به گزارش همشهری آنلاین،عصر دیروز نشست هم اندیشی «اصلاحیه پیشنهادی دستورالعمل ماده ۱۴ قانون زمین شهری پیوست سوم طرح جامع شهر تهران» با موضوع باغات تهران با حضور اعضای شورای شهر تهران از ادوار دوم تا ششم، برگزار شد.
مهدی چمران رییس شورای اسلامی شهر تهران، مهدی پیر هادی رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورا، جعفر شربیانی عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران و نیز محمد سالاری و علی اعطا از اعضای کمیسیون شهرسازی شورای دوره پنجم، حمزه شکیب عضو کمیسیون عمران دوره دوم و سوم شورای شهر تهران، علیرضا جاوید مشاور شهردار تهران، بوچانی رییس سابق مرکز مطالعات شهرداری تهران و جمعی از صاحبنظران حوزه شهرسازی در این جلسه حضور داشتند.
سیاست‌های تشویقی برای گسترش فضای سبز
رئیس شورای شهر تهران ابتدا هدف از برگزاری این نشست را بررسی راهکارهای حفظ باغات و فضای سبز و درختان در شهر برشمرد و گفت: ما نباید بگذاریم درختان از بین بروند؛ برعکس باید سیاست های تشویقی اعمال کنیم تا افراد به گسترش فضای سبز ترغیب شوند و از انهدام هر چه بیشتر درختان جلوگیری شود.
مهدی چمران با اشاره به تلاش مسئولان در هر دوره ای برای رسیدن به این هدف اظهار کرد: اولین اقدام در دهه ۴۰ صورت گرفت هر چند قانون تصویبی نواقصی داشت اما با همان شرایط قانون به اجرا در آمد تا اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی که در سال ۵۸ منتج به تصویب قانون حفظ و گسترش فضای سبز شد که این امر از اولین موضوعاتی بود که در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد.
چمران اضافه کرد: البته قوانین دیگری نظیر کمیسیون ماده ۱۲ نیز اضافه شد تا اینکه در دومین دوره شورای اسلامی شهر تهران بررسی و تجدید نظر قانون باغات را در دستور کار قرار دادیم. این امر را شروع کردیم و تلاش های ما منتج به مصوبه ای شد که در شورای عالی شهر سازی اصلاح شد و به تصویب رسید. هر چند که در سال ۹۷ اعضای شورای پنجم به این نتیجه رسیدند که به واسطه اینکه این قانون سبب از بین رفتن باغات شده مقررات دیگری تنظیم کردند که در شورای عالی شهرسازی به تصویب رسید که هنوز هم پس لرزه هایش باقی است. این در حالی است که تهران زمانی به واسطه باغات و هوای پاکش مقصد بسیاری از افراد بوده و امروزه در این شهر به جای طراوت و شادابی ساختمان های ناهمگون و نا متوازن سبز شده است.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه در بررسی همه قوانین مرتبط به حفظ باغات هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده ایم، ادامه داد: در خصوص قانونی که در سال ۸۲ به تصویب رسید باید بگویم که این قانون محسنات بسیاری داشت اما بد اجرا شد و بد اجرا کردن به معنای قانون بد نیست. این در حالی است که ما در همان سالها قاطع در مقابل تخلفات ایستاده بودیم و تخلفات را پیگیری می کردیم و همه این اقدامات در این راستا بود که تخلفی انجام نشود.
چمران یادآور شد: اعضای شورای پنجم قانون اول را ملغی کردند، اما دیدیم قانون دوم که به تصویب رسید اجرا نشد. به همین خاطر در سال ۹۹ هیچ پرونده ای پروانه ساخت نگرفت و در سال ۹۸ نیز تنها دو پرونده درخواست صدور پروانه ساخت داشتند. این در حالی است که در ملاقات های مردمی مدام یکی از درخواست های مردم این است که این قوانین اجازه نوسازی خانه هایشان را از آنان گرفته است. البته این را باید تاکید کنم که ما به هیچ عنوان به دنبال قطع درختان نیستیم چرا که هر درختی قطع شود ضربه محکمی به پاکی هوای شهر و سلامت هوای شهر وارد می آید در این هم شک نداریم. اما باید منافع مردم در نظر گرفته شود.
رییس شورای اسلامی شهر تهران گفت: گرچه ما منافع کل شهر و مردم پایتخت را ارج می دانیم اما در این مسیر نباید به کسی ظلم شود؛ به ویژه وقتی کسی جایی را خریده باشد و حال با این قوانین اجازه هیچ کاری به او نمی دهیم.
