همشهری آنلاین - رابعه تیموری:قرار بود طرح هادی تکلیف همه کوچه پسکوچه‌ها، خانه‌ها و باغ‌های روستاهای ری را مشخص کند تا خدمات و اصناف مورد نیاز روستاییان مهیا شود و هوای شهرنشینی به سرشان نیفتد. این طرح قرار بود از تبدیل باغ‌ها و مزارع سرسبز به ویلای شهرنشینان جلوگیری کند و این قطعه پایتخت که روزگاری زمرد سرسبز پایتخت بود همچنان آباد و پررونق بماند، اما طرح هادی آنقدر با طمانینه و پاورچین اجرا می شود که ممکن است برای عمادآور، ابراهیم آباد و بسیاری از روستاهای ری حکم «نوشدارو پس از مرگ سهراب» را پیدا کند.
عمر خانه‌های گلی و نیمه‌ویران روستای «عمادآور» از ۵ دهه میگذرد و اهالی زیر سقف‌های گنبدی سست و لرزان روزگار می گذرانند. خانه‌های خالی از سکنه روستا پاتوق اراذل و اوباش و معتادان شده و شمایل این‌روستا که روزگاری به «نگین ری» شهرت داشت، به گذشته آباد و با صفای خود شباهتی ندارد. عمادآور در طرح کمربند سبز قرار گرفته و اهالی مدت‌ها اجازه ساختوساز نداشتند. «علیرضا قادری» میگوید : «بسیاری از مردم بومی روستا سال‌ها پیش از اینجا مهاجرت کردند و خانه‌های خود را به کارگران افغانستانی یا پاکستانی که در باغ‌ها و مزارع کار می کنند، اجاره داده اند. » طرح هادی روستایی عمادآور سال ١٣٩٣ تدوین و ابلاغ شده، ولی به دلیل نداشتن دهیاری مدت‌ها معطل مانده و از ٣ سال پیش که دهیاری روستا تاسیس شده، به مرحله اجرا رسیده است.
قادری که از اهالی قدیمی عمادآور است، تاخیر در اجرای طرح هادی روستا را باعث ضرر و زیان اهالی می داند و می گوید : «بیشتر از ٣٠ سال به اهالی اجازه نمی دادند خشت روی خشت بگذارند و از حدود ٣ سال پیش مجوز نوسازی به مالکان داده می شود، ولی قیمت مصالح ساختمانی و هزینه‌های ساختوساز آنقدر بالا رفته که اهالی توان ساخت خانه‌هایشان را ندارند. وام‌ها و تسهیلاتی هم که به اهالی داده میشود، کفاف این هزینه‌ها را نمی دهد. »
به درستی نیازسنجی شود
اهالی عمادآور تصور میکردند با ابلاغ طرح هادی کمبود مراکز خدماتی روستا حل می شود، اما این اتفاق نیفتاده و هنوز هم باید برای خرید بسیاری از مایحتاج روزانه خود راهی شهرری می شوند. «انسیه اسماعیلی» می گوید : «کارشناسان بنیاد مسکن از بافت روستا اطلاع کافی ندارند و نیازهای واقعی روستاییان را نمی‌شناسند. بسیاری از مواقع در روستاهایی که تعداد زیادی از اهالی کشاورز هستند، بافت تجاری دیده نمی شود تا اصنافی مانند ابزارفروشی فعالیت کنند. بسیاری از روستاها به دلیل نداشتن بافت تجاری از وجود اصناف خدماتی مانند سوپرمارکت و قصابی محروم هستند. »
اسماعیلی معتقد است کارشناسان بنیاد مسکن باید هویت و شرایط روستا را کاملا بشناسند تا طرح هادی به صورت جامع و کاربردی تهیه شود. او دهیار روستاهای عمادآور، نسوز و هفت‌دستگاه بخش مرکزی شهرستان ری است و درباره پیامدهای ناآشنایی کارشناسان از ویژگی‌های روستاها می گوید : «بسیاری از کارشناسان با محدوده بافت تاریخی و حدود کمربند سبز روستا آشنا نیستند و بر اثر ناآشنایی و کم‌اطلاعی آنها به اراضی منابع طبیعی و بافت تاریخی روستا تعرض می شود. »
باغ‌ها ویلای شهرنشینان می شود
ابتدای روستای ابراهیم آباد سرسبزترین و زیباترین قسمت روستاست و در دوسوی آن باغ‌های سرسبز و پربرکتی وجود دارد. این باغ‌ها را بومیان روستا که مهاجرت کرده اند با قیمت‌های قابل توجهی به تهرانی‌ها فروخته اند. با توجه به بهای املاک روستای ابراهیم آباد قیمت این باغ‌ها کم‌نیست، اما برای غریبه‌هایی که در محله‌های شمال شهر تهران نمی توانند باغ و ویلا بخرند، جذابیت خاصی دارد. این باغ‌ها در گذشته زمین کشاورزی بوده اند و با دیوارکشی و کاشت درختان میوه به باغ و تفرجگاه‌های ویلایی تبدیل شده اند.
با توجه به ممنوعیت تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی، متولیان حفظ اراضی کشاورزی بارها دیوارهای دور این زمین‌ها و ویلاهایی را که پنهان از چشم قانون و پشت دیوارها ساخته شده اند، تخریب کرده اند، اما شهرنشینانی که برای داشتن باغ و ویلا این زمین‌های کشاورزی را خریده اند، کوتاه نمی‌آیند و دوباره دیوارچینی و ویلاسازی می کنند. این چرخه باطل باعث انباشته شدن پرونده تخلفات در دادگاه‌ها و صرف وقت، نیروی انسانی و هزینه نهادهای مختلفی مانند دهیاری، نیروی انتظامی، جهاد کشاورزی و... می شود.
جوانان روستا
به مسکن نیاز دارند
«محمد شریفی روشن» می گوید : «این مشکلات حاصل تاخیر و معطل ماندن طرح هادی روستایی است. وقتی تقاضای اهالی برای تغییر کاربری زمین‌ها با تعلل چندساله بررسی شود، با مسائلی مانند ساختوساز غیرمجاز و قاچاق زمین روبه رو می شویم. » او دهیار ابراهیم آباد است و کمبود مسکن را از مهمترین دلایل مهاجرت جوانان روستا می داند. شریفی روشن می گوید : «جمعیت روستا در چند سال اخیر چند برابر شده و ابراهیم آباد بیشتر از تراکم روستایی جمعیت دارد. این جمعیت تازه به مسکن نیاز دارند و باید با اجرای طرح هادی زمین لازم برای ساخت مسکن آنها تامین شود، اما این طرح از سال‌ها پیش راکد و معطل مانده و باعث ساخت وساز غیرمجاز و مهاجرت روستاییان شده است. »
او درباره دلایل تاخیر در اجرای طرح می گوید : «مهمترین مانع اجرای طرح، به روز نبودن قوانین طرح هادی است. روستای ابراهیم آباد ٢٠٠ هکتار زمین با یک سند کلی دارد و قطعات تفکیکی روستا به صورت قولنامه ای خریدوفروش می شوند، اما برای الحاق به بافت، قولنامه را نمی‌پذیرند. قوانین این طرح باید به روز شوند و با شرایط کنونی روستاها تناسب داشته باشند. »