همشهری آنلاین- بهاره خسروی : در این گزارش راهی کتابخانه ملی شدیم و گشتی در زندگینامه این چهره ماندگارمشاهیر ایرانی زدیم که خواندن آن و آشنایی با این مفاخر ارزشمند خالی از لطف نیست. آفتاب سوزان و پرانرژی آخرین روزهای بهاری در اراضی عباس‌آباد حسابی خودنمایی می‌کند. محل دیدار ما به سردیس‌های تازه نصب شده مشاهیر ضلع شرقی کتابخانه و مرکز اسناد ملی است؛ جایی که کمی دسترسی به آن پیچیده است و برای رسیدن به مقصد با وجود نصب تابلوهای راهنما چند بار باید مسیر را چک کرد. بعد از ورود به مجموعه، سردیس‌های طلایی رنگی چند قدمی اتاق ورودی بخش نگهبانی و حراست که روی سکوهای سفید رنگ ردیفی کنار هم قرار گرفتند رؤیت می‌شوند. سردیس‌هایی از مشاهیر نام آشنای معاصر فرهنگستان علوم و چهره‌های ماندگار که هر کدام از آنها نقش مهمی در رشد و شکوفایی و توسعه دانش کشور داشتند. کنار هر سردیس هم تابلونوشته‌های کوچکی پیچ و مهره شده است که در آن دو سه خطی از زندگینامه مشاهیر حک شده است.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
گردهمایی مجسمه‌سازان
بانی نصب سردیس‌ها در سازمان اسناد و کتابخانه ملی، سازمان زیباسازی شهر تهران است. از سوی سازمان زیباسازی سه دوره سمپوزیوم(گردهمایی) مجسمه‌سازی برگزار شد که حاصل آن ساخت سردیس تعدادی از هنرمندان، شاعران و مشاهیر و مفاخر معاصر بود که برای نصب در محل‌های فرهنگی آماده شدند. در دوره اول سردیس شاعران ساخته شد در خانه شاعران جانمایی شدند. دوره دوم سردیس هنرمندان پس از ساخت در پارک هنرمندان نصب شد و سردیس‌های مشاهیر هم دوره سوم سهم کتابخانه و اسناد ملی ایران شد. در واقع مهم‌ترین هدف از برگزاری این گردهمایی و ساخت مجسمه و سردیس ارتقا کیفی و بصری فضاهای عمومی شهر و همچنین معرفی هرچه بیشتر مفاخر و مشاهیر ملی کشورمان است.
سردیس‌های که از زمستان آمدند
مراحل اولیه و اجرای نصب سردیس تقریباً از پاییز سال گذشته در مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران انجام شد. «میترا حاجیان» معاون اداره کل حوزه ریاست، روابط‌عمومی و امور بین‌الملل سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان مطلب درباره نحوه نصب و جانمایی این سردیس‌ها توضیح می‌دهد: «پاییز سال ۱۴۰۰ بود از سوی سازمان زیباسازی برای جانمایی سردیس‌های مشاهیر مکاتباتی با کتابخانه ملی انجام شد. در این مکاتبات تعداد سردیس‌ها و اسامی و زندگینامه مشاهیری که سردیس‌های آنها ساخته شده بودند به ارسال شد و بعد از ارائه آن به رئیس سازمان و موافقتی که صورت گرفت، برای نصب سردیس و اینکه در کدام بخش کتابخانه باشد که برای مردم قابل رؤیت باشد با سازمان زیباسازی جلساتی داشتیم و یکی دو بخش هم انتخاب شد. اما در نهایت به نصب سردیس در بخش فضای ورودی ضلع شرقی به توافق رسیدیم. این سردیس‌ها از اواخر بهمن ماه سال گذشته در همین بخش جانمایی و نصب شدند. سردیس‌ها از دو جنس فایبرگلاس و برنز هستند. این سردیس‌ها فرصت خوبی برای آشنایی مراجعه‌کنندگان، پژوهشگران و دانشجویان با چهره‌های ماندگار معاصر است. در واقع با این اقدام کمک زیادی به حفظ زحمات و افتخارات مشاهیر معاصر در میان مردم و به‌ویژه نسل جدید می‌شود که در دراز مدت تأثیر زیادی در حفظ هویت فرهنگی بومی و ملی کشورمان دارد.»
چهره‌های ماندگار آسمان مشاهیر ایرانی
اما بعد از گشت‌وگذار در میان سردیس‌ها و تماشای چهره‌های اثرگذار عرصه‌های مختلف علم، هنر و صنعت نوبت به معرفی و آشنایی کوتاه با زندگینامه آنها و اینکه هرکدام برای پیشرفت و اعتلای کشور و آسان شدن زندگی ما چه گامی برداشتند می‌رسد که هرکدام از آنها به شرح ذیل معرفی می‌شوند:
دکتر پرویز دوامی
سال ۱۱ خرداد سال ۱۳۲۰ در تهران متولد شد. دکتر دوامی در دانشگاه لیدز تحصیل کرده است. او استاد دانشکده مهندسی و علم و مواد دانشگاه صنعتی شریف و از اعضای پیوسته فرهنگستان علوم ایران است و یکی از چهره‌های ماندگاری که نشان درجه یک دانش دارد.
دکتر سیدمحمد بلورچیان
سال ۱۳۱۲ در تبریز متولد شد. متخصص داروسازی (شیمی سیلیکون) و دارای دکترای داروسازی از دانشگاه تبریز، دکترای اتا و دکترای تخصصی شیمی از فرانسه را دارد و عضو پیوسته فرهنگستان علوم است.
