به گزارش همشهری آنلاین، همه ما هر روز در حال استفاده از محصولاتی هستیم که حتی تصور مضر بودن آنها برای سلامتی به ذهنمان خطور نمیکند، این در حالی است که مواد شیمیایی حاصل از این محصولات از طریق تماس با آنها و یا حتی ورود در گرد و غبار خانه میتوانند وارد بدن شده و سلامتی ما را به مخاطره بیندازند. حال در این گزارش به چهار ماده شیمیایی اشاره شده است که هرگز نباید در خانه وجود داشته باشد.
فتالاتها
فتالاتها گروهی از مواد شیمیایی هستند که برای ساختن پلاستیک استفاده میشوند؛ بیش از ۲۰ نوع مختلف فتالات وجود دارد که معمولاً در صدها محصول استفاده میشود، مانند پرده دوش، کاغذ دیواری، مینیپرده وینیل، بستهبندی مواد غذایی و بستهبندی پلاستیکی، شیلنگ باغ، جوهر چاپ، کالاهای ورزشی، اسباب بازی و پوشاک و لوازم آرایشی.
در مطالعه بر روی حیوانات مشخص شده است که قرار گرفتن در معرض این مواد شیمیایی موجب بروز مشکلاتی در سلامت باروری و رشد حیوانات میشود. همچنین گزارش شده است که فتالاتها میتوانند باعث آسیب به کلیه و کبد میشوند. فتالاتها همچنین میتوانند بالقوه سرطانزا و نیز مختلکننده عملکرد غدد درون ریز باشند و بدین ترتیب بر رشد و سلامت باروری تاثیر گذارند.
اگرچه وجود فتالاتها باید در برچسب محصولات ذکر شوند، اما اگر به عنوان مواد معطر استفاده شده باشد میتوان از ذکر نام آن در برچسب محصول خودداری کرد.
«هدر پتیساول»، متخصص علوم اعصاب و سمشناسی در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی میگوید: صدها ماده شیمیایی را میتوان در طبقه مواد معطر قرار داد. بنابراین وقتی از یک پاککننده با رایحه استفاده میکنید، احتمالاً مقداری فتالات در آن وجود دارد - حتی اگر در برچسب آن محصول به طور خاص وجود فتالاتها ذکر نشده باشد.
قرار گرفتن در معرض فتالات میتواند از طریق بلع، استنشاق و از طریق تماس با پوست صورت گیرد. ظروف پلاستیکی نگهداری مواد غذایی میتوانند غذاها و نوشیدنیها را آلوده کنند. وقتی مواد آرایشی حاوی فتالات را روی پوست و غشای مخاطی خود قرار میدهیم نیز مقداری از این ماده را جذب میکنیم.
بیسفنول A
BPA - یا بیسفنول A - یک ماده شیمیایی است که نشان داده شده است برای حیوانات مضرات قابل توجهی دارد و میتواند یک دلیل نگرانی جدی برای به خطر انداختن وضعیت سلامتی انسان باشد.
«راس هاوزر»، استاد اپیدمیولوژی محیطی و شغلی در دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد، میگوید: هدف ما این است که قرار گرفتن در معرض این ماده را کاهش دهیم چه از طریق نوشیدن آب از آب سردکنهای پلاستیکی یا بطریهای پلاستیکی آب و چه از طریق مصرف غذاهای کنسرو شده.
وی افزود: تنها یک منبع برای قرار گرفتن در معرض BPA وجود ندارد، بلکه صدها منبع تماس مختلف وجود دارد که باعث قرار گرفتن انسان در معرض بیسفنول A، میشود.
به معنای واقعی کلمه صدها منبع مختلف تماس داریم. اگر از آب سردکنهای پلاستیکی استفاده نکنید، احتمالاً آن را از منابع دیگر دریافت میکنید - مانند قوطیهای غذا، بطریها و قوطی نوشابهها، همچنین بطریهای شیشه شیر کودک و کامپوزیتهای دندانی.
مطالعاتی که بر روی حیوانات انجام گرفته است، نشان میدهند که میزان اندکی از BPA بر هورمونهای کنترل تکامل مغز، سیستم تولید مثل و سیستم ایمنی بدن تاثیر میگذارند.
آزمایشهایی که بر روی موشهای آزمایشگاهی انجام گرفت، نشان داد که قرار گرفتن این موشها در معرض BPA با افزایش خطر ابتلا به برخی از سرطانها، کاهش تعداد اسپرم و کاهش باروری، بیش فعالی و همچنین با چاقی، دیابت و بلوغ زودرس همراه بوده است.
سرب
سرب سمی معمولاً در رنگ یافت میشود و هر ساله میلیونها نفر از جمله کودکان را تحت تأثیر قرار میدهد. هر ساله موارد جدیدی از مسمومیت با رنگ سرب در کودکان تشخیص داده میشود. اما نکته قابل تامل این است که سرب میتواند به صورت غبار از طریق دودکش کارخانههایی که در محصولاتشان از این آلاینده استفاده میکنند نیز وارد هوا شود.
همچنین سالیان سال است که محققان به وجود این فلز در لوازم آرایشی اشاره کردهاند. در یک تحقیق محققان فرانسوی به این نتیجه رسیدند که بیشتر رنگ موها و سایر لوازم آرایشی حاوی ۴۰ درصد سرب هستند. عوارض سرب بر بدن بسیار مخرب و در برخی موارد کشنده است. کم خونی یکی از بزرگترین عوارض مخرب ورود این فلز به بدن است. کم خونی میتواند سبب بروز مشکلات دیگری در بدن شود و فعالیت ارگانهای دیگر بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
بزرگسالانی که در معرض رنگ سرب قرار دارند ممکن است از فشار خون بالا، سردرد، سرگیجه، کاهش مهارتهای حرکتی، خستگی و از دست دادن حافظه رنج ببرند. حتی سطوح کمی از قرار گرفتن در معرض رنگ سرب میتواند به بزرگسالان آسیب بزند.
خوشبوکنندههای هوا
خوشبو کنندههای هوا - حتی آنهایی که ادعا میکنند بیخطر و ارگانیک هستند - میتوانند مواد شیمیایی بالقوه خطرناکی را در خانه منتشر کنند. محققان دانشگاه «ماساچوست آمهرست» هشدار میدهد: خوشبو کنندههای هوا میتوانند با افزودن آلایندههای بالقوه خطرناک به هوا بر کیفیت هوای داخل خانه تأثیر بگذارند.
استفاده از خوشبوکنندههای هوا با افزایش سطوح ترکیبات آلی فرار (VOCs)، مانند فرمالدئید، استالدئید، بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلنها در هوای داخل خانه مرتبط است. استنشاق این مواد آلی فرارها اغلب در هوا دشوار است، اما میتوانند چشم، بینی و گلو را تحریک کنند و همچنین باعث سردرد و حالت تهوع شوند.
انواع و مقادیر این مواد عالی فرار در درجه اول به ترکیب رایحه خوشبوکننده هوا بستگی دارد، نه به نوع خوشبوکننده هوا. یافتن مواد سازنده خوشبو کنندههای هوا ممکن است دشوار یا غیرممکن باشد، زیرا تولیدکنندگان ملزم به افشای فهرست کامل مواد نیستند.