همشهری آنلاین- ثریا روزبهانی: این بانوان پای ثابت کوره‌های آجرپزی حاشیه تهران هستند. در گوشه خرابه تعدادی کودک دور یکی از بانوان حنیفا جمع شده‌اند و به دقت به صحبت‌های او، که اکنون حکم مربی را دارد، گوش می‌دهند. کاغذهای رنگی در دست کودکان کوره این سو و آن سو می‌رود تا در نهایت شکل ماهی قرمز را به خود بگیرد.
«نسترن دانه‌کار» مسئول گروه جهادی حنیفا درباره نحوه تشکیل این گروه جهادی می‌گوید: «همه چیز از یک اردوی جهادی قرارگاه امام رضا(ع) در کرمانشاه آغاز شد. قبل از تشکیل گروه جهادی بانوان حنیفا من در گروه‌های جهادی دیگری عضو بودم و به مناطق محروم سفر می‌کردم. وقتی که به مناطق محروم می‌رفتیم، دلم می‌خواست به جای اینکه هر بار به نقطه‌ای دوردست سفر کنم این خدمات را در یک نقطه دائمی و معمول به نیازمندان ارائه بدهم. در همین اردوها بود که با بانوان دیگری آشنا شدم و از همانجا ایده تشکیل گروه جهادی بانوان در تهران شکل گرفت و نهایی شد. از سوی دیگر صحبت‌های آقایان که این کار را در توان ما نمی‌دیدند، به ما برای رسیدن به هدف انگیزه بیشتری داد. برخی از آقایان می‌گفتند: «این کار‌ها مردانه است.»
او می‌افزاید: «ما دل‌مان می‌خواست ثابت کنیم که ما خانم‌ها از صفر تا صد کار‌ها را می‌توانیم انجام دهیم. برای همین تصمیم گرفتیم که فقط بانوان در این گروه جهادی حضور داشته باشند و خالصانه به محرومان خدمت کنند. از آن دوران بیش از ۵ سال میگذرد.
اغلب برای کمک به نیازمندان به محله‌های محروم پایتخت مانند کوره‌های آجرپزی شمس‌آباد و خاوران می‌رویم. بیشتر فعالیتهای این گروه در زمینه‌های آموزشی و فرهنگی است و اولویت فعالیت‌های‌مان را به کودکان اختصاص داده‌ایم. بر این اساس، کوره‌ها را انتخاب کردیم که کودکان بسیاری در آن ساکنند و کار میکنند.»
می خواهیم کودکان از آسیب‌ها در امان بمانند
صورت‌شان را سیاه کرده‌اند و لباس قرمز پوشیده‌اند تا به کودکان محروم این منطقه نوید آمدن نوروز را بدهند، اما سفیدی قلب اعضای گروه جهادی از پشت این صورتک‌ها هم کاملاً مشهود است. یکی حاجی فیروز شده و دیگری ننه سرما. در این گروه جهادی که بانوان گرداننده آن هستند همه فعالیتهای خیرخواهانه و عامل‌المنفعه را از صفر تا صد خودشان طراحی، مدیریت و اجرا میکنند. آنها می‌خواهند آینده بهتری برای کودکان این محدوده بسازند. بچه‌هایی که روزشان در میان خشت‌های گلی شب می‌شود. تعداد بچه‌های تحت پوشش گروه جهادی زیاد است.
«ریحانه جان‌بوری» یکی از اعضای قدیمی و فعال گروه جهادی حنیفا، که ۴ سالی می‌شود به این گروه پیوسته است، می‌گوید: «اغلب فعالیتهای این گروه جهادی به تربیت و تحصیل بچه‌ها معطوف می‌شود. حنیفا می‌خواهد شرایط زندگی عادی را برای کودکانی که در این نقاط زندگی میکنند مهیا کند تا استعدادشان شکوفا شود و بتوانند خودشان را از شرایط نامطلوبی که در حال حاضر در آن زندگی میکنند نجات بدهند.
در ۵سال گذشته حنیفا رشد کرده است و همچون مادری مهربان این کودکان محروم و دردکشیده را به آغوش گرفته و آنها در گروه جهادی رشد و پرورش می‌یابند. این را به وضوح می‌توان در تفاوت‌های رفتاری و حتی آرزوهای کودکان قبل و بعد از آشنایی با حنیفا مشاهده کرد. ما به دنبال پخش کردن خیرات و فقط سیر کردن شکم آنها نیستیم. ما به دید و باور آنها وسعت می‌بخشیم. آنها یاد می‌گیرند بزرگ زندگی و بزرگ آرزو کنند و خودشان را از بچه‌ها و دنیای بیرون جدا نبینند.»
تلاش برای یک هدف
چهره اعضای گروه جهادی برای ساکنان به‌ویژه کودکان شمس‌آباد و کوره‌پزخانه‌های این اطراف آشناست. آنها به هر بهانه‌ای نمی‌گذارند این کودکان طعم ناملایمات زندگی را بچشند. از جشن‌های اعیاد شعبانیه گرفته تا نوروز و.... بیشتر ایام هفته‌شان را در این محدوده به کمک و فرهنگسازی به کودکان سپری میکنند. تعدادی از کودکان با شوق و دقت مشغول رنگ کردن تخم مرغ های سفره نوروزشان هستند.
