همشهری آنلاین- علی خوشتراش: شاگردی استادان بزرگی چون «موسی معروفی» و «مسعود معارفی» و همکاری با بزرگانی چون «علی‌محمد خادم میثاق» رهبر ارکستر رادیو ایران، «مشیرهمایون شهردار»، «حسینعلی ملاح»، «علی تجویدی»، «حبیب‌الله بدیعی»، «پرویز یاحقی»، «همایون خرم»، «عباس شاپوری»، «محمد میرنقیبی»، «انوشیروان روحانی»، «ولی‌الله البرز»، «یاوری»، «حدادی» آهنگسازان و نوازندگان تراز یک کشور و خواندن ترانه‌هایی از تورج نگهبان، بیژن ترقی، مهرداد اوستا، فریدون مشیری، رضا ثابتی، نظام فاطمی، ابوالقاسم حالت، نواب صفا، عبدالله الفت و پرویز وکیلی او را به یکی از خوانندگان مطرح کشور تبدیل کرد.
امین‌الله رشیدی به واسطه دانش نت خوانی اولین خواننده در ایران بوده که به این فن در موسیقی اشراف داشت. او پیش از ورود به عرصه موسیقی در حوزه هنرهای تجسمی (نقاشی) به تحصیل پرداخته بود. با این توصیف رشیدی در ترانه‌نویسی هم تبحر دارد که ترانه برخی کارهایش سروده خود اوست. اغلب ساخته‌های رشیدی توسط ارکسترهای شماره ۱ و ۲ رادیو ایران اجرا شده بودند و تاکنون آلبوم‌هایی چون «افسونگر»، «عطرگیسو»، «بخت گمشده»، «چشم شب»، «دلم تنگ است» و «من عشقم» از این هنرمند پیشکسوت منتشر شده است.
یکی از ویژگی‌های سبکی رشیدی بهره‌گیری از ارکسترهای غربی بوده که بعد از او این شیوه رواج داشت تا اینکه کم‌کم دیگر خوانندگان و هنرمندان با تغییر رویه به شیوه‌های ایرانی رو آوردند، اما رشیدی همچنان برهمان اسلوب اولیه پایبند ماند و آخرین اجراهایش هم برهمین سیاق بوده است.
استاد رشیدی تحت مراقبت‌های پزشکی
افسانه رشیدی دختر استاد امین الله رشیدی در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین آخرین وضعیت جسمی و روحی این خواننده پیشکسوت رادیو را تشریح کرد.
افسانه رشیدی گفت: استاد رشیدی نزدیک به سه هفته است که به بیماری کرونا مبتلا شده است. البته همه اعضای خانواده دچار این بیماری شده بودیم که همگی بهبود یافته‌اند و فقط پدر همچنان دوران درمان را سپری می‌کند.
وی ادامه داد: وقتی شرایط جسمی پدر و به ویژه درگیری ریه‌اش درگیر به این بیماری ادامه دار شد طبق نظر پزشکان در بیمارستان بانک ملی بستری شد و اکنون تحت مراقبت‌های ویژه قرار دارد.
افسانه رشیدی گفت: زمانی که پدر در بیمارستان بستری شد حال جسمی و روحی‌اش اصلا خوب نبود که در این خصوص باید از زحمات دکتر علی انصاری نهایت تشکر را بکنم که اکر این پزشک توانا نبود الان نمی‌دانستیم که استاد رشیدی چه وضعیتی داشت.
سرشیدی موزیک محترمی را کار می‌کرد
بابک شهرکی نوازنده ویلن و آهنگساز که سال‌ها نزد استاد همایون خرم به فراگیری موسیقی پرداخت در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین درباره جایگاه استاد امین‌الله رشیدی گفت : ایشان موزیک محترمی را کار می‌کرد.
