با توجه به اینکه برخی انتشارات اطلاعات کامل در اختیار نویسندگان و پژوهشگران قرار نمی‌دهند در این مطلب به شکل خلاصه و مفید با تمامی مراحل و روش‌های چاپ کتاب آشنا خواهید شد.
مراحل چاپ کتاب با آموزش قدم به قدم
چاپ کتاب چندین مرحله دارد که در ادامه در کنار توضیحات، آموزش هم داده‌ایم:
مشخص کردن موضوع و نگارش متن:
اولین بخش از مراحل چاپ کتاب، مشخص کردن موضوع براساس هدف اولیه است. اگر به فکر تقویت رزومه تحصیلی یا امتیاز گرفتن برای جایگاه دانشگاهی خود هستید و یا اینکه هدفتان انتقال دانسته‌ها و تجربیات شخصی است، شیوه نگارش صحیح و سپس تست آنها باید کاملا مشخص باشد. بعد از مشخص کردن عنوان و موضوع، منابع جامع و معتبر باید پیدا شوند تا ارزش و کیفیت کلی کار حفظ شود.
بازخوانی مجدد کتاب:
پس از نگارش متن کتاب به شکل دست نویس یا تایپ شده، نوبت به بازخوانی و سپس ارسال به انتشارات می‌رسد. در این مرحله لازم است که خودتان یا به کمک فرد دیگری متن نوشته را بازخوانی کنید. اگر متن کتاب تایپ شده باشد به کمک نرم افزارها می‌توانید ویراستاری علمی، ادبی و دستوری – زبانی انجام دهید.
مشخص کردن ناشر:
در این مرحله از چاپ کتاب، چنانچه کیفیت متن نوشته شده بالاست و حدس می‌زنید با استقبال بسیار خوبی مواجه شود، بهتر است که چاپ کتاب را به کمک یک ناشر سرمایه گذار انجام دهید. به کمک قرارداد بستن با ناشر، نیازی به پرداخت هزینه‌های طراحی، چاپ و نشر کتاب نخواهید داشت. در این مرحله کافیست بخشی از کتاب خود را همراه با یک پروپوزال که شامل دلایل تألیف و یا ترجمه کتاب، مزایای رقابتی با کتاب‌های مشابه و انتظار از مخاطبین میشود، به ناشر ارسال کنید.
ثبت قرارداد با ناشر:
پس از ارسال پروپوزال و نمونه کتاب، هیأت علمی انتشارات نظر خود را نسبت به کتاب شما بیان خواهد کرد. چنانچه ناشر با چاپ و پرینت کتاب و همچنین پخش آن موافق کند، طبق قراردادی مشخص، دستمزد، سود حاصل از فروش، زمان انتشار و سایر موارد به شما اعلام خواهد کرد. در این بخش از مراحل چاپ کتاب، قراردادی که بین ناشر و مؤلف منعقد می‌گردد، معمولا در یکی از سه حالت مؤلف سرمایه گذار، ناشر سرمایه گذار و یا سرمایه گذاری مشترک ناشر – مؤلف خواهد بود.
دریافت مجوزهای کتاب توسط ناشر:
در این مرحله پس از ثبت قرارداد، باید فایل تایپ شده یا دست نویس کتاب را برای ناشر ارسال کنید تا فرایند دریافت مجوزها شروع شود. چاپ کتاب در ایران به ۴ مجوز نیاز دارد. شابک که همان ISBN است که یک عدد ۱۰ تا ۱۳ رقمی منحصربفرد برای هر کتاب بوده و از سوی سازمان شابک تعیین می‌گردد. صدور شابک توسط خانه کتاب انجام می‌گیرد و فوری است. بجز اینکه ناشر از قبل، شماره آماده نداشته باشد که در این صورت ۱ روز طول می‌کشد.
فیپا یا فهرست نویسی پیش از انتشار دومین مجوز الزامی برای چاپ کتاب است که توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی صادر می‌گردد. دریافت فیپا حدود ۵ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. پس از دریافت فیپا باید بتوانید پس از چند روز اطلاعات خود را در سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ببینید.
دریافت مجوزهای قبل از چاپ کتاب، سومین مجوز در سری مراحل چاپ کتاب است. این مجوز توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می‌گردد و برای این منظور باید محتوای آن از جنبه‌های مختلف بررسی شود. برای این منظور باید ۳ نسخه از کتاب به همراه فایل سی دی، اطلاعات فیپا و شابک و طرح رنگی که برای جلد در نظر دارید به وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی ارسال کنید. دریافت این مجوزها بسته به نوع کتاب از ۱ روز تا ۲ ماه طول می‌کشد.