چمران ادامه داد: ما باید به دور از تفکرات و دیدگاه های سیاسی برای حفظ باغات به یک نتیجه واحد برسیم، چرا که همه برای خود و خانواده مان و مردم شهر دغدغه داریم. باید به قانونی برسیم که احساسی نباشد و ضمات اجرایی داشته باشد و در عین حال به درختان آسیبی نرسد. همچنان که ماده ۱۲ سابق احساسی بود و اجرایی نشد. اگر بتوانیم به این نتیجه برسیم دستاورد ارزشمندی خواهد بود.
امکان تملک باغات توسط شهرداری
عضو هیات رییسه شورای اسلامی شهر تهران هم در این نشست هم‌اندیشی تاکید کرد: امروز با دو تجربه متفاوت برج باغ و خانه باغ در مواجهه با موضوع حفظ باغات در شهر تهران روبه رو هستیم.
جعفر شربیانی با بیان اینکه در این تجربیات متفاوت حقوق مالکان و صیانت از باغات تهران استیفا نمی شود، ادامه داد: در شورای ششم شهر تهران به این نتیجه رسیدیم باید تغییراتی در این قانون باید ایجاد شود تا دو مولفه حقوق مردم و حفظ باغات در آن رعایت شود.
این عضو شورای شهر تهران بیان کرد: موضوع دیگری که در این جلسه هم اندیشی قابل بررسی است، موضوع تملک باغات توسط شهرداری تهران است. سوال این است که آیا شهرداری توان تملک باغات شهر تهران را دارد، یا خیر.
آیین نامه تشخیص باغات اشکال اساسی دارد
در ادامه این نشست محمد سالاری رییس کمیسیون شهر سازی دوره پنجم شورا نیز با بیان اینکه مصوبه موسوم به برج باغ که البته نام این مصوبه این نبود با نیت خیر تصویب شد، گفت: دوستان با این تصور که مردم نسبت به درختان ذهنیت منفی دارند و مانع منافعشان شده این مصوبه را به تصویب رساندند. در این مصوبه سطح اشغال ۶۰ درصد در باغات تبدیل به ۳۰ درصد شد تا راه بهینه تری برای انتفاع مالکان باشد و تا دوره پنجم این روند نیز ادامه داشت در حالی که شهرداری ها بیشترین تخلفات را اتخاذ می کردند و شوراهای معماری مناطق نیز طرح جامع را رعایت نمی کردند و این مسائل سبب شد تا به هیچ کدام از اهداف تعیین شده نرسند.در این مدت باغاتی از بین رفت که درختان کهنسال داشتند اینها از دست رفته و نمی شود منکر شد.
رییس کمیسیون شهرسازی و معماری پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران افزود: من اشکال اساسی را در ایین نامه نحوه تشخیص باغات می دانم. آیین نامه نحوه تشخیص باغات ۵ شاخص تعیین کرده که اشکال اساسی دارد. اگر بتوانیم آنرا را اصلاح کنیم بسیاری از مطالباتی که مردم در حق الناس دارند، دیده می شوند.
سالاری ادامه داد: به عنوان مثال در تشخیص نوعیت باغ در دستور العمل ماده ۱۴ عنوان کرده در باغی که بنا ندارد باید در هر ۱۶ متر مربع یک درخت باشد و در باغی که ساختمان دارد در هر ۲۵ متر، اما در این دستور العمل برای درخت محیط و مساحت تعیین نکردند.
وجود مقاومت‌هایی در شبکه‌های اجتماعی
سالاری گفت: اگر در شورای ششم به فکر اصلاح قانون جدید باغات هستید با مقاومت هایی در شبکه های اجتماعی روبرو خواهید شد. مانند وقتی که اعلام شد از ۴۰۰ پرونده باغات ۶۶ پرونده وجود دارد که همه عوارض خود را پرداخت کرده و حقوق مکتسبه برای آن ایجاد شده است اما هنوز موفق به احداث مستحدثات نشده اند و سازمان بازرسی نیز جلوی آن را گرفته است. این در حالی است که کل عوارض دریافتی باغات یک درصد درآمد شهرداری در ۱۰ سال نبوده است. بنابراین نمی توان به درآمد های حاصله از این امر دلخوش کرد. با این وجود در راستای حفظ منافع شهر و شهروندان پیگیری حق انتقال توسعه بسیار ضروری است، انتقال حق توسعه یکی از طرح های موضوعی به عنوان تکالیف طرح جامع بود که در دوره قبل تا مرحله نهایی شدن رفت و امیدواریم در این دوره به نتیجه برسد. ضمن اینکه بحث بانک زمین نیز می تواند در این مسیر راهگشا باشد.