شهرکی با بیان خاطره‌ای از آشنایی استاد خرم با استاد رشیدی بیان کرد: استاد خرم در ابتدای فعالیت با رادیو به عنوان تکنواز فعالیت می‌کرد. بعد به سبب مشغله زیاد در حوزه مهندسی برق و مسئولیت سد کرج دیگر فرصت رفتن به رادیو نداشت که در این شرایط استاد رشیدی به دلیل ارتباط نزدیکی که با استاد خرم داشت باعث شد تا مجددا استاد خرم به رادیو برگردد.
وی ادامه داد: اولین آهنگی را هم که استاد خرم ساخت، استاد رشیدی خواند. همچنین زمانی که استاد خرم با تورج نگهبان خدمت سربازی رفتند در ارتش یک ارکستر راه‌اندازی کرده بودند که از استاد رشیدی برای خوانندگی در آن ارکستر دعوت کرده بودند.
این نوازنده ویلون درباره سبک کاری استاد رشیدی هم اظهار کرد: سبک ایشان نه سنتی و نه مدرن است درواقع چیزی بین این دو است و خود آقای رشیدی می‌گوید که من بین این دو اعتدال را رعایت می‌کنم.
شهرکی اضافه کرد: به نظر من رمز ماندگاری آهنگ‌های استاد رشیدی این است که ایشان موزیک محترمی را کار کرده و آهنگساز و ترانه‌سرای بسیاری از کارهایش خوشان هستند.
این آهنگساز گفت: اغلب کارهایش را در ارکستر یک و دو رادیو با هنرمندان برجسته و تراز یکی اجرا کرده که در این میان تصنیف شیدا ، دریا ، گل من از شهرت بیشتری برخوردار است.
شهرکی بیان کرد : من در این سال‌ها در استودیوی شخصی خودم با استاد رشیدی روی ۳۵ ترانه اش بازآفرینی و بازاجرایی داشته‌ام که تا کنون این کارها منتشر نشده است. چیزی که باید درباره رشیدی بگویم این است که ایشان خواننده صرف نبوده و نت را به خوبی می‌شناخته است.
همزمانی تولد امین‌الله رشیدی با رادیو
آرش نصیری، روزنامه‌نگار، کارشناس، منتقد و پژوهشگر موسیقی هم در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین درباره جایگاه این خواننده و موزیسین پیشکسوت اظهار کرد: «علیرضا میرعلینقی» نویسنده و پژوهشگر موسیقی درباره اهمیت جایگاه این خواننده نوشته که رشیدی اولین کسی است که پاپ را وارد موسیقی ایرانی کرده است.
این منتقد و پژوهشگر موسیقی گفت: رشیدی جزو اولین کسانی بوده که وارد رادیو شده بود و در آنجا آثار خوبی برجا گذاشت. اما نکته جالب همزمانی تاریخ تولد این خواننده پیشکسوت با تولد رادیو در ایران یعنی چهارم اردیبهشت است.
رشیدی هنرمندی مولف است
نصیری بیان کرد: نگاهی به سابقه و آثار رشیدی نشان می‌دهد که او در رشته خود در برخی شاخص‌ها جزو اولین‌ها بوده، او براساس توانایی‌هایی که داشته به عنوان یک هنرمند مولف شناخته می‌شود. زیرا بسیاری از ترانه‌هایی که اجرا کرده هم شعر و هم موسیقی آنها نوشته و ساخته خود اوست.
وی ادامه داد: رشیدی هنرمندی جامع‌الاطراف است. پیشینه طراحی، نقاشی، طراحی فرش را هم دارد. بسیار اهل مطالعه است. شناخت خوبی به ادبیات فارسی اعم از کلاسیک و نو دارد. رشیدی سالم زندگی کرده و اهل پیاده روی و ورزش است.
این منتقد موسیقی افزود: آهنگ‌ها و ترانه‌های رشیدی همیشه طرفدار داشته و مورد استقبال قرار گرفته به عنوان مثال وقتی آلبوم‌هایش را در دهه ۷۰ باز نشر داد همگی فروش خوبی داشته‌اند. در سال‌های اخیر هم خیلی تلاش کرد که برخی از ملودی‌هایش را با ارکستر ملی اجرا کند که متاسفانه تاکنون این علاقه‌اش بی‌نتیجه مانده و خوب است که زمینه این کار در زمان حیات این هنرمند فراهم شود.
