همشهری آنلاین- مجید جباری: توقف غول‌های آهنی در کوچه پس کوچه‌های تنگ و باریک شهر یا ماندن گروه‌های امداد و نجات آتش‌نشانی پشت راه بندان سنگین تهران به ویژه در محدوده‌های شلوغ و پرترد مثل بازار تهران در زمان حوادث احتمالی در کنار ساختمان‌های ناایمنی که در این شهر درندشت سر به فلک کشیده‌اند، هر لحظه جان شهروندان را تهدید می‌کند. از طرفی هم، تصور اینکه ترافیک تهران دست کم به این زودی‌ها حل شود، نه تنها در شرایط فعلی، حتی در سال‌های آینده هم بسیار دور از ذهن به نظر می‌رسد. بر همین اساس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با همفکری نخبگان و شرکت‌های دانش بنیان به دنبال راه حل‌هایی برای این معضلات بوده؛ تا جایی که قرار است در سه چهار سال آینده، این سازمان دست به کار بزرگی بزند و نردبان‌ها و بالابرهایی که ساختشان در انحصار چند کشور است را با بهره گیری از توان نخبگان داخلی در کشور تولید کند.
جلال ملکی سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در گفت و گو با همشهری آنلاین درباره جزئیات اقداماتی که در این سال‌ها برای به حداقل رساندن وابستگی این سازمان به واردات تجهیزات ایمنی و اطفای حریق انجام شده، و همچنین آخرین گام‌هایی که که برای ساماندهی ساختمان‌های ناایمن پایتخت برداشته شده است، توضیح می‌دهد:
در حاشیه برگزاری توانمندی مدیریت شهری، برخی تجهیزات آتش نشانی بیشتر مورد توجه بازدید کنندگان قرار گرفت. یکی از این تجهیزات، موتور چهارچرخی بود که می تواند برای امدادرسانی فوری از سد معابر تنگ و غیر قابل نفوذ شهر عبور کند. در این باره بیشتر توضیح دهید.
گسترش شهر، رشد جمعیت و افزایش خودروها روز به روز عبور و مرور در تهران را با مشکلات جدی مواجه می‌کند و همین موارد، موانعی در مسیر امداد رسانی به وجود می‌آورد. بنابراین باید سعی کنیم معضلات مربوط به عملیات امداد ونجات شهروندان را تاحد ممکن کاهش دهیم. اما بعضی مواقع، برخی معضلات مثل ترافیک تهران حل شدنی نیست و اگر بنشینیم و دست روی دست بگذاریم که ترافیک شهری مثل تهران حل و مسیر امداد رسانی باز شود، خیالی بیهوده است. در نتیجه باید برنامه ریزی‌هایی صورت بگیرد. یکی از کارهایی که در سال‌های اخیر در این زمینه انجام شده، افزایش تعداد ایستگاه‌ها بوده است. اخیرا هم چند مورد ایستگاه‌های موقت یا روزانه را در تهران راه اندازی کرده‌ایم به این شکل که این ایستگاه‌ها از ۸ صبح تا ۸ شب در برخی نقاط شلوغ و پرتردد شهر مثل خیابان امام خمینی مستقر می‌شوند تا در صورت وقوع حادثه‌ای، بتوانند فوری به شهروندان امدادرسانی کنند. این ایستگاه‌ها در ساعت‌های پایانی روز تعطیل می‌شوند و نیروها به محل خدمت خود باز می‌گردند.
یکی دیگر از اقداماتی که سازمان آتش نشانی تهران در دستور کار قرار داده است، به کار گرفتن خودروهای کم عرض و محور باریک و یا موتور چهار چرخه‌هایی است که پس از تجهیز در سازمان آتش نشانی، برای عملیات در معابر باریک خصوصا در محدوده بازار تهران و اماکن شلوغ شهر در نظر گرفته شده است. نوع دیگری از این چهار چرخه‌ها هم برای عملیات در مراتع، فضای سبز، ارتفاعات و محل‌های سخت گذر تجهیز شده‌اند. این موتورهای چهار چرخ به شیر هیدرانت مجهز شده‌اند تا نیروهای آتش نشانی بتوانند با استفاده از این موتورها در خیابان‌ها و معابر کم عرض شهر که امکان تردد خودروهای امدادی وجود ندارد، تردد و حریق‌ها را در لحظات اولیه حادثه مهار کنند.
موتورهای چهار چرخ تا کنون در عملیاتی هم شرکت کرده اند؟
بله. همین موتوری که در نمایشگاه توامندی‌های مدیریت شهری از ۱۲ تا ۱۷ تیرماه در معرض دید علاقه مندان و شهروندان قرار گرفت، چند عملیات را در محدوده‌های مرکزی پایتخت برعهده داشته است. بازار تهران یکی از محل‌هایی است که هر لحظه امکان خطر در آن وجود دارد، بر همین اساس، خودروهای چهار چرخ را بیشتر برای این منظور تجهیز کرده‌ایم.