دانه‌کار می‌گوید: «برنامه‌های گروه جهادی حنیفا برای نوروز ۱۴۰۱ و استقبال از بهار از هفته آینده آغاز و تا ۴ و ۵ فروردین ادامه پیدا می‌کند. حضور حاجی‌فیروز و ننه سرما که نوید‌بخش آغاز فصل بهار هستند در کوره‌پزخانه یا رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ‌هاتهیه ماهی قرمز عید و هفت‌سین‌آرایی از جمله برنامه‌هایی است که در این ایام با تعامل نیروهای جهادی حنیفا برگزار می‌شود. طبق روال همیشگی قبل از شروع کار تحقیقات زیادی انجام می‌دهیم تا ببینیم در کدام حوزه فعالیت‌مان بیشتر جواب می‌دهد بعد سراغ تدارک برنامه‌ها می‌رویم.»
او با بیان اینکه «ما اعتقاد داریم کمک‌های مستقیم مادی مثل غذا و لباس و... فقط نیاز مقطعی کودکان را رفع می‌کند برای همین روی آموزش و فرهنگسازی آنها کار می‌کنیم، تأکید می‌کند: «البته با این هدف که از این طریق به خانواده‌ها وصل شویم و جلو کار کردن این بچه‌ها را بگیریم. ابتدا از مناطق حاشیه تهران شروع کردیم؛ مثل شمس‌آباد، دولت‌خواه و خاوران. به مرور بچه‌های کار منطقه ۱۲ را تحت پوشش قرار داده‌ایم.» دانه‌کار ادامه می‌دهد: «اکنون تعداد خانم‌هایی که در گروه جهادی حنیفا به شکل ثابت فعالیت میکنند حدود۱۰ نفر است، اما این تعداد در زمان اردوهای جهادی به ۵۰نفر افزایش پیدا می‌کند.
چطور حنیفایی شویم؟
به گفته دانه‌کار، متأسفانه اغلب بچه‌های این محدوده با انواع آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد دست و پنجه نرم میکنند و حداقل یکبار آن را تجربه کرده‌اند. او می‌گوید: «هدف ما این است که کودکان را از آسیب‌های اجتماعی دور و نسبت به مخاطراتش آگاه کنیم. همچنین موضوع اشتغالزایی آنها برای ما خیلی مهم است. زمین‌هایی وجود دارد که می‌شود در آن همه چیز کاشت و خانواده‌ها می‌توانند کار کنند و پول در بیاورند. بچه‌ها هم با درس خواندن و آموختن حرفه کم‌کم زندگی‌شان را از آنها جدا کنند.
این بچه‌ها نیاز به آموزش و توجه دارند. نیازی هم نیست که کسی برای کمک به آنها تخصص خاصی داشته باشد. کافی است که با بچه‌ها بازی کنند و کاردستی به آنها یاد بدهند یا برایشان کتاب بخوانند. همه این کار‌ها به بچه‌ها کمک می‌کند.» رسیدگی به مشکلات بهداشتی و درمانی هم برای این گروه حائز اهمیت است و در این زمینه تاکنون قدم‌های بزرگی برداشته شده است.
نیازمند یاری سبزتان هستیم
اعضای گروه حنیفا با دستان خالی فعالیتهای جهادی خود را در حاشیه‌های محروم تهران شروع کرده‌اند، اما هرچه گام‌های بیشتری به سمت جلو برمی‌دارند، نتیجه و بازخوردهای رضایت‌بخشی را از کودکان و خانواده‌های در نقاط محروم دریافت میکنند. اقدامات این گروه در آغاز با فعالیت سایر خیریه‌ها که ارزاق به محرومان می‌دهند همسو بود، اما به مرور زمان تصمیم گرفت که در بحث آموزش و فرهنگ کار کند.
«سید فاطمه حسینی»۱۰روز قبل از نوروز ۱۳۹۷ به همراه گروه جهادی به شهر یاسوج سفر کرد و از همانجا پای ثابت این گروه شد. حسینی می‌گوید: «در این اردو فعالیتهای خدماتی و آموزشی را به شهروندان محروم این بخش ارائه کردیم. بخش جالب این اردو رنگ‌آمیزی یا بازسازی مدارس خانه‌های محرومان و مساجد بود که باعث شد شادی چهره اهالی نقش ببندد. همه تلاش می‌کنیم مادرانه رفتار کنیم و از طریق محبت بیشتر کودکان را به انجام رفتارهای درست تشویق کنیم. هدف ما این است که کودکان‌کار هم طعم شیرین کودکی را بچشند.»
او توجه ما را به نکته‌ای جلب می‌کند: «خیریه‌ها می‌خواهند پول و ارزاق به محرومان بدهند و کاملاً نسبت به فرهنگ و آموزش محرومان بی‌توجهند. متأسفانه موانع و محدودیت‌های بسیاری بر سر راه گروه‌های جهادی بانوان وجود دارد و فعالیتهای آنها آن‌طور که باید بازتاب ندارد. این بانوان ایده‌های بسیاری دارند که در صورت شکوفا شدن کمک زیادی به نیازمندان می‌افزاید، اما ای کاش سازمان‌های مختلف از گروه‌های جهادی بانوان حمایت بیشتری می‌کردند.»
حسینی می‌گوید: «یکی دیگر از فعالیتهای این گروه راه‌اندازی شبه خانه است که بچه‌ها در آن درس می‌خوانند. همچنین برای نوجوانان که کمتر از ۱۸ سال سن دارند، اشتغالزایی کرده‌ایم. آنها دستبند و لوازم دیگر درست میکنند و خیّران این هنرهای دستی را از آنها می‌خرند.»