همشهری آنلاین - رابعه تیموری:در گزارشی که به تازگی درباره موانع اجرای طرح هادی در روستاهای ری تهیه و منتشر شد، بسیاری از اهالی، معتمدان و دهیاران این موضوع را از پیامدهای مدیریت چند پارچه حریم ری دانستند. «بهروز مرادی راد» کمبود بودجه را از دیگر دلایل این تاخیر و تعلل چندین ساله عنوان می کند. مرادی راد رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری است و در گفت‌وگوی زیر مراحل اجرای این طرح را توضیح داده است.
چرا مراحل ابلاغ و بازنگری طرح هادی روستاهای ری کند و با تاخیر زیاد انجام می‌شود؟
در همه روستاهای ری به جز چند روستا که زیر ٢٠ خانوار جمعیت دارند، طرح هادی ابلاغ شده است. در اغلب روستاها از زمان ابلاغ دوره ١٠ساله گذشته و در مرحله بازنگری طرح قرار دارند. بازنگری طرح هادی به اعتبار نیاز دارد و مراحل تامین اعتبار زمانبر است.
در روستاهایی مانند روستای «نسوز و هفت دستگاه» با وجود بالا بودن جمعیت روستا هنوز طرح هادی ابلاغ نشده است.
روستاهای «نسوز و هفت دستگاه»، «اسلام‌آباد نظامی»، «صالح‌آباد شرقی» و چند روستای دیگر که در نزدیکی بافت شهری منطقه ٢٠ قرار گرفته‌اند و در حریم شهر واقع شده‌اند، تا چند سال پیش به‌عنوان زیرمجموعه شهرداری اداره می‌شدند و کارگروه شهرسازی و معماری شهرداری تهران بر اساس نقشه طرح تفصیلی بر گسترش بافت آنها نظارت داشت.
در این‌روستاها پس از تاسیس دهیاری و جدا شدن از محدوده شهری طرح هادی ابلاغ می‌شود که در روستای نسوز و هفت دستگاه این مراحل تاکنون طی نشده است. ابلاغ طرح هادی در این‌روستاها بسیار زمانبر است و گاهی مراحل بررسی طرح در کمیسیون‌های مربوطه حدود یک سال به طول می‌انجامد.
در روستاهای صاحب آثار باستانی مانند نسوز و هفت دستگاه که پس از بررسی‌های سازمان میراث فرهنگی طرح ابلاغ می‌شود، مراحل اجرایی طولانی‌تر است. البته اهالی بسیاری از روستاهای حریم شهر به جدا شدن از بافت شهری تمایلی ندارند و در روستاهایی مانند اسلام‌آباد نظامی تقاضای اهالی برای تعریف شدن به‌عنوان محدوده شهری بیشتر از ابلاغ طرح هادی است.
یکی از اهداف اجرای طرح هادی جلوگیری از تخلفات ساختمانی و تغییر کاربری‌های غیرمجاز در روستاهاست، ولی به طول انجامیدن و تعویق اجرای طرح، زمینه را برای بروز تخلفات فراهم می‌کند. در بسیاری از مواقع حتی اصلاح طرح هم زمانبر می‌شود و اهالی روستا به دلیل بلاتکلیف ماندن و مختل شدن زندگی خود مرتکب تخلف می‌شوند.
کارگروه بررسی طرح هادی با حضور نمایندگانی از همه نهادهای ذی‌ربط مانند جهاد سازندگی، اداره محیط‌زیست، شرکت آبفای روستایی، بخشداری، بنیاد مسکن، شورای اسلامی روستا و اداره میراث فرهنگی تشکیل می‌شود و در موارد اصلاح طرح مطابقت با موازین همه ارگان‌های ذی‌ربط لازم و البته زمانبر است.
در بسیاری از روستاها مانند ابراهیم‌آباد، ساکنان پلاک‌های متخلف جزو قشر ضعیف و آسیب‌پذیر هستند که سال‌ها در این پلاک‌ها سکونت داشته‌اند و تخریب خانه‌های آنها ضرر و زیان جبران‌ناپذیری را برایشان به همراه دارد. در این موارد طرح هادی چگونه اجرا می‌شود؟
کارکرد ذاتی طرح هادی پیشگیری از بروز تخلفات است و نباید اجازه دهیم چنین مواردی به وجود آید، ولی چنین مواردی که در گذشته تخلف صورت گرفته در کمیسیون ماده ٩٩ بررسی می‌شوند و پس از رسیدگی به تخلف و پرداخت جرائم به بافت روستایی الحاق می‌شوند تا خدمات روستایی دریافت کنند.
یکی از بزرگ‌ترین نواقص طرح هادی روستایی، تامین نکردن نیازهای جدید روستاها در تعریف محدوده مسکونی است و در بسیاری از روستاها مانند «قلعه محمدعلی خان» جوانان روستا به دلیل نداشتن مسکن مهاجرت می‌کنند.
در طرح هادی وسعت کاربری‌ها بر اساس نرخ جمعیتی که مرکز آمار کشور اعلام می‌کند، تعیین می‌شود و در تعیین کاربری‌ها حتما افزایش جمعیت روستا مورد توجه قرار می‌گیرد، ولی روستاهایی مانند قلعه محمدعلی خان و بسیاری از روستاهای بخش خاوران ری در حریم سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار دارند و تغییر کاربری زمین‌های آنها با ملاحظات خاصی انجام می‌شود.