارتی روی خودروهای شهربان در شهر تهران و... صحبت کرد. این گفتگو به شرح زیر است.
قرار است تعدادی پروژه مرتبط با هوشمندسازی شهربان در راستای تأکیدات شهردار تهران انجام شود. در این باره توضیح دهید.
در جهان ارتباطات و عصر تکنولوژی نمی‌توان با شیوه‌های سنتی، به شهر و شهروندان خدمات ارائه و از تخلفات پیشگیری کرد، بی‌تردید، هوشمندسازی فرایندها و ساختارها یکی از مؤثرترین ابزارهای کاهش تخلفات و اداره کارشناسانه شهر است.
سیستم های مدیریتی فاقد کاربری هوشمند، مستعد تولد و رشد کژی ها، کاستی ها، مفاسد و تخلفات است، از آن جا که با توسعه تکنولوژی و در گذر زمان، شیوه های متخلفان و قانون شکنان نیز برای تخطی از قانون و یا دور زدن آن، مدرن و جدید می شود؛ بنابراین، تکنولوژیزه شدن سبک و ابزارهای مدیریتی برای کنترل تخلفات و کاهش قانون شکنی نیز یک ضرورت استراتژیک است که در صورت غفلت از آن، تبعات و عوارض جبران ناپذیری گریبانگیر شهر، شهروندان و سیستم اداری می شود.
هوشمندسازی شهری یکی از حقوق شهروندان به شمار می رود، افزون بر این، ذائقه و مطالبه شهروندان در گذر زمان و در طولِ رشد تکنولوژی، به این سمت می رود که به طور طبیعی از مدیران انتظار دارند که شهر را منطبق با ابزارها و ساختارهای تکنولوژیک و جدید اداره کنند و دیگر، با شیوه‌های فاقد کاربری هوشمند و قدیمی مدیریت، کنار نمی آیند.
مهمترین مزایای شفاف‌سازی در این زمینه چیست؟ با توجه به اینکه نیروهای شهربان در ارتباط مستقیم با مردم هستند. چه اقدامات نظارتی انجام می‌دهید که میزان مشکلات به حداقل برسد؟
شفاف‌سازی، مدیریت زمان (کاهش قابل توجه زمان انجام کار و بوروکراسی اداری)، آسان‌سازی ارتباط میان شهروندان و مدیران شهری، کاهش هزینه های عملیاتی و اجرایی، نظم بخشی به فرایندها، ارتقای کیفیت خدمات رسانی به شهروندان، سالم سازی سیستم اداری و ... از مهمترین مزایای هوشمندسازی در اداره شهرها به شمار می روند.
مجموعه شهربان و حریم بان به واسطه حساسیت وظایف نظارتی و رسالت های صیانتی تعریف شده در اساسنامه این مجموعه و به دلیل آن که نیروهای اجرایی وابسته به این شرکت در سه حوزه شهربان (نظارت بر ساخت و ساز شهری در مناطق ۲۲ گانه)، حریم بان (کمک به صیانت از حریم شهر تهران در ۱۱ منطقه دارای حریم) و معبربان (حفاظت از معابر عمومی و رفع سدمعبر در ۱۲۴ ناحیه شهر تهران) در ارتباط مستقیم، تنگاتنگ و مستمر با شهروندان هستند و ماموریت های این مجموعه دایره وسیع و حساسی از موضوعات شهری را در بر می گیرد، لذا هوشمندسازی فرایندها و ساختار ماموریت های این بخش از مدیریت شهری، یک ضرورت است.
در همین راستا و پیرو تاکیدات علیرضا زاکانی شهردار تهران در خصوص ضرورت هوشمندسازی مدیریت شهری به عنوان بستر کاهش تخلفات و ارتقای سطح کیفی خدمت به شهروندان، با حمایت معاونت خدمات شهری شهرداری تهران پروژه «شهربان هوشمند» در دستور کار قرار گرفت و به همین منظور، «کمیته هوشمندسازی شهربان» با شرح وظایف مشخص، متشکل از معاونین، مدیران و کارشناسان تشکیل شد.
پروژه شهربان هوشمند متشکل از چندین پروژه مهم و زیربنایی است که به صورت شبکه‌ای عمل خواهند کرد و مکمل همدیگر خواهند بود، تاکنون ۱۲ طرح زیربنایی و کاربردی در قالب پروژه شهربان هوشمند طراحی و مصوب شده است.
یکی از اقدامات و طرح‌های بزرگ و مهمی که در حوزه هوشمندسازی قرار است در شرکت شهربان و حریم بان با حمایت شهردار تهران و معاون خدمات شهری انجام شود «نصب دوربین‌های نظارتی بر خودروهای شهربان در شهر تهران» برای رصد، ثبت، پیگیری و نظارت بر عملکرد کارگاه های ساختمانی به ویژه در حوزه نگهداشت است که با اجرایی شدن آن، تخلفات ساختمانی در سطح پایتخت به طور چشمگیری کاهش پیدا خواهد کرد و با رصد هوشمند و ثبت اطلاعات تغییر کاربری های فاقد مجوز، از حقوق عامه شهروندان حراست خواهد شد؛ هوشمند شدن نظارت بر عملکرد نیروهای اجرایی شهربان نیز از دیگر مزایای این طرح است.