نگاه میراثی به باغات داشته باشیم
علی اعطا از اعضای کمیسیون شهرسازی شورا در دوره پنجم هم در این نشست هم‌اندیشی گفت: اگر باغات بخواهد باقی بمانند باغ باید در واقع از ذیل اقتصاد مبتنی بر ساخت و ساز خارج شود و انتفاع مادی مالک نباید ذیل اقتصاد ساخت و ساز باشد بلکه باید به واسطه فعالیت های متنوعی تعریف شود که در باغ انجام می‌شود. در موضوع باغات باید مانند آثار میراثی و ارزشمند برخورد شود. ضمن اینکه به اعتقاد من هم آیین نامه تشخیص باغات نیاز به اصلاح دارد.
عضو سابق شورای شهر تهران در پایان تاکید کرد: بافت اجتماعی خیلی هم پذیرای این نیست که شورای ششم مصوبه اخیر خانه باغ را تغییر دهد و شاید در مجموع به مصلحت شهر نباشد که در باغات ساخت و ساز صورت گیرد.
حفظ حقوق شهروندان در صیانت از باغات
در ادامه این نشست مهدی پیرهادی رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری ششمین دوره شورا ضمن تقدیر از تدبیر رییس شورای شهر تهران در خصوص برگزاری این نشست گفت: اتخاذ راه حل های مناسب جهت اصلاح پیوست سوم طرح جامع، موضوع مهمی است که باید در مورد آن تصمیم کارشناسی گرفته شود.
وی با بیان اینکه طرح جامع فضای سبز شهر تهران نیز در حال آماده شدن است، گفت: این طرح در مدت حضور شورای ششم، به عنوان یکی از موضوعات کلیدی در حفظ باغات مورد توجه جدی بوده است.
به گفته پیرهادی، این طرح در دست اقدام است و با بهره گیری از یک تیم متخصص دانشگاهی تدوین طرح جامع فضای سبز به زودی نهایی خواهد شد.
پیرهادی با تاکید بر اینکه افکار عمومی با تصمیمی که به نفع شهر و شهروندان باشد، همراهی و ازآن استقبال خواهد کرد، گفت: خیر و صلاح شهر و تلاش برای حفظ باغات با توجه به حقوق شهروندان و ذی نفعان رویکرد شورای ششم در حفظ باغات است.
رییس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورا، یکی از مباحث مغفول مانده در باغات را مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان دانست، و افزود: ما اگر بخواهیم فضای سبز را توسعه دهیم باید بحث آب برای فضای سبز را مورد توجه قرار دهیم آنهم در این شرایط کم آبی که با آن مواجه هستیم.
وی با تاکید بر اینکه برای حفظ باغات باید روند صد سال گذشته در خصوص کاهش باغات موردتوجه قرار گیرد، اضافه کرد: در جریان بررسی پلاک های ثبتی به منظور تشخیص باغ از غیر باغ، با برخی اراضی مواجه هستیم که هیچ درختی ندارد اما ملک رای باغ گرفته است.
مهدی پیرهادی با بیان اینکه مالکان در اراضی که هیچ درختی ندارد، قطعا درخت نمی کارند و به فضای سبز نمی افزایند، ادامه داد: از سویی افرادی هستند که یک باغ را چندین دهه حفظ کرده و زحمات زیادی را برای حفظ آن کشیده اند، اما این کار برایشان دستاوردی نداشته و پاداشی دریافت نکرده اند.
پیرهادی تاکید کرد: باید تلاش کنیم که باغات با درختان با بن بالا و دارای ارزش اکو لوژیک، حفظ شوند و مشوق هایی را برای حفظ این باغات درنظر بگیریم تا این باغ ها از بین نروند.
رییس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورا با اشاره به تلاش های دوره جاری شورای شهر برای حفظ باغات، اظهار کرد: طرح شناسنامه دار شدن باغات تهران به منظور حفظ باغات از طرح هایی بوده که تصویب و به صورت جامع و دقیق و با همکاری سازمان بوستان های شهر تهران تا پایان سال ۱۴۰۱ اجرا کلیه باغات تهران شناسنامه دار می شوند.