آخرین مجوز برای چاپ کتاب، مجوز پخش یا اعلام وصول است که به شما امکان عرضه قانونی در کتاب‌فروشی و نمایشگاه‌ها برای فروش را می‌دهد. این مجوز هم توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می‌گردد و نیاز است که دو نسخه از کتاب چاپ شده را به این وزارتخانه ارسال کنید. صدور این مجوز هم حدود ۲ روز طول می‌کشد.
چاپ و صحافی:
در این مرحله هنگامی که تمامی مجوزها را دریافت کرده‌اید، ناشر کتاب شما را به چاپخانه ارجاع می‌دهد تا پس از صحافی، به چاپ برساند. روش‌های چاپ کتاب براساس تیراژ یا شمارگان تعیین می‌شوند. در صورتی که قصد داشته باشید کتاب خود را در تیراژ پایین به چاپ برسانید، چاپ دیجیتال کتاب مناسب است. اما اگر در تیراژ بالا مدنظرتان باشد، چاپ افست گزینه بهتری است. با این حال اگر تیراژی بین این دو مقدار را در نظر داشته باشید، چاپ دیجیتال ارجحیت خواهد داشت. برای چاپ و نشر کتاب، چاپ کتاب و مجله، چاپ کتاب رقعی و چاپ کتاب رحلی با تیراژ بالا به صرفه است از چاپ افست استفاده شود. در تیراژهای کم افست، در بخش نرم افزار محاسبه هزینه چاپ، قیمت چاپ افست را با چاپ دیجیتال هم مقایسه کنید، چون در تیراژ کمتر از ۵۰۰ نسخه اکثرا چاپ دیجیتال به صرفه تر خواهد بود. تنوع صحافی نظیر چاپ دیجیتال قابل ارائه است.
معمولا مدت زمان چاپ کتاب به روش افست حدود ۱۰ تا ۲۱ روز و برای چاپ دیجیتال ۱ هفته است.
هزینه چاپ کتاب
هزینه چاپ کتاب توسط ناشر بستگی به عوامل مختلفی دارد که با مشخص شدن آنها قیمت نهایی مشخص می‌گردد. بسته به اینکه چه نوع قطعی را برای کتاب انتخاب کرده باشید، چه تیراژی مدنظرتان باشد، صفحات سیاه و سفید و رنگی چه تعداد و از چه جنسی باشند، درخواست‌هایی مثل طراحی جلد، ویرایش و بازخوانی، تایپ متن و صفحه آرایی داشته باشید یا خیر، نوع صحافی و بسته بندی را کدام مدل انتخاب کنید روی هزینه چاپ کتاب تأثیر خواهد گذاشت. مشتریان گرامی جهت مشاوره چاپ دیجیتال کتاب و چاپ فوری کتاب میتوانند از طریق مراجعه حضوری به مجتمع و همچنین سفارش آنلاین چاپ کتاب اقدام نمایند. در چاپ چاپ فوری کتاب با تیراژ کم ، چون چاپ دیجیتال انجام میشود و هزینه تمام شده هر جلد کتاب نسبتا بالاتری نسبت به افست دارد، فروش کتاب در این تیراژ به صرفه نیست و در تیراژ های پایین ، هزینه چاپ هر جلد کتاب حتی از قیمت فروش کتاب هم بیشتر میشود .
جمع بندی مطالب
چاپ کتاب به دلیل اهمیت و حساسیت بالایی که دارند باید توسط شرکت‌ها یا سازمان‌های حرفه‌ای در این زمینه انجام شوند. با توجه به اینکه روند و مراحل چاپ کتاب طولانی و کمی پیچیده است، قرارداد بستن با ناشر در زمان و هزینه‌های شما صرفه جویی خواهد کرد ضمن اینکه می‌توانید از اعتبار ناشر برای سرعت بخشیدن به روند کار استفاده کنید. برای پیدا کردن ناشر تنها کافیست بهترین ناشر چاپ کتاب را براساس سابقه فعالیت، اعتبار، میزان تخصص در زمینه موضوع کتاب شما و قیمت‌های پیشنهادی انتخاب کنید.
منبع: مجتمع چاپ دیجیتال ایران کهن (https://irankohan.ir)