در خصوص نصب دوربین‌های نظارتی روی خودروهای شهربان در شهر تهران بیشتر توضیح دهید. چطور قرار است با این کار مانع تخلفات ساختمانی شوید؟
در این طرح، این دوربین‌ها به مرکز مانیتورینگ شهربان متصل خواهند شد تا به صورت شبانه روزی مورد رصد و پایش قرار بگیرند. با هوشمندسازی نظارت بر کارگاه های ساختمانی در سطح شهر تهران که در حال حاضر بالغ بر هفده هزار کارگاه است، مالکین و سازندگان مکلف به رعایت قوانین ساخت و ساز و پرهیز از تخلف خواهند بود. از دیگر کاربردهای این طرح، شکل گیری فرایند تعاملی و هماهنگی بیشتر با شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران برای برقراری انضباط شهری در حوزه کنترل و کاهش سدمعبر صنفی و حفاظت از معابر عمومی است.
در خصوص راه‌اندازی سامانه صورت‌وضعیت الکترونیک توضیح دهید کار به کجا رسید؟
«ایجاد و راه اندازی سامانه صورت وضعیت الکترونیک» یکی از این طرح های زیربنایی است که در قالب یک سامانه هوشمند، بر اساس مفاد قرارداد پیمانکاران طرف قرارداد با شهربان، با جمع آوری اطلاعات (کارکرد و عملکرد پیمانکاران) از دیگر سامانه های کنترلی و نظارتی شرکت شهربان، با هدف شفاف سازی و پرداخت عادلانه، اقدام به تولید و دریافت تأییدات مورد نیاز و آماده سازی هوشمند صورت وضعیت ها برای پرداخت ریالی به پیمانکاران می کند.
همچنین «ایجاد سامانه تردد کارکنان» از دیگر طرح های زیرمجموعه پروژه شهربان هوشمند است تا کنون، حضور و غیاب نیروهای اجرایی شهربان در سطح نواحی ۱۲۴ گانه شهر تهران به صورت سنتی بود که با حمایت شهردار تهران، معاونت خدمات شهری و معاونت منابع انسانی شهرداری تهران، سیستم حضور و غیاب ۲ هزار نیروی اجرایی شهربان هوشمند شد و این خانواده بزرگ ۲ هزار نفری همچون دیگر کارکنان شهرداری تهران، به سیستم تردد و حضور و غیاب کارمندان شهرداری پایتخت متصل شدند.
این سامانه با دریافت و استخراج داده های ورود و خروج از دستگاه های ثبت چهره و تردد، اقدام به محاسبه الکترونیک کارکرد نیروهای اجرایی کرده و اطلاعاتی مانند ساعت کارکرد، مرخصی، غیبت و... را برای بهره برداری در راستای شفاف سازی، پرداخت عادلانه، نظم بخشی به حضور نیروها و... در اختیار سامانه صورت وضعیت الکترونیک قرار می دهد.
«سامانه حقوق و دستمزد» از دیگر طرح های مرتبط با پروژه شهربان هوشمند است که با دریافت داده های تردد کارکنان، اقدام به محاسبه حقوق و دستمزد بر اساس قوانین وزارت کار می کند و یک خروجی اطلاعاتی دقیق و منسجم را برای بهره برداری به سامانه صورت وضعیت الکترونیک منتقل می کند؛ درخواست ایجاد این سامانه به سازمان فاوا شهرداری تهران ارسال شده و در دست بررسی و اقدام است.
قرار بود درگاه‌های ورودی حریم شهر تهران به دوربین‌های نظارتی مجهز شود. کار به کجا رسید؟ کنترل هوایی حریم چه زمانی انجام می‌شود؟
«تجهیز درگاه های ورودی حریم شهر تهران به دوربین های نظارتی» با هدف کنترل و جلوگیری از ورود مصالح به محدوده حریم شهر تهران برای پیشگیری از ساخت و ساز غیرمجاز از دیگر طرح های زیرمجموعه «شهربان هوشمند» است که این دوربین ها به صورت آنلاین در مرکز مانیتورینگ شهربان قابل رؤیت هستند؛ مرحله دوم تکمیلی در خصوص هوشمندسازی این دوربین ها، تجهیز آن ها به تکنولوژی تشخیص و محاسبه میزان بار و مصالح موجود در خودروهاست.
«بهره برداری از کوادکوپتر برای کنترل و پایش هوایی حریم شهر تهران» از دیگر طرح های مصوب در حوزه هوشمندسازی شهربان است که امکان رصد وضعیت املاک و ساخت و سازها در محدوده حریم را به صورت آنلاین فراهم می کند و از سوی دیگر، سطح درگیری متخلفان ساخت و ساز در حریم با نیروهای حریم بان را کاهش می دهد؛ طبیعتاً اجرای این طرح، نیازمند دریافت مجوزهای خاص از نهادهای ذیربط است که این مجوزها نیز اخذ شده و رصد هوایی حریم شهر تهران با کوادکوپتر، پس از هماهنگی، با حضور نماینده این نهادهای مسئول صورت خواهد گرفت.
