همشهری آنلاین – سمیرا باباجانپور: غرب پایتخت با برخورداری از مسیرهای کوهنوردی جذاب و قلل مرتفع پاتوق جذابی برای گروه‌های مختلف کوهنوردی است. با این حال، مسیرهای کوهپیمایی شمال تهران، به‌خصوص در محدوده توچال، دربند، فشم و ... بسیار شناخته‌شده‌تر از مسیرهای کوهنوردی غرب پایتخت هستند. شلوغی مسیرهای کوهنوردی شمال تهران و عمومیت یافتن آن‌ها گرایش کوهنوردان حرفه‌ای را به سمت کوه‌ها و قلل غرب بیشتر کرده است.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید.
جذابیت‌های طبیعی غرب تهران از دید کوهنوردان دور نمانده و وصف این زیبایی‌ها به گوش طبیعت‌دوستان رسیده است. البته بسیاری از افرادی که قصد طبیعت‌گردی در این محدوده را دارند از تجربه کافی در کوهنوردی برخوردار نیستند و یا تنها برای گردش و تفریح دوستانه و خانوادگی راهی این مسیر می‌شوند. از طرفی، به دلیل نبود اطلاعات کافی درباره مسیرهای صعود قلل با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شوند.
جذاب اما خطرناک
«محمد قربانزاده» سال‌هاست به‌عنوان کوهنورد و طبیعت‌گرد فعالیت می‌کند و در کسوت راهنمای کوهنوردی قله‌های زیادی را فتح کرده است. او مدیر انجمن طبیعت پایدار و سرپرست باشگاه کوهنوردی و طبیعت‌گردی امیداست: «از ارتفاعات بوستان کوهسار گرفته تا ارتفاعات حصارک، بند عیش، منطقه طبیعت‌گردی سنگان، قله پهنه حصار، قله لوارک از مسیر روستای رندان، ارتفاعات امامزاده داوود (ع)، قله‌های سه‌سنگ و منار از جمله جاذبه‌های کوهنوردی ارتفاعات غرب تهران است. مسیرهایی که از نظر کوهنوردی به مسیرهای بکر و دست‌نخورده معروف هستند و اگر حرفه‌ای نباشید و یا یک راهنمای خوب و راه‌بلد انتخاب نکنید، مسلماً با مشکل روبه‌رو خواهید شد.»
قربانزاده درباره جذابیت‌های بکر کوهستان‌های غرب تهران می‌گوید: «آنچه کوهنوردان در مسیر کوهنوردی خود می‌بینند گاهی خیره‌کننده است. زمانی که خودم در مسیر قله چشمه‌شاهی گله اسبان وحشی را دیدم باورم نمی‌شد. تصویر حیات‌وحش جذاب در کوهستان‌های تهران برای من که تجربه طبیعت‌گردی دارم وصف‌ناشدنی بود. مسلماً این گله اسب نتیجه زادوولد اسبان رهاشده است که طی چند سال یک گله اسب را تشکیل داده است.»
قربانزاده در ادامه به ظرفیت گردشگری کوهستان‌های غرب تهران اشاره می‌کند و می‌گوید: «همه این جذابیت‌ها امکان سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری را افزایش می‌دهد. مناسب‌سازی مسیرهای کوهستانی، آموزش نیروهای زبده در قالب گروه‌های کوهنوردی و مهم‌تر از همه تشویق شهروندان به ورزش کوهنوردی می‌تواند گردشگری سالم، متفاوت و جذابی را برای شهروندان تهرانی رقم بزند.»
غیرحرفه‌ای‌ها به قله «بند عیش» نروند
«بهمن حاج هاشمی»، رئیس هیات مدیره «انجمن حافظان شهر و طبیعت»، نیز درباره مسیرهای مناسب کوهپیمایی و کوهنوردی در غرب تهران می‌گوید: «شهروندان با دو انگیزه لذت بردن از طبیعت و حفظ سلامتی راهی کوه می‌شوند؛ اما کسی که تجربه کافی در این زمینه ندارد، نباید مسیر قله بند عیش را تا امامزاده داوود (ع) انتخاب کند. فرد باید تکلیف خودش را با این ورزش مشخص کند. اینکه می‌خواهد کوهنورد حرفه‌ای شود و یا تنها می‌خواهد از طبیعت لذت ببرد. خوشبختانه در غرب تهران برای کوهپیمایی مسیرهای خوبی داریم. اگر این‌همه ازدحام در مسیر قله توچال می‌بینید، صرفاً برای این است که آنجا شناخته‌شده‌تر است. ولی در پارک کوهستانی کوهسار منطقه ۵ شما به‌راحتی می‌توانید ۳ تا ۴ ساعت کوهپیمایی کنید. به ارتفاع بروید بدون اینکه خطری وجود داشته باشد. چون مسیرها مطمئن و مشخص‌شده است و جاده خاکی و پاکوب وجود دارد و احتمال گم شدن شما بسیار پایین است.