به گفته وی، تکمیل شناسنامه باغات که در صحن شورای شهر مصوب شده است؛ به‌رغم محدودیت‌ها و نیاز به احکام قضایی پیگیری شده و اجرای آن نقش موثری در حفظ باغات خواهد داشت.
او با اشاره به مناطقی در تهران که دارای سرانه فضای سبز پایینی هستند، ابراز امیدواری کرد که با روش هایی از جمله حق انتقال توسعه و همچنین برنامه ریزی دقیق بر روی توسعه فضای سبز در این مناطق با اتخاذ رویکردها و روش های جدید بتوان شاهد توسعه فضای سبز در این مناطق بود.
نباید برای همه باغات یک نسخه پیچید
حمزه شکیب عضو دومین و سومین دوره شورای اسلامی شهر تهران هم در این نشست هم اندیشی گفت: ما باید مسائل را خیلی کلان‌تر ببینیم؛ بعد بیاییم سراغ پلاک های مورد نظر. به طور دائم باید کل باغات تهران و فضای سبز را توامان ببینیم و بعد درباره آن تصمیم‌گیری کنیم.
شکیب افزود: باغات تهران عمدتا دو دسته هستند؛ یکی آن دسته که زمین هایشان باغ است و دسته دیگر که زمینشان باغ نیست و خب فردی علاقه مند بوده آنجا درخت کاشته و حالا می خواهد آنجا را بسازد و اجازه نمی دهند.
او افزود: دسته اول هم خود نیز به دو دسته تقسیم می شود؛ باغاتی که دارای درختان کهنسال هستند و باغاتی که امروز یک درخت هم ندارد گرچه در گذشته باغ بوده است. هر کدام از این ها دسته بندی های متفاوتی دارد و برای همه نباید یک نسخه پیچیده شود.
شکیب که عضو دومین و سومین دوره شورا بوده است، گفت: شورای دوم به واسطه اینکه باغات در معرض تخریب بود ورود کرد چرا که باغات به واقع در حال قلع و قمع شدن بود و هیچ برنامه ای هم برای حفاظت از آن وجود نداشت. این در حالی است که از سال ۸۲ تا ۴ سال اول شاید ۶ تا ۸ پرونده اقدام به اخذ پروانه کردند و در میانگین تا سال ۹۰، ۱۱۶ پرونده و در کل تا سال ۹۸، ۲۸۰پرونده اقدام به اخذ پروانه کردند.
عضو دوره دوم و رییس کمیسیون عمران دوره سوم شورای شهر تهران با بیان اینکه بهتر است تاریخ را تورق کنیم افزود: خیلی خوب است اگر تاریخ را مرور کنیم و با نگاه کارشناسی سعی در اصلاح موارد داشته باشیم اما متاسفانه دوستان در دوره قبل مدیریت شهری با نگاه سیاسی با مصوبه شورا در دوره دوم برخورد کردند. پیشنهاد من این است که جمیع جهات را نگاه کنیم بعد تصمیم گیری کنیم. باید مجموعه کل شهر را در نظر بگیریم و موضوع گسترش فضای سبز را در اولویت قرار دهیم.
بهترین تصمیم برای باغات تهران
در این نشست همچنین علیرضا جاوید مشاور شهردار تهران هم با بیان این که در سال ۸۲ نیت اعضای شورا در تصویب قانون باغات خیر بوده است، گفت: در قضاوت هایمان باید سعی کنیم از دایره انصاف خارج نشویم و اینکه در مسئله باغات دچار جو زدگی نشویم چرا که باغات موضوع جذابی است فی نفسه بار منفی ایجاد می کند و خیلی در بستر منطقی و کارشناسی مورد بررسی قرار نمی گیرد. اما سوالی که مطرح است این است که اکنون با وضع موجود بهترین تصمیم چیست؟
بر اساس گزارش پایگاه خبری شورای اسلامی شهر تهران، جاوید با اشاره به اینکه ما نیازمند آرامش هستیم، گفت: سه سال و نیم است که ساخت و ساز باغات با محدودیت مواجه و این زمان مناسبی است تا رابطه منطقی و درستی تبیین کنیم. باید منطقی بینابینی، بی حب و بغض و کارشناسانه، اقتصادی و اختصاصی ایجاد کنیم تا فضای سبز آسیب کمتری ببیند.
نظر شما