«راه اندازی مرکز مانیتورینگ شرکت شهربان و حریم بان» به عنوان یکی دیگر از طرح های هوشمندسازی در این مجموعه است. مرکز مانیتورینگ شهربان، امکان رصد تصویری سامانه های نظارتی و عملیاتی شرکت شهربان، وضعیت تردد شهروندان و خودروها در درگاه های ورودی حریم، کمیت و کیفیت ماموریت های انجام شده توسط اکیپ های انضباط شهری و... را به صورت مستقیم و آنلاین فراهم می کند.
«تجهیز اکیپ های انضباط شهری به تبلت» از دیگر طرح هایی است که در قالب پروژه شهربان هوشمند اجرا شده است؛ این اقدام، امکان ثبت الکترونیک و هوشمند وضعیت مأموریت های انجام شده توسط اکیپ های انضباط شهری را در سامانه شهربان فراهم آورده است؛ به این صورت که اکیپ های انضباط شهری با حضور در نقطه ماموریت، از صفر تا صد ماموریت انجام شده را در سامانه شهربان ثبت می کنند و دیگر از ثبت سنتی و کاغذی ماموریت ها خبری نیست. تاکنون، اکیپ های شهربان (نظارت بر ساخت و ساز در شهر) به این قابلیت مجهز شده اند و تجهیز اکیپ های حریم بان و معبربان نیز در دست بررسی کارشناسی و اقدام است.
از دیگر اقدامات صورت گرفته در حوزه هوشمندسازی، «ایجاد کارتابل صیانت و پیشگیری از تخلف در سامانه شهربان» است که با توسعه سامانه شهربان و تغییر فرآیند ثبت عملکرد از کمی به کیفی، امکان ثبت و پایش تخلفات به صورت «تخلف محور» به جای «ماموریت محور» ایجاد می‌شود و گزارش‌های مدیریتی و تصمیم‌ساز، بهینه و هوشمند خواهد شد.
نهمین اقدام مرتبط با هوشمندسازی در شهربان را «ایجاد سامانه داشبورد مدیریتی شهردار تهران» است. با ایجاد این سامانه، امکان بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات عملکرد و همچنین وضعیت کلی شهر در یک قاب به صورت به روز و آنلاین قابل رصد و کنترل خواهد بود و شهردار تهران می توانند در کمترین زمان ممکن به اطلاعات کمی و کیفی در سه حوزه مهم شهرسازی، حریم و معبر جهت اتخاذ تصمیمات مقتضی دسترسی پیدا کنند؛ این پروژه مهم با همکاری سازمان فاوا درحال بررسی امکانات موجود، شرایط ایجاد و همچنین تأمین نیازها است.
یازدهمین طرح مرتبط با هوشمندسازی شهربان را «ایجاد سامانه ارتباطات الکترونیک» است. پیش از این، ارتباط خانواده بزرگ ۲ هزار نفری نیروهای شهربان که با اعضای خانواده هایشان حدود ۱۰ هزار نفر هستند با شرکت شهربان و حریم بان کاملاً به صورت سنتی بود که رفت و آمد، اتلاف زمان، اطاله در رسیدگی به درخواست ها و... را در پی داشت؛ اما با ایجاد سامانه الکترونیک ارتباطات در شرکت شهربان، نیروها و خانواده های آنان می توانند از طریق گوشی همراه و یا رایانه، به سهولت و در کمترین زمان ممکن درخواست خود را ثبت کنند تا در سریع ترین زمان ممکن درخواست ها مورد بررسی و رسیدگی قرار بگیرد. طبیعتاً اجرای این طرح، علاوه بر تکریم همکاران، رضایتمندی آنان را نیز در پی داشته است.
دوازدهمین طرح اجرا شده در حوزه هوشمندسازی ساختارها و فرایندها در این شرکت، «تجهیز ناوگان خودرویی شهربان به سامانه AVL» است؛ این سامانه، مخصوص ردیابی و موقعیت‌یابی آنلاین وسائل نقلیه است که امکان ردیابی لحظه‌ای ۳۷۵ دستگاه خودرو و ۱۲۷ دستگاه موتورسیکلت وابسته به شرکت شهربان و حریم بان در نواحی ۱۲۴ گانه شهر تهران را فراهم کرده است. با راه اندازی این سامانه، تردد و مسیرهای ماموریتی ناوگان خودرویی-موتوری و اکیپ های شهربان در سامانه گزارش عملکرد ثبت می شود که همین موضوع، سبب ایجاد نظم در ماموریت ها، کاهش تخلفات، افزایش بازده کاری و ... می شود. از دیگر کاربردهای سامانه AVL، قرار گرفتن آن در اختیار شهرداری های مناطق و نواحی برای نظارت هوشمند بر حوزه تحت امرشان در منطقه و ناحیه است.