همشهری آنلاین - بهاره خسروی : بسیاری از آن ها پیش از زمامداری کریم‌خان برای رهایی از بد رفتاری های نادرشاه از جلفا راهی تهران شدند. اما در دوره قاجار و کوران جنگ جهانی دوم مهاجرت آنها به پایتخت بیشتر شد. با توجه به اینکه تعداد آن ها چندان زیاد نبود در یک جا و یک محله ساکن نبودند. برای مثال در دوره قاجار بیشتر آنها در محله های دولاب و عشرت آباد زندگی می کردند . تا اینکه به مروز زمان جمعیت آنها در محدوده شرق و شمال تهران گسترش پیدا کرد .
بسیاری از آنها منطقه ۷ امروزی یعنی محله‌های مجیدیه ، ارامنه و عشرت‌آباد و بخش هایی دورتری از بافت شهری تهران را برای سکونت انتخاب کردند. به طبع با زندگی در این محله های نیازی زیستی ، فرهنگی و مذهبی برای انجام واجبات و مراسم های دینی پیدا شد. یکی از معروف ترین کلیساهای شهر تهران که به نوعی می توان باید از آن به عنوان نخستین خانه سالمندان ایران یاد کرد کلیسای سنت نیکولاس است. در اینجا نگاهی به این کلیسای قدیمی پازل هفتم شهر تهران داریم.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
عبادتگاه ارتدکس‌های شرق روسیه
این کلیسا ویژه مسیحیان ایران وابسته به مذهب کلیسای ارتدکس شرقی روسیه و روس‌های ایران است. در میانه سال های ۱۹۴۵ الی ۱۹۴۷ میلادی مقارن با دهه ۲۰ ایران در روسیه تغییرات حکومتی پیش آمد. در این سال ها حکومت تزارها نابود شد و استالین روی کار آمد. مردم و نیروهای ارتش سفید روسیه که به نفع تزارها می‌جنگیدند از ترس استالین به ایران پناه آوردند. مهاجرت این گروه از روس‌ها به اسکان آنها در شهرهای ایران منجر شد و به طبع این با ساخت بناهای جدید مانند کلیساها همراه بود.
کلیسای سنت نیکولاس در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۰ الی ۱۳۲۳ شمسی ساخته شد. بعد از جنگ جهانی دوم، مهاجران روس که به ایران پناه آورده بودند، با جمع‌آوری پول تصمیم به ساخت یک کلیسا می‌گیرند. معمار این کلیسا یکی از معروف‌ترین معماران روسی در ایران بود. نیکولای مارکف که در ایران بناهای مشهوری چون دانشسرای عالی، دبیرستان انوشیروان دادگر، زندان قصر، بلدیه، مدرسه ژاندارک، اداره پست، مدرسه البرز، سفارت ایتالیا و کارخانه قند شهرری را ساخته بود، این بار سراغ ساخت یک بنای مذهبی برای هم‌وطنان خود رفت. کلیسای نیکلای مقدس جزء کلیساهای ارتدکس جهان است که تعداد این گروه از مسیحیان در تهران و ایران رو به کاهش می رود.
معماری به سبک روسی
نام کلیسا از نام آخرین تزار روسیه گرفته شده است. نیکلای دوم و خانواده‌اش به دست بلشویک‌ها کشته شدند و روس‌هایی که به تهران پناه آورده بودند، به یاد او این کلیسا را نام‌گذاری کردند. نیکلای از طرف کلیسای ارتودکس روسیه جزو قدیسین بود و به او لقب «نیکلای قدیس رنج کشیده» داده بودند.مارکوف این کلیسا را به سبک بناهای روسی احداث کرد. رنگ‌ها و طاق‌ها و نقاشی‌ها و همچنین پنجره‌های رنگی کلیسا تماما شما را به یاد کلیساهای روسی می‌اندازد. پنجره‌های رنگی و ویترای، نقاشی‌ها، طاق‌ها و محراب زیبای کلیسا تمام نشان از معماری روسی دارد.
بعد از انقلاب اسلامی کلیسا تعطیل و در سال ۱۹۹۵ میلادی دوباره فعال شد و اسقفی از مسکو اعزام شد. این روزها در مراسم خاص مسیحیان تابع کلیسای ارتدکس شرقی در ایران نزدیک به ۱۰۰ نفر شرکت می کنند، در این مراسم جماعت کلیسای محلی و کارکنان ادارات دیپلماتیک از کشورهای دیگر هم حاضر می‌شوند.
مامن امنی برای سالمندان تنها
بسیاری از روس هایی که به ایران مهاجرت کردند اغلب تنها بودند و به مرور زمان و با افزایش سن و کهولت نیاز به مراقبت داشتند . همین موضوع بهانه ای شد تا برای مراقبت از سالمندان روسی در کنار کلیسای نیکلای مقدس اولین خانه سالمندان ایران راه‌اندازی شود. این خانه سالمندان برای نگهداری از مهاجران روسی بود که تنها یا بدون خانواده به ایران مهاجرات کرده بودند. بعدها خانه سالمندان تبدیل به مرکز خیریه شد که در حال حاضر با کاربری مرکز خیریه با ۲۱ پرسنل از ۲۷ سالمند روسی، مسیحی، مسلمان و دیگر آیین های مذهبی نگهداری می کند.