همشهری آنلاین - سارا جعفرزاده: فعالیت این واحدهای متخلف طی سال‌های اخیر معضلات بسیاری را برای محله‌های اتابک و هاشم‌آباد به وجود آورد و در نهایت باعث نارضایتی شهروندان شد. در این واحدها اقداماتی از جمله خرید و فروش ضایعات در حد کلان و خرده ضایعات، کارتن و پت، پسماند خشک و... صورت می‌گرفت.
البته نگهداری آنها هم باعث ازدیاد جانوران موذی و آلودگی زیست‌محیطی در محله شده بود. محله‌های اتابک و هاشم‌آباد از محله‌های قدیمی منطقه ۱۵ هستد که به مرور زمان با افزایش واحدهای ضایعاتی تغییر چهره داد و فعالیت ضایعات‌فروشان و حضور معتادان شد بخش جدانشدنی آن. البته این پایان ماجرا نبود. شهرداری منطقه ۱۵ دست به کار شد و برای نخستین بار به‌صورت جدی طرح جمع‌آوری واحدهای ضایعاتی را اجرا کرد و آرامش به محله بازگشت.
بازار محلی ضایعات‌فروشان تعطیل شد
چندین سال بود که محله‌های اتابک و هاشم‌آباد دیگر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی و حتی هویتی یک محله را از دست داده بودند و فقط نام محله را به دوش می‌کشیدند. در طول سال‌های اخیر به دلیل افزایش واحدهای ضایعاتی، هویت این محله پشت کوه ضایعات پنهان بود.
«محسن ابوالقاسمی» یکی از شهروندان ساکن هاشم‌آباد در این‌باره می‌گوید: «بهتر است بگویم هاشم‌آباد بازار ضایعات‌فروشان بود تا محله. هاشم‌آباد، محله کودکی من است. آن زمان به جای مغازه‌های فعلی ضایعات‌فروشی، مغازه‌های فروش دیگ‌های مسی فعالیت می‌کردند. اما به مرور زمان خودمان نظاره‌گر بودیم که این مغازه‌ها به دلیل سود حاصل از خرید و فروش ضایعات، شغلشان را تغییر دادند و معضلات بسیاری از جمله آلودگی زیست‌محیطی، ایجاد و پای معتادان به این محله باز شد.»
او می‌افزاید: «در طول این سال‌ها بارها به شهرداری نواحی و منطقه مراجعه کردیم و مسئولان طرح‌هایی را هم برای جمع‌آوری این واحدها اجرا کردند که بی‌تأثیر و موقتی بود. خوشبختانه با طرحی که در حال حاضر شهرداری منطقه ۱۵ در محله‌های هاشم‌آباد و اتابک اجرا کرده محله رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفته است و شهروندان می‌توانند نفس راحتی بکشند. امید داریم این طرح ادامه پیدا کند.»
رونق اقتصادی با ایجاد بازار لوستر
از آنجایی که واحدهای ضایعاتی با فعالیت غیرمجاز در محله اتابک شهروندان را به ستوه آورده بودند، عده‌ای که توان مالی داشتند از این محله نقل مکان کردند، عده‌ای هم که چاره‌ای نداشتند، ماندند و این شرایط را تحمل کردند. عمده مراجعان به این واحدها معتادان متجاهر بودند که از میان زباله‌ها پسماند یا خرده ضایعاتی پیدا می‌کردند و به این واحدها می‌فروختند.
عمق فاجعه اینجا بود که برخی از صاحبان این واحدها در ازای خرید ضایعات از معتادان به جای پول به آنها موادمخدر می‌دادند و آنها در گوشه‌ای از محله مشغول استعمال می‌شدند. بنا به گواهی شهروندان، حتی برخی از معتادان در همان واحدها موادمخدر مصرف می‌کردند.
«علیرضا حجتی»، دبیر شورایاری محله اتابک، که سال‌ها پیگیر جمع‌آوری ضایعات‌فروشان این محله بود، در این‌باره می‌گوید: «هیچ‌کس نمی‌تواند درک کند که همسایگی با واحدهای ضایعات‌فروشی چه مشکلاتی دارد، مگر اینکه خودش این تجربه را داشته باشد. در طرح اخیر شهرداری، نزدیک به ۲۰۰ واحد ضایعات‌فروشی پلمب شدند و قرار شد که صاحبان این مشاغل طبق قوانین شغل خود را تغییر بدهند تا مغازه آنها فک پلمب شود. »
از طرفی با توجه به اینکه خیابان ذوالفقاری در همسایگی محله اتابک، بورس لوسترهای برنز و برنجی است، واحدهای ضایعاتی می‌توانند از این فرصت استفاده کنند و وارد صنف لوسترفروشی شوند و راسته لوسترفروشی در محله ایجاد کنند تا هم چهره محله نونوار و هم رونق اقتصادی ایجاد شود.»
تغییر کاربری؛ شرط فک پلمب واحدها
«نزدیک به یک دهه است که شهروندان محله‌های اتابک و هاشم‌آباد درگیر فعالیت واحدهای صنفی غیرمجاز خرید ضایعات و پسماند از معتادان متجاهر هستند و از زمانی که شهردار فعلی منطقه ۱۵ سکان مدیریت را در به دست گرفت، رفع این مشکل از درخواست‌های اولیه شهروندان بود.»
«مهدی صباغ» شهردار منطقه ۱۵ در این‌باره می‌گوید: «همکاران ما در ناحیه یک قبلاً این طرح را آزمایشی اجرا کرده بودند و در ادامه این مسیر با هماهنگی دادسرای ناحیه ۱۴ و سرکلانتری منطقه به‌صورت ویژه، برداشت‌ها و مستندات مشترکی از واحدهای ضایعاتی تهیه شد. از طرفی با هم‌اندیشی در قرارگاه اجتماعی منطقه، با حضور دادستانی و نیروی انتظامی و همکاران بسیج و سپاه، به این حوزه وارد شدیم. در کل منطقه ۲۰۰ واحد صنفی غیرمجاز داریم. ۱۶۰ واحد در نواحی یک و ۲ وجود داشت که با همکاری کلانتری و حکم قضایی این واحدها کامل پاکسازی و پلمب شدند. ۴۰ واحد ضایعات دیگر هم در ناحیه ۴ فعالند که در مرحله ابلاغ دستور قضایی قرار گرفته‌اند و در مدت زمان کوتاهی این واحدها هم پلمب می‌شوند.»
صباغ در مورد ضرورت تغییر کاربری واحدهای ضایعاتی به‌عنوان تنها شرط فک پلمب این واحدها ادامه می‌دهد: «تا مالکان یا مستأجران اقدام به تغییر کاربری یا شغل نکنند و طبق ضوابط مجوزهای لازم را نگیرند، امکان بازگشایی این واحدها وجود ندارد. بسیاری از این واحدها تغییر شغل داده‌اند. واحدهایی هم که مقاومت می‌کنند در نهایت پلمب می‌شوند و اگر خودشان فک پلمب کنند و بازگشایی صورت بگیرد، فوراً دستور قضایی صادر و برخورد قاطعانه و سختی با متخلفان انجام می‌شود.»
این طرح برای نخستین بار در شهرداری تهران در منطقه ۱۵ با همکاری معاونت خدمات شهری و نواحی یک و ۲ انجام شده و با توجه به ویژگی‌های مثبت، این طرح توسط معاونت خدمات شهری و معاونت امور مناطق شهرداری پایتخت به مناطق ۲۲گانه و مناطقی که با مشکل مشابهی درگیر بودند برای اقدام مشابه ابلاغ شد.