به گزارش همشهری آنلاین، همیشه در آستانه ماه محرم فیلمسازان و برنامه‌سازان سیما برای تولید سریالهای تلویزیونی ویژه این ماه تلاش می‌کنند و سعی می‌کنند با روایت قصه‌ای جذاب مخاطب را تا انتها با خود همراه کنند، اما اغلب در این کار موفق نمی‌شوند. به همین دلیل است که ما در میان فیلم‌ها و سریالهای ویژه ماه محرم به‌ندرت سریالی داریم که پربیننده و ماندگار شده باشد.
درآستانه ماه محرم مروری داریم بر فیلم‌ها و سریالهای محرم که ماندگار و خاطره انگیز شده‌اند.
روز واقعه (شهرام اسدی)
با وجود اینکه نزدیک به یک ربع قرن از ساخت روز واقعه می‌گذرد، هنوز نه فیلمی تا این اندازه مهم و اثرگذار درباره عاشورا ساخته شده و نه متنی در این موضوع تاثیرگذارتر از فیلمنامه بهرام بیضایی به نگارش درآمده است.
روز واقعه داستان مردی نصرانی است با بازی علیرضا شجاع نوری که به عشق دختری به نام راحله به اسلام گرویده بود. عبدالله در جریان عروسی خود ندایی می‌شنود که او را به یاری فرا می‌خواند به همین دلیل به بیابان رفته و راهی کوفه می‌شود اما عصر عاشورا به محل جنگ می‌رسد در حالی که حقیقت را بر سر نیزه‌ها می‌بیند و او باید سفیری باشد برای روایت آنچه دیده است.
فیلم سینمایی روز واقعه به کارگردانی شهرام اسدی و تهیه‌کنندگی مرتضی شایسته در سال ۱۳۷۳ یکی از آثار ماندگار و تکرارنشدنی سینما با مضمون محرم است.
شب دهم (حسن فتحی)
سریال «شب دهم» (۱۳۸۰) اولین سریال عاشقانه حسن فتحی در بستر یک موقعیت تاریخی بود که با آن توانست یکی از سریال های قدیمی درباره ماه محرم و اساسا یکی از به‌یادماندنی‌ترین سریال های تاریخ تلویزیون را خلق کند. حیدر خوش‌مرام عاشق دختری قجری به نام فخرالزمان می‌شود. شرط فخرالزمان برای ازدواج با حیدر این است که او و دوستانش ده شب تعزیه‌ای باشکوه اجرا کنند. اما نکته مهم اینجاست که انجام این کار برای حیدر مشکلات و خطرات زیادی دارد؛ چراکه حکومت عزاداری و برگزاری تعزیه را ممنوع اعلام کرده است.
به هر طریقی که هست حیدر ۹ شب تعزیه را اجرا می‌کند و رفته رفته در طول این شب‌ها از یک لات مست شبگرد به فردی مومن و با سلوک تبدیل می‌شود. در شب دهم، ماموران نظمیه متوجه اجرای تعزیه می‌شوند و یکی از ماموران چون قصد ازدواج با فخرالزمان را دارد، حیدر را روی صحنه اجرای تعزیه به قتل می‌رساند. فتحی بعدها با «مدار صفر درجه» و «شهرزاد» نشان داد استاد روایت داستان‌های عاشقانه تاریخی است و در این زمینه رقیب ندارد.
در این سریال حسین یاری، کتایون ریاحی، پرویز فلاحی‌پور، محمود پاک‌نیت و رویا تیموریان به ایفای نقش می‌پردازند.
مختارنامه (داوود میرباقری)
داوود میرباقری که سریال درخشان امام علی را در کارنامه داشت این بار سراغ واقعه کربلا رفت تا داستان مختار و انتقام او از قاتلین پسر پیامبر را روایت کند. و در این بین آنچه در کربلا گذشته است را به تصویر بکشد.
تعدد شخصیت‌ها و داستان‌های کوتاهی که در کنار داستان اصلی روایت می‌شود از مختارنامه سریالی جذاب ساخته است که هربار دیدن آن خالی از لطف نیست.
سریال «مختارنامه» یکی از پرهزینه‌ترین و برترین سریال های ماه محرم است. این سریال اساسا برای ماه محرم ساخته نشده و صرفا محور اصلی قصه‌اش، روایت فراز و فرودهای زندگی مختار ثقفی در برهه‌های مهم عمرش است. ماجرا از آنجایی آغاز می‌شود که عموی مختار او را نزد خود می‌خواند تا مختار از امام حسن مجتبی (ع) محافظت کند.
