همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: جلب اعتماد در روابط صمیمانه، موضوع بسیار مهمی است که به مروز زمان و با توجه به روحیات و توانایی‌های دو طرف ایجاد می‌شود.
برای برخوردار شدن از چنین فضایی، رازداری موضوع مهمی است؛ اینکه به اندازه‌ای به طرف مقابل اعتماد داشته باشیم که نگرانی برای در میان گذاشتن حرف‌هایمان با او نداشته باشیم. اما چه عوامل و شرایطی می‌توانند بر اعتماد و اطمینان در روابط تاثیرگذار باشند؟
نیاز به همدلی
محمدمهدی لبیبی، جامعه‌شناس واستاددانشگاه در مورد اینکه چرا تمایل داریم کسی را داشته باشیم که بتوانیم اسرار خود را با او در میان بگذاریم می‌گوید: «وقتی افراد موضوع یا مساله مهمی در زندگی دارند که نمی‌خواهند دیگران از آن مطلع شوند؛ معمولا آن رافقط با فردی که به او اعتماد دارند یا یک دوست صحبت می‌کنند.
بنابراین افراد وقتی رازهای خود را با کسی در میان می‌گذارند به نوعی احساس همدلی می‌کنند؛ احساسی که اغلب به آن نیازمندیم و به این‌ترتیب می‌خواهیم شخصی را داشته باشیم که بتوانیم از راهنمایی‌ها و تجربیات او هم استفاده کنیم.»
در گذشته معمولا افراد به اعضای خانواده اعتماد می‌کردند و مشکلات خود را با آنها در میان می‌گذاشتند؛ در حالی که در دنیای مدرن امروز اغلب افراد مشکلات خود را با دوستان‌شان مطرح می‌کنند. بنابراین صمیمی‌ترین افراد زندگی ما می‌توانند دوستان ما باشند؛ نه اعضای خانواده.
جلب‌اعتماد و ایجاد صمیمیت
به گفته لبیبی، درحال‌حاضر تجربیات و شرایط مختلف باعث انتخاب افراد برای در میان گذاشتن اسرارشان با همدیگر می‌شود. اما جلب‌اعتماد و رازداری هم موضوعات مهمی در روابط هستند که می‌توانند باعث ارتقای کیفیت روابط شوند.
بنا بر تئوری معروف «مثلث استرنبرگ» سه ویژگی درروابط می‌توانند باعث ایجاد صمیمیت شوند. تعهد و وفاداری یکی از اضلاع بسیار مهم یک رابطه خوب است.
ضلع دیگر این مثلث، صمیمت، علاقه و همدردی است. یعنی اگر در رابطه‌ای دوست داشتن حاکم نباشد اعتماد و بیان راز ورمز هم انجام نمی‌شود. در واقع دوست داشتن و وفاداری به نوعی با همدیگر هم‌پوشانی دارند و یکدیگر را تکمیل می‌کنند. ضلع اشتیاق هم درروابط نزدیک مانند ازدواج اصل بسیار مهمی است.
بیان اسرار
لبیبی می‌گوید معمولا مردان علاقه زیادی به بیان اسرار خود و آنچه در درونشان می‌گذرد، ندارند و گاهی حتی اسرارشان را با نزدیک‌ترین افراد و دوستان‌شان هم در میان نمی‌گذارند.
اسرار و رازها می‌توانند موضوعاتی ناراحت کننده یا حتی خوشایند باشند. اما پنهان کردن آنها در روابط صمیمانه به خصوص بین همسران اغلب باعث اختلاف و گله و شکایت آنها از همدیگر می‌شود؛ چون فکر می‌کنند طرف مقابل آنها را محرم اسرار خود ندانسته است.
معمولا زنان نسبت به مردان بیشتر تمایل دارند مشکلات خود را با شخص مورد اعتمادی در میان بگذارند. همچنین با صحبت کردن تا حدودی اضطراب و استرس شان هم کاهش می‌یابد. بنابراین تمایل به بیان اسرار برای همه افراد به یک اندازه نیست. ضمن آنکه تجربیات افراد در گذشته هم می‌تواند در این خصوص موثر باشد. طبیعی است وقتی در گذشته راز آنها برملا شده باشد؛ تمایل آنها به بیان اسرارشان کمتر خواهد شد.
چگونه محرم خوبی برای اسرار دیگران باشیم؟
به گفته این جامعه‌شناس، موضوع مهم در بیان اسرار آن است که هدف فرد از از بیان آن مشخص باشد. برملا شدن رازهای ناخواسته معمولا مشکلات زیادی به دنبال خواهد آورد؛ تا جایی‌که می‌تواند باعث از هم پاشیده شدن روابط صمیمانه و زندگی مشترک افراد شود.
لبیبی می‌گوید میزان موفقیت افراد برای بیان اسرارشان با یکدیگر به نوع موضوع، اراده شخص و همچنین طرف مقابل آنها بستگی دارد. اینکه تا چه حد بتوانند موثر و حداقل شنونده های خوبی باشند. همچنین به اندازه‌ای معتمد باشند که دیگران بتوانند به آنها اطمینان کنند. برای رسیدن به چنین جایگاهی به جای شماتت و قضاوت کردن آنها باید بتوانیم آنها را درک کنیم تا برای در میان گذاشتن مشکلات خود احساس ضعف نداشته باشند.
البته بعضی مواقع هم بیان راز فقط جنبه تخلیه روانی دارد و شخص درخواست هیچ کمکی از دیگران ندارد. البته این موضوع هم با توجه به شخصیت و خواسته افراد با همدیگر متفاوت است.
افراد معتمد و رازدار
به عقیده لبیبی، تیپ‌های شخصیتی مختلف در نگهداری از اسرار دیگران نقش مهمی دارند. به طور کلی بعضی افراد خیلی خوب متوجه معنای راز نمی‌شوند و فکر می‌کنند به راحتی می‌توانند و اجازه دارند راز دیگران را برای دوستان نزدیک خود بازگو کنند.
در صورتی که به بعضی افراد می‌توان کاملا اعتماد کرد که حاضر نمی شوند به راحتی راز ما را باز گو کنند. به این‌ترتیب، شناخت تیپ و خصوصیات افراد عامل بسیار مهمی است که می‌تواند به ما در تشخیص اینکه با چه کسانی می‌توانیم راز خود را در میان بگذاریم کمک کند.
این جامعه‌شناس می‌گوید موضوع مهم دیگر در این خصوص آن است که اگر به هر دلیلی تصمیم گرفتیم راز خود را با دیگران در میان بگذاریم باید درصدی هم برای برملا شدن اسرارمان در نظر بگیریم. چون هیچ تضمینی برای کیفیت روابط و تصمیم‌گیری افراد در آینده برای فاش نکردن راز ما وجود ندارد.