ابوالقاسم گرجی
سال ۱۳۰۰ در تهران متولد شد و ۷ اسفند ۱۳۸۹ چشم از جهان فرو بست. او استاد ممتاز دانشگاه تهران، فقیه و حقوقدان، و دانش‌آموخته فلسفه و حکمت اسلامی از دانشگاه الهیات است. همچنین نوزدهمین رئیس دانشگاه تهران و چهره ماندگار ایران در دومین همایش چهره‌های ماندگار در سال۸۱ بود. از اعضای پیوسته فرهنگستان علوم است و نشان درجه یک دانش و یک دوره شایسته تقدیر را در کارنامه دارد و برنده سه دوره جایزه کتاب سال است.
دکتر مهدی گلشنی
سال ۱۳۱۷ در اصفهان متولد شد. فیزیکدان و نظریه‌پرداز ایرانی چهره ماندگار عرصه فیزیک و جایزه کتاب جمهوری اسلامی ایران است. همچنین برگزیده جایزه علمی علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان را نیز دارد.
دکتر علی کاوه
سال ۱۳۲۶ در تبریز متولد شد. عضو هیئت علمی دانشگاه علم صنعت ایران و همچنین عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران است و در سال ۱۳۸۰ به‌عنوان چهره ماندگار رشته مهندسی عمران انتخاب شد.
دکتر رضا داوری اردکانی
۱۵ خرداد ۱۳۱۲ متولد شد. فیلسوف و متفکر ایرانی و استاد بازنشسته گروه فلسفه دانشگاه تهران و عضو دائم فرهنگستان علوم از سال ۱۳۶۱ است.
دکتر مرتضی سهرابی
سال ۱۳۲۴ متولد شد و در ۴ اسفند ماه ۱۳۹۳ چشم از جهان فرو بست. استاد مهندسی شیمی و به‌عنوان چهره ماندگار رشته مهندسی شیمی در سال ۱۳۸۰ است و از اعضای پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران بود.
دکتر تقی ابتکار
اول مرداد سال ۱۳۱۱ در مشهد متولد شد و در ۲۹ اسفند سال ۱۳۷۹ در تهران چشم از جهان فرو بست. او، سیاستمدار و مدرس دانشگاه ایران بود که از آبان ۱۳۵۸ تا اسفند ۱۳۵۹ ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست را برعهده داشت.
دکتر بهمن یزدی صمدی
سال ۱۳۱۶ در قصر شیرین متولد شد. این چهره ماندگار دکترای ژنتیک و اصلاح نباتات استاد دانشگاه تهران را دارد. همچنین عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و چهره ماندگار سال ۸۰ است.
دکتر بابا مخبر
متولد ۱۳۲۰ در اردبیل است و سال ۱۳۹۱ در تهران چشم از جهان فرو بست. این فرهیخته پدر علم دامپزشکی ایران و دارای دکترای دامپزشکی از دانشگاه تهران و دکترای تخصصی علوم زیستی از دانشگاه پاریس فرانسه است و عضو فرهنگستان علوم بود که در سال ۱۹۹۷ عنوان دامپزشک نمونه جهان را کسب کرد.
دکتر علی شریعتمداری
سال۱۳۰۲ متولد شد و در سال ۱۳۹۵ چشم از جهان فرو بست. او وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت موقت مهدی بازرگان و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بود و همچنین نخستین رئیس فرهنگستان علوم در بعد از انقلاب اسلامی بود.
دکتر احسان اشراقی
سال ۱۳۰۷ متولد شدو در سال ۱۳۹۸ چشم از جهان فرو بست. او عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران بود و دکترای رشته تاریخ از دانشگاه تهران داشت.
دکتر مهدی بهادری‌نژاد
۱۳۱۲ در تهران متولد شد و استاد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف و از اعضای پیوسته فرهنگستان علوم و چهره ماندگار ایران و دارای نشان درجه یک دانش است.
دکتر رضا نقشینه
سال۱۳۱۳ در مسجد سلیمان متولدشد و سال ۱۳۸۳ چشم از جهان فرو بست. دامپزشک و متخصص آسیب‌شناسی دامپزشکی ایران است. این چهره ماندگار استاد دانشگاه تهران و عضو پیوسته فرهنگستان علوم و برنده جایزه بهترین پژوهش بنیادین دانشگاه تهران بود.
دکتر علیرضا سپاسخواه
عضو پیوسته فرهنگستان علوم و استاد دانشگاه شیراز و همچنین استاد آبیاری و هیدرولوژی خاک است.
دکتر داریوش صفوت
سال ۱۳۰۷ متولد شد و سال ۱۳۹۲ چشم از جهان فروبست. او موسیقیدان و نوازنده سنتور و سه تار و از بنیانگذاران مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران در سال ۱۳۴۷ بود.
دکتر یوسف ثبوتی
سال ۱۳۱۱ در زنجان متولد شد. فیزیکدان و مؤسس مرکز تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان است. همچنین از زمان تأسیس فرهنگستان علوم از اعضای پیوسته این فرهنگستان است. در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ ریاست گروه علوم پایه فرهنگستان علوم را بر عهده داشت.
دکتر فتح‌الله مضطرزاده
سال ۱۳۲۵ در یزد متولد شد. این چهره ماندگار، عضو پیوسته فرهنگستان علوم استاد دانشکده مهندسی پزشکی و دانشکده مدیریت، علم و فن‌آوری دانشگاه امیرکبیر است. از برگزیدگان همایش چهره‌های ماندگار در شاخه مهندسی شیمی و برنده نشان دولتی پژوهش است.
دکتر کریم جوانشیر
سال ۱۳۱۴ متولد شد و سال ۱۳۷۷ چشم از جهان فرو بست. این چهره فرهیخته استاد دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، عضو پیوسته گروه علوم کشاورزی فرهنگستان علوم و عضو هیئت تحریریه مجله منابع طبیعی ایران و مجله بیابان بودند.