همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی:از سال۱۲۷۰ تا پایان روزگار قاجاریه محدوده شهری تهران توسعه بسیاری یافت. دیگر تهران آن محلههای پنجگانه نبود. شهر در تمامی جهات توسعه یافته بود. در امتداد شمال، خیابان مولوی به خیابان ولیعصر(عج ) فعلی رسید. حتی در حوالی میدان قزوین فعلی نیز برخی اقامت کرده بودند و غربیترین ساکنان پایتخت را تشکیل دادند. در جنوب نیز خیابان مولوی تا حوالی میدان شوش ادامه یافت.
تهران از طرف شرق نیز اندکی گسترش یافت و به خیابان امیرالملک و ۱۷شهریور رسید،اما محدوده شمال شرق بیشتر توسعه یافت. تهران از شمالشرق به موازات خیابان ۱۷شهریور گسترش یافت و تا محدودهای از میدان امام حسین فعلی رسید. آن رمان خیابان انقلاب مرز شمالی شهر بود. براساس این نقشه سولقان، فرحزاد، زرگنده، تجریش، قلهک و سلطان آباد در شمال، کن، باغ شاه و همدان در غرب، نصرت آباد،شاه عبدالعظیم(ع)در جنوب و دوشان تپه و نجف آباد در شرق تهران قرار داشت. این سند برگرفته از کتاب«سفرنامه از خراسان تا بختیاری» اثر هانری رنه دالمانی است.