به گزارش همشهری آنلاین، ابرسازه مترو به دلیل نوع کارکردش جزو سازه‌های محکم در شهرها محسوب می‌شود، از سویی دیگر حرکت و ایجاد مسیرهای زیرزمینی و همچنین شبکه دسترسی مویرگی به تمام سطح شهر، این سازه را به لحاظ پدافندی پر اهمیت می‌کند، مسئولان سابق مترو همواره تاکید داشتند که متروی تهران در برابر هشت ریشتر زمین لرزه مقاوم است و حالا با انتشار تصاویری از پناه گرفتن اوکراینی‌ها در ایستگاه‌های مترو و اقامت آنها در این پناهگاه‌ها این سوال مطرح می شود که آیا می‌توان در زمان وقوع بحران های طبیعی و غیر طبیعی از این سازه‌ها به عنوان پناهگاه استفاده کرد؟
کامران رحیم اف معاون فنی و مهندسی شرکت متروی تهران در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد پدافند در متروی تهران می‌گوید: نوع تهدیدات، نوع دفاع را تعیین می‌کند، طرحهای ساخت پناهگاه شهری پس از جنگ جهانی اول و از اوایل دهه ۱۹۲۰ مطرح شد و به مرور با گسترش تهدیدات و خطرات حملات هوایی و موشکی، میکروبی، شیمیایی و هسته‌ای در دوران جنگ تحمیلی نیز با تمام وجود این نیاز را احساس کردیم، به همین علت استفاده از سازه‌های زیر زمینی موجود مانند تونل‌ها و ایستگاه‌های مترو نیز در همین راستا مورد توجه هستند.
بخشی از این گفتگو را در ادامه بخوانید:
*در سطح دنیا از جنگ جهانی دوم به طور گسترده به عنوان پناهگاه استفاده شد و در ایران هم به دلیل تجارب جنگ تحمیلی و نیاز به پناهگاه‌ها، ساخت متروی تهران از سال ۱۳۶۴ بعد از انقلاب آغاز شد و بعد از جنگ با توجه ویژه‌ای دنبال شد. در اسناد بالادستی مترو نیز به لزوم تدوین الزامات و دستورالعمل‌های عملیاتی برای آماده سازی و استفاده از فضاهای زیر سطحی و تونل‌ها و ایستگاه‌های مترو در مواقع تهدیدات انسان ساخت و همچنین مدیریت بحران در شرایط بلایای طبیعی اشاره شده است که از جمله در طرح جامع تهران ۱۳۸۶ و برنامه های پنج ساله شهرداری تهران و همچنین مصوبات شورای شهر تهران، این مهم مورد تاکید قرار گرفته است.
*بحث تدوین الزامات و دستورالعمل های مورد نیاز برای استفاده در مرحله طراحی خطوط جدید و یا اجرا در خطوط موجود نیز در هر دو حوزه پدافند غیرعامل و مدیریت بحران ، در "طرح جامع مدیریت بحران و پدافند غیرعامل راه آهن شهری تهران" دیده شده است.
*اجرای یک نمونه پایلوت از پناهگاه‌های NBC (هسته‌ای، بیولوژیکی و شیمیایی ) در یکی از ایستگاه‌های متروی تهران از مدت‌ها قبل در حال اجرا بوده که در صورت تامین اعتبارات لازم در طی یک تا دو سال آینده به بهره برداری خواهد رسید. این اولین ایستگاه در نوع خود در کشور بوده که دانش ساخت آن در حال بومی شدن است و در صورت تکمیل، شبکه مترو می‌تواند با استفاده از این دانش، در سایر ایستگاه‌ها در تهران و یا سایر شهرهای دارای مترو با توجه به نیازهای منطقه ای، کاربری چندگانه ایستگاه‌ها و تونل‌ها را توسعه داده و بهره برداری کند.
(رحیم اف در مورد آمادگی ایستگاه‌ها در مقابله با حملات شیمیایی یا تشعشعات) امکانات مورد نیاز جهت مقابله با مواردی مانند حملات شیمیایی یا میکروبی و حتی هسته‌ای درایستگاههای موسوم به NBC (هسته ای ،بیولوژیکی، شیمیایی ) فراهم می‌شوند. دانش فنی ساخت چنین ایستگاهی در حال بومی شدن بوده و یک نمونه ایستگاه با قابلیت استفاده به عنوان پناهگاه NBC مراحل پایانی ساخت را طی می‌کند. علاوه بر آن با توجه به امکان ارتباطی خطوط مترو به مراکز درمانی و امدادی با تجهیز ویژه بخش‌هایی در آنها این توان را می‌توان افزایش داد.
*نمونه در حال اجرای یک ایستگاه جامع NBC (هسته ای ،بیولوژیکی، شیمیایی ) ظرفیت اسکان کوتاه مدت ۱۲۰۰۰ نفر و بلند مدت ۵۰۰۰ نفر را دارا است. این نوع پناهگاه در مقابل حملات بیولوژیک، شیمیایی، آلودگی هسته‌ای و اصابت مستقیم سلاح‌های مرسوم مقاوم است. از ویژگی‌های بارز این پناهگاه سازه یکپارچه آن و وجود فیلترهای تصفیه هوا و ژنراتور برق و مخازن ذخیره آب شرب و سرویس های بهداشتی و ذخیره سازی اقلام خوراکی، لوازم خواب و ملزومات پزشکی است.
*(در پاسخ به این سوال که پروتکل پدافندی استفاده از ایستگاه‌ها را در چه زمان‌هایی اعلام کرده و آیا تامین امکانات اولیه همچون غذا و پتو، سرویس بهداشتی و ... هم در نظرگرفته می شود؟) :تمامی این مواردی هستند که در اسناد خروجی "طرح جامع مدیریت بحران و پدافند غیرعامل راه آهن شهری تهران" دیده شده است و در مواقع لزوم، ایستگاه اصطلاحا به کاربری مورد نظر "سوییچ کرده" و محل اسکان موقت می‌شود که همه امکانات مورد نیاز جهت اسکان تعداد مشخصی از افراد در یک مدت معین بدون نیاز به امکانات بیرون تامین شود. این ایستگاه‌ها دارای سیستم برق مستقل، مخازن آب شرب و سایر امکانات است و تأمین مایحتاج غذایی و انبار مواد غذایی و ....می بایست توسط شرکت بهره برداری مترو پیش بینی شود.
* اجرای اصول پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و ایجاد امکان کاربری چندگانه در هر ایستگاه به طور متوسط حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد به هزینه ساخت اضافه می‌کند که این با توجه نوع کاربری مورد نیاز متفاوت خواهد بود.