چندی پیش مدیران آتش نشانی از افزایش تولید تجهیزات آتش نشانی در کشور و کاهش وابستگی به واردات تجهیزات خبر دادند. دراین باره بیشتر توضیح می‌دهید؟
ارتباط و همکاری دو سویه سازمان آتش نشانی با نخبگان دانشگاهی و شرکت‌های دانش بنیان در سال‌های اخیر افزایش یافته بر همین اساس، از همین جا اعلام می‌کنم که سازمان آتش نشانی تهران آمادگی همکاری با شهرهای دیگر کشور را دارد. خیلی از شهرها هم ممکن است مشکلات تهران را داشته باشند. به همین دلیل می‌توانیم در حوزه مشاوره و هم تهیه و تجهیز برخی تجهیزات به این شهرها کمک کنیم.
آتش نشانی در حال حرکت به سمتی است که نیازمند مطلق به واردات تجهیزات نباشیم. برای دستیابی به این هدف تلاش گسترده‌ای صورت گرفته است اما هنوز با روزهای ایده‌آل فاصله داریم. جسارت و شجاعت در نخبگان ما آنقدر وجود دارد که حتی به بخش‌های کاملا تخصصی آتش نشانی هم ورود کرده‌اند و برنامه‌هایی در این زمینه تدارک دیده شده است. برهمین اساس، خبرهای خوبی برای شهروندان درباره تولید و ساخت تجهیزات درداخل کشور داریم.
این برنامه‌ریزی شامل چه تجهیزاتی است؟ آیا بالابرها و نردبان‌های آتش‌نشانی را هم دربر می‌گیرد؟
بله. تجهیزاتی مثل بالابرها و نردبان‌ها یکی از مواردی است که نخبگان ما با اعتماد به نفس بالا در حال ورود به این حوزه هستند و خبرهای خوبی در سه چهار سال آینده برای ایمنی شهر و شهروندان داریم. قطعا در حال حاضر نواقص زیادی وجود دارد اما ورود به چنین حوزه‌هایی که در دنیا در انحصار چند کشور است، خبر بسیار مسرت بخشی است که نشان از جسارت و شجاعت نخبگان ما دارد. آتش‌نشانی در آینده نزدیک یک مصرف کننده صرف نخواهد بود.
یکی از مشکلات شهر تهران در زمینه ایمنی، ساختمان های ناایمن، اماکن و گلوگاه‌های پرخطر شهر هستند. در زمینه شناسایی، ساماندهی و ایمن سازی این گلوگاه‌های خطرآفرین پایتخت چه اقداماتی صورت گرفته است؟
ساختمان‌های ناایمن معضلی است که به این راحتی برطرف نخواهد شد. این مسئله جز با ورود و همت همه دستگاه‌های مرتبط حل نمی‌شود. اگر هر یک از شهروندان نکات ایمنی را از محل کار و زندگی خود شروع کنند، جلوی بسیاری از حوادث تلخ و ناگوار گرفته می‌شود. اما می‌بینیم که این نکات مهم در بسیاری از اماکن و نقاط شهر رعایت نمی‌شود. در زمینه ساختمان‌های ناایمن البته به نسبت چند سال قبل کارهای خوبی انجام شده است اما به این معنا نیست که ما وضعیت خوبی در این زمینه داریم؛ ما ساختمان‌های نا ایمن زیادی داریم که هر کدامشان می‌توانند حوادث تلخی را رقم بزنند.
درباره شناسایی نقاط خطر آفرین تقریبا می‌توان گفت جایی نمانده است که آتش‌نشانی از آن بازدید نکرده و درباره نکات ایمنی آن اخطار نداده باشد. قانون به صراحت اعلام نکرده است که متولی بحث ایمن سازی کدام سازمان و نهاد است اما چون نام آتش‌نشانی با ایمنی گره خرده است، خیلی‌ها تصور می‌کنند که ایمن‌سازی هم برعهده آتش نشانی است. با این حال ما علاقه مند هستیم که به مردم کمک کنیم. براین اساس از نقاط خطر آفرین بازدید کرده و اخطارهایمان را صادر کرده‌ایم. اما نقاطی هستند که با وجود اخطارهای چند باره ما، هنوز هم نسبت به ایمن‌سازی و رفع خطر بی‌توجه هستند. در چند ماه اخیر با ورود دستگاه قضا وضعیت، متفاوت شده است. برخی از ساختمان‌های ناایمن اخطارهای جدی گرفته‌اند و حتی چند ساختمان هم پلمپ شده‌اند. اما همانطور که گفتم تا زمانی که مالکان و شهروندان پای کار نیایند و به بیان دیگر تا وقتی که ایمنی را از خودمان شروع نکنیم، نمی‌توان انتظار کاهش حوادث در شهر را داشت.