قربانزاده، مدیر انجمن طبیعت پایدار، برایمان مسیرهای امن و ناایمن کوهنوردی را در پایتخت مشخص می‌کند که در ادامه آمده است :
دارآباد؛ کوهنوردی تابستانه
کوهنوردی در این مسیر، یکی از پیشنهادهای ویژه من است؛ چرا؟ چون تقریباً بکرترین مسیر کوهنوردی شمال تهران است. این مسیر پر از جاذبه‌های طبیعی و دیدنی است. بهتر است این مسیر را برای فصول گرم انتخاب کنید و در فصل سرد راهی مسیر دارآباد نشوید، چون در تابستان‌ها صعود به‌راحتی انجام می‌شود، اما در زمستان، زمین پوشیده از یخ است و باد شدید آزارتان می‌دهد.
کلک‌چال؛ امن و زیبا
مسیر امنی برای کوهنوردی است وبه‌خوبی می‌تواند پذیرای کوهنوردان و گردشگران باشد. این مسیر پر از آلاچیق و سفره‌خانه و محل‌های مناسب استراحت است.
دربند؛ معروف و پرخاطره
معروف‌ترین مسیر کوهپیمایی برای تهرانی‌ها با کلی رستوران و قهوه‌خانه.
توچال؛ یکراست تا ایستگاه آخر
این مسیر از خیابان ولنجک شروع و به قله توچال ختم می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این مسیر، تله‌کابین آن است؛ یعنی در هر یک از ایستگاه‌های هفتگانه مسیر کوهنوردی توچال که خسته شدید، می‌توانید بقیه مسیر را با تله‌کابین بروید. چون هر فردی (چه حرفه‌ای و چه غیرحرفه‌ای) می‌تواند با این وسیله به ایستگاه آخر برود، ولی تقریباً از نظر بکر بودن، در رتبه آخر مسیرهای کوهنوردی تهران قرار دارد.
درکه؛ مسیر طنازی طبیعت
این مسیر از درکه شروع می‌شود و به ایستگاه پلنگ‌چال می‌رسد. با اینکه مسیر درکه شیب زیادی دارد و جزو مسیرهای سخت برای کوهپیمایی به‌حساب می‌آید، اما زیبایی‌های طبیعی‌اش باعث شده که جزو مسیرهای پرطرفدار برای تهرانی‌ها باشد.
دره گلابدره؛ سکوت کوهستان
مسیر دره گلابدره در حدفاصل بین کلک‌چال و دربند واقع است. گلابدره از ارتفاع ۱۸۰۰ متر شروع می‌شود و تا ارتفاع حدود ۲۲۵۰ متر امتداد دارد. کوهپیمایی از ابتدا تا انتهای دره گلابدره چیزی حدود یک ساعت و نیم زمان می‌برد. برخلاف دربند و درکه، اینجا از کافه‌ها و رستوران‌های تودرتو و ازدحام کوهپیمایان خبری نیست.
فرحزاد؛ در مسیر امامزاده
این مسیر از بالای محله فرحزاد در ارتفاع ۱۶۵۰ متر شروع و با عبور از یک جاده خاکی پیچ‌درپیچ به طول ۱۵ کیلومتر، در نقطه پایانی به حرم مطهر امامزاده داوود (ع) در ارتفاع ۲۶۰۰ متر منتهی می‌شود. مسیر کوهپیمایی فرحزاد به امامزاده داوود یکی از قدیمی‌ترین و مشهورترین مسیرهای کوهپیمایی شمال غرب تهران است.
قله حصارک و بند عیش؛ مسیر بکر و خطرناک
دره حصارک از مسیرهای کمتر شناخته‌شده در کوهستان شمال تهران است. حصارک شامل دو مسیر است: مسیر دره حصارک که از شمال غرب محله حصارک در ارتفاع ۱۶۷۰ متری شروع‌شده و در یک مسیر کم شیب تا آبشار حصارک ادامه دارد. مسیر دوم قله بند عیش که از بالای محله حصارک شروع‌شده و در ادامه با عبور از بالای دره حصارک درنهایت به قله بند عیش به ارتفاع ۲۷۶۰ متر ختم می‌شود. برای این مسیرباید حرفه‌ای باشید.
کوه‌های کوهسار، نزدیک شهر
بوستان جنگلی کوهسار یک گزینه خوب برای کوهنوردی است. فضای بکر و نزدیکی مسیر به شهر برای کوهنوردان غیرحرفه‌ای مناسب است.
کوهنوردی بالاتر از روستا
خوشبختانه در حاشیه منطقه ۵ مسیرهای کوهنوردی جذابی وجود دارد. کوه‌های روستای سنگان و دیدن آبشار زیبای آن، روستای رندان و همچنین کوه‌های روستای وردیج و واریش و جاذبه دیدن آدمک‌های سنگی در مسیر آن‌ها می‌تواند جاذبه کوهنوردی را بیشتر کند.