بعد از مسموم شدن امام حسن (ع) توسط همسرش، داستان این اثر از سریالهای محرم ماندگار با یک پرش زمانی به دوران خلافت یزید و واقعه عاشورا می‌پردازد و در قسمت‌های پایانی سریال ماجرای قیام مختار علیه سپاهیان یزید به خونخواهی از امام حسین (ع) روایت می‌شود.
این سریال برای اولین بار در سال ۱۳۸۹ به روی آنتن شبکه یک رفت و بعد از آن بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیون بازپخش شد.
فریبرز عرب‌نیا در نقش مختار ثقفی، امین زندگانی در نقش مسلم بن عقیل، رضا رویگری در نقش کیان ایرانی، الهام حمیدی در نقش زن کیان ایرانی، عنایت شفیعی در نقش ابن کامل، ژاله علو در نقش مادر مختار، فریبا کوثری در نقش عمره همسر مختار، نسرین مقانلو در نقش همسر دیگر مختار، محمد فیلی در نقش شمر، رضا کیانیان در نقش حاکم مکه، محمدرضا شریفی‌نیا در نقش محمدبن حنفیه، حسن پورشیرازی در نقش بهرام رنگرز، ویشکا آسایش در نقش جعده، داوود رشیدی در نقش حاکم کوفه، کریم اکبری مبارکه در نقش احمربن شمیط، فرهاد اصلانی در نقش عبیدالله بن زیاد، انوشیروان ارجمند در نقش رفاعةبن شداد، جعفر دهقان در نقش مصعب بن زبیر، بهرام شاه‌محمدلو و محمد صادقی در نقش حاکمان کوفه، پرویز پورحسینی در نقش میثم تمار و بازیگرانی دیگری که در این سریال ایفای نقش کردند.
سفر سبز (محمدحسین لطیفی)
«سفر سبز» که محرم سال ۸۱ روی آنتن رفت، یکی از سریالهای محرم ماندگار تلویزیون است. «سفر سبز» داستانی معمایی و رازآلود دارد و چون در ماه محرم پخش می‌شد، بخش‌های پایانی آن با سکانس‌های عزاداری همراه است. این اثر از سریال های محبوب با موضوع ماه محرم درباره پسر جوانی به نام دنیل وسبرگ است که در آلمان زندگی می‌کند و برادرش چند روز قبل از مرگ، به او می‌گوید که دنیل اصالتا اهل ایران است و توسط پدر و مادرشان از یک خانواده ایرانی به فرزندخواندگی پذیرفته شده است. بدین ترتیب با برملا شدن راز بزرگ زندگی دنیل، او به ایران می‌آید و در مسیر یافتن حقایقی زندگی‌اش با اتفاقات مختلفی رو به رو می‌شود.
بازیگرانی چون پارسا پیروزفر، محمدرضا شریفی‌نیا، امین تارخ، سارا خوئینی‌ها، لادن مستوفی و گوهر خیراندیش در این سریال نقش‌آفرینی کرده‌اند.
وفا (محمدحسین لطیفی)
«وفا» در محرم سال ۸۵ پخش شد. این فیلم داستانی عاشقانه را در بستری جاسوسی پلیسی روایت می‌کند. عوامل موساد برای به‌دام‌انداختن یکی از مهره‌های حزب‌الله لبنان به‌نام حسین، نقشه‌ای را برای نزدیکی یک جوان یهودی ایرانی به‌نام ژوبین پناهی به خواهر حسین یعنی وفا ابوزید در لبنان طراحی می‌کنند.
«وفا» یکی از بهترین سریال های محرمی تلویزیون است. لطیفی پس از موفقیت «سفر سبز»، سراغ درام معمایی پلیسی «وفا» رفت تا در ایام محرم که با نوروز ۸۵ مصادف شده بود، این سریال از شبکه سه سیما پخش شود. پوریا پورسرخ به عنوان نقش اصلی چهره جدیدی برای مخاطبان بود. او نقش ژوبین پناهی را ایفا می‌کرد. یک جاسوس اسرائیلی که در ایران زندانی است و پس از منتقل شدن به بیمارستان روانی، توسط یکی از ماموران خبره موساد ربوده می‌شد. در کنار ماجرای جذاب پلیسی، داستان عاشقانه ژوبین و دختر لبنانی مسلمانی به نام وفا هم از جذابیت‌های دیگر سریال بود.
پوریا پورسرخ، هانیه توسلی، فرهاد قائمیان و فرهاد اصلانی از بازیگران این سریال هستند.
