به گزارش همشهری آنلاین، یافته‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ خورشیدی ۱۵.۷ میلیون هکتار زیر کشست محصولات زراعی قرار گرفته که ۱۱.۶میلیون هکتار آن زیرکشت سالانه محصولات و ۴.۱میلیون هکتار به‌صورت آیش یعنی کشت در برخی مقاطع سال بوده است. از حیث نحوه کاربری زمین‌های زراعی هم در سال گذشته ۳۱درصد زیرکشت آبی، ۴۲درصد زیرکشت دیم، ۱۷درصد کشت آیش دیم و ۹درصد کشت آیش آبی قرار داده است.
این گزارش می‌افزاید: بیش از ۵۰ درصد از زمین‌های کشت محصولات زراعی ایران در سال گذشته در استان‌های خراسان رضوی، خوزستان، آذربایجان شرقی، همدان، کردستان، زنجان، فارس و اردبیل واقع شده و در همین سال سطح کاشت محصولات سالانه به بیش از ۱۲میلیون هکتار رسیده که کل تولیدات محصولات زراعی به رقم ۵۷.۸میلیون تن رسیده است.
به گفته مرکز آمار ایران بیش از ۸۶ درصد از سطح کاشت محصولات سالانه در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ به کاشت ۵ محصول گندم، جو، یونجه، برنج شلتوک و انواع نخود (دانه‌های خشک) اختصاص داشته است. منظور از کاشت محصولات سالانه، کاشت مجدد و کاشت زیر درختان می‌شود. و در سال زراعی پارسال کاشت محصولات زراعی در ۴۲۱هزار هکتار از اراضی کشور به‌صورت کاشت دوباره یا کاشت زیر درختان باغ و قلمستان‌ها بوده است.
۵۶درصد اراضی زیرکشت گندم
به گزارش همشهری، ۵۶ درصد از سطح کاشت زمین‌های کشاورزی در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ به کاشت گندم، ۱۸درصد جو، ۵درصد یونجه، ۴درصد برنج شلتوک، ۴درصد انواع نخود و ۱۳درصد سایر محصولات اختصاص داشته است همچنین از کل تولید محصولات زراعی در سال گذشته ۱۸درصد از کل محصولات زراعی تولید شده گندم ۱۳.۶درصد ذرت خوشه‌ای و علوفه‌ای، ۱۳.۵درصد نیشکر، ۹.۳درصد چغندرقند، ۸درصد یونجه، ۶.۳درصد گوجه فرنگی، ۵.۶درصد سیب زمینی، ۵.۲درصد جو، ۴.۴درصد سایر سبزیجات، ۴.۱درصد پیاز، ۳درصد برنج و ۹درصد سایر محصولات اختصاص داشته است.
سال سخت کشاورزی
افزایش خشکسالی و تشدید بحران آب زنگ خطری جدی برای بخش کشاورزی ایران به شمار می‌رود به‌ویژه اینکه سال گذشته رشد منفی را تجربه کرده و این احتمال مطرح است که کشور برای تامین محصولات استراتژیک کشاورزی ناچار به واردات بیشتر شود که با توجه به رشد قیمت جهانی مواد غذایی و محصولات کشاورزی به‌ویژه با کش‌دار شدن جنگ روسیه علیه اوکراین، این وضع بدتر هم خواهد شد.
مرکز آمار ایران با بیان اینکه ۵۶ درصد از زمین‌های زراعی ایران به کشت گندم اختصاص یافته، می‌گوید سطح کاشت گندم در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ به ۶.۶میلیون هکتار با مقدار تولید ۱۰.۴میلیون تن رسیده و پیش‌بینی می‌شود در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰سطح کاشت گندم به ۶.۵میلیون هکتار برسد، یعنی ۱۰۰هزار هکتار کمتر از پارسال.
این گزارش می‌افزاید: سطح کاشت جو در سال زراعی پارسال ۲.۲میلیون هکتار با تولید ۳میلیون تن در سال بوده که برآوردها نشان می‌دهد در سال زراعی جاری سطح کاشت جو ۹۰۰هزار هکتار کم شده و به ۲.۱میلیون هکتار برسد.
به‌گفته مرکز آمار در سال زراعی پارسال بیش از ۴۹۴هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی زیرکشت برنج شلتوک رفته که در نتیجه ۱.۸میلیون تن تولید شده اما پیش‌بینی می‌شود سطح زیرکشت این محصول در سال زراعی جاری با ۱۲درصد کاهش به ۴۳۳هزار هکتار برسد.
روی دیگر سکه به افزایش محصولات خاص برمی‌گردد به‌گونه‌ای که امسال ۷۹هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی ایران زیرکشت زعفران قرار گرفته که در نتیجه ۲۸۱هزار تن زعفران برداشت شده و پیش‌بینی می‌شود در سال‌جاری سطح زیرکشت زعفران به ۸۱ هزار تن برسد.
همچنین سطح کاشت نیشکر در سال گذشته ۷۸هزار هکتار با تولید سالانه ۷.۸ میلیون تن بوده و پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که سطح کاشت نیشکر در سال‌جاری به ۸۲.۵میلیون هکتار افزایش یابد.
بحران آب و باران در کشاورزی
ایران در یک اقلیم نیمه خشک و کم آب واقع شده و بخش زیادی از زمین‌های کشاورزی ایران به‌صورت دیم کشت می‌شود که پیش‌بینی می‌شود در صورت ادامه کاهش نزولات جوی و بارش‌ها، تولید محصولات دیمی به‌شدت کاهش یابد.
داده‌های آماری نشان می‌دهد در سال ۱۳۶۷از کل زمین‌های کشاورزی ایران ۴۱درصد تحت کشت آبی و ۵۹درصد زیرکشت دیم قرار داشته و در سال زراعی پیش رو برآورد می‌شود که سهم کشت دیم به ۶۱درصد و کشت آبی به ۳۹درصد برسد.
برنج‌کاری در یک سوم استان‌ها
این گزارش می‌افزاید: در سال زراعی گذشته در یک سوم استان‌های ایران برنج کشت شده که افزون بر ۳استان شمالی مازندران، گیلان و گلستان در استان‌هایی چون آذربایجان شرقی، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، زنجان، فارس و لرستان هم این کار صورت می‌گیرد.
از ۱۸.۲میلیون تن برنج تولید شده در سال گذشته، ۳۷درصد سهم استان مازندران، ۲۳.۱درصد سهم استان گیلان، ۱۹.۲درصد سهم استان خوزستان، ۶.۲درصد سهم استان فارس، ۵.۱درصد سهم استان گلستان، ۱.۹درصد سهم استان آذربایجان شرقی، ۱.۸درصد سهم استان لرستان، یک درصد سهم استان زنجان، ۷دهم درصد سهم استان چهار محال و بختیاری و ۴درصد هم سهم سایر استان‌های ایران بوده است.