معصومیت ازدست‌رفته (داوود میرباقری)
سریال «معصومیت از دست رفته» سریال تاریخی دیگری از داوود میرباقری بود که در تعداد قسمت‌های کم برای ایام محرم آماده شده بود و ماجرایی تاریخی را در زمان حضرت علی (ع) نقل می‌کرد. فردی به نام شوذب که از یاران و همراهان همیشگی امام علی (ع) بود، پس از اینکه عاشق زنی یهود و دلفریب به نام حمیرا می‌شد به تدریج مهر علی (ع) را از دل بیرون می‌کرد و به سمت بنی امیه می‌رفت. ماجرای عاشقانه این اثر از سریالهای قدیمی محرم بین شوذب و دو زن با دو مسلک متفاوت به نام‌های ماریا و حمیرا این سریال را به شدت تماشایی کرده بود و نشان از توانمندی میرباقری در خلق سریالهای محرم ماندگار داشت.
امین تارخ در نقش شوذب، سارا خوئینی‌ها در نقش حمیرا، زنده‌یاد داود رشیدی در نقش نعمان، رضا رویگری در نقش سعدون، حدیث فولادوند در نقش رباب، امین زندگانی در نقش زید، داریوش فرهنگ در نقش ابن زیاد، فریبا کوثری در نقش ماریا، اکبر عبدی در نقش ابونواز و آهو خردمند در نقش مادر ماریا از بازیگران این سریال هستند.
پریدخت (سامان مقدم)
یکی دیگر از سریالهای ماندگار ماه محرم سریال پریدخت به کارگردانی سامان مقدم بود که محرم سال ۸۶ روی آنتن شبکه دو سیما رفت.
پریدخت داستانی عاشقانه را در تاریخ معاصر و همزمان با ماه محرم به تصویر کشید و توانست نظر بسیاری از مخاطبان تلویزیون را جلب کند و در لیست ماندگارترین سریالهای محرمی قرار بگیرد.
سریال «پریدخت» پای لیلا حاتمی سخت‌گیر را هشت سال پس از «کیف انگلیسی» دوباره به تلویزیون باز کرد تا به همراه علی مصفا باز هم عاشقانه‌ای دیگر بسازند. این سریال ماجرای زندگی دختر یکی از تاجران ایرانی بود که دو خواستگار متفاوت داشت. یکی از خواستگارانش نادر پسر خان شهر (با بازی علی مصفا) و دیگری نصرت (با بازی کامبیز دیرباز) بود که هر دو عاشق پریدخت بودند و داستان حول محور این سه نفر می‌چرخید. بعد از «پریدخت» لیلا حاتمی دیگر در تلویزیون حاضر نشده است.
غیر از لیلا حاتمی و علی مصفا، داریوش ارجمند، کامبیز دیرباز، شاهرخ استخری، عباس امیری و مهرداد ضیایی هم در این سریال به ایفای نقش پرداختند.
وارث (کاظم بلوچی)
ماجرای این اثر از سریالهای محرم ماندگار درباره پیرمردی به نام آقاجان است که دو شی گرانبها (خنجر جواهرنشان و کتابی نفیس) از پدرزنش به او امانت رسیده است. این پیرمرد که متولی تکیه‌ای در محله خودشان است و سال‌هاست این تکیه برگزار می‌شود، شبی در خواب می‌بیند مردی از او می‌خواهد این دو امانت را به صاحب اصلی آنها بازگرداند. آقاجان، خنجر و کتاب را به خواهرزاده‌اش می‌دهد تا او آنها را به صاحبش برساند. این سریال در سال ۱۳۸۲ پخش شد. در آن سال‌ها که «وارث» از تلویزیون پخش شد، این سریال که قصه جذاب و نویی داشت، در خاطر مخاطبان ماندگار شد.
بازیگران آن منوچهر آذر، شراره دولت‌آبادی، محمود پاک‌نیت و سیاوش طهمورث بودند.
روزهای اعتراض (حسین سهیلی‌زاده)
یکی از بهترین سریالهای ماه محرم، سریال قدیمی «روزهای اعتراض» بود که در سال ۱۳۸۴ از شبکه دوم سیما طی ۱۰ قسمت پخش شد. در آن سال‌ها از این سریال به دلیل موضوع و بازیگرانش استقبال خوبی شد. داستان درباره پسری به نام داود است که پس از سال‌ها از آمریکا به قصد عیادت پدر بیمارش می‌آید. او دقیقا در دورانی وارد کشور می‌شود که انقلاب نزدیک است. پدرش نیز قبل از مرگ از داود می‌خواهد که ۱۰ روز محرم را در خانه او مراسم عزاداری برگزار کند.
بازیگران این سریال پژمان بازغی، سام درخشانی، سارا خوئینی‌ها، حبیب دهقان‌نسب، عبدالرضا اکبری و مینا لاکانی بودند.