گفته‌های رشیدی درباره خودش
«مادر من دختر ادیب بیضایی و ذکایی بیضایی عموی مادر من بود که هردو از شاعران معروف کاشان بودند. مادرم می‌گفت بچه‌های من باید هنری داشته باشند. تابستان سال اول مرا فرستاد نجاری، سال دوم فرستاد حلوایی. آن موقع حلوایی در کاشان شغل مهمی بود. سال سوم همه ما را فرستاد کلاس نقاشی و این موقع من در کلاس چهارم دبستان بودم. استاد اول من محمد دبیرالصنایع بود. هم نقاش بود و هم دستگاه قالی‌بافی داشت. استاد دوم من حسن‌خان نقش‌پور اراکی بود که تار شیرینی هم می‌نواخت و من مقدمات تار را پیش ایشان یاد گرفتم.
آن موقع هنوز دستگاه ضبط صوت و رادیو به ایران نیامده بود و گرامافون بود. پدربزرگ من هم یک دستگاه گرامافون داشت و آن را کوک می‌کرد و صفحات قمر، رضاخان ظلی، روح‌انگیز و امثالهم را می‌گذاشت و ما از همان موقع با موسیقی انس گرفتیم. بعد که در سال ۱۳۲۵ به تهران آمدم به هنرستان موسیقی رفتم.
اقوام من قبل از آن به تهران آمده بودند و به ما هم می‌گفتند بیایید تهران. مادر من خیلی اهل ذوق بود و به برادر و عمویش، پرتو بیضایی و ذکایی بیضایی ارادت داشت و گفت برویم تهران. من هم با همان سمت دفتریاری که در کاشان داشتم به تهران آمدم و در یکی از دفاتر اسناد رسمی مشغول به کار شدم.
در کاشان از بچگی آواز می‌خواندم. مخصوصا که با مداحان کاشان به گلدسته‌ها می‌رفتیم و مناجات و سحرخوانی می‌کردیم. وقتی آمدم تهران یک روز در روزنامه خواندم که هنرستان موسیقی، شبانه در قسمت ساز و آواز هنرجو می‌پذیرد. کلاس‌ها هم مجانی بود. بنده رفتم اینجا را پیدا کردم که در خیابان ارفع و شهریار فعلی بود و آنجا هم زمان، در کلاس تار آقای موسی معروفی و کلاس آواز دکتر فروغ نام‌نویسی کردم. اتاق‌های کلاس‌ها کنار هم بود. مرحوم موسی‌خانی وقتی متوجه شد که من در کلاس آواز هم شرکت می‌کنم از من امتحان گرفت می‌گفت صدایت خوب است و من اولین آهنگ را به شما می‌دهم که در رادیو بخوانید. این آهنگ، آهنگی بود به نام «رنج جدایی» که سازنده آهنگ موسی‌خانی معروفی بود و سازنده شعر دکتر محمدعلی مشایخ. می‌توانم برایتان بخوانم اما چون این مصاحبه برای رادیو نیست، نمی‌خوانم.
من تا سال ۱۳۲۵ در کاشان بودم. وقتی رادیو آمد در کاشان دو نفر بیشتر رادیو نداشتند. یکی استاد نقاش من محمد دبیرالصنایع بود و یکی دیگر هم آقا جواد قیامی که از اقوام ما بود. شهرداری هم کار جالبی کرد و یک رادیو در ساختمان شهرداری گذاشت. آن ساختمان شهرداری هنوز به همان شکلی که بود هست. در سردر شهرداری بلندگویی گذاشته بودند و ما از نقاش‌خانه یا از دبستان که می‌آمدیم، گوش می‌کردیم. رادیو سه ساعت بیشتر برنامه نداشت. ساعت شش شروع می‌شد تا نه و حداکثر تا ده. ما می‌آمدیم در خیابان کنار جوی آب می‌نشستیم و صدای خوانندگان قدیم رادیو، قمرالملوک وزیری، روح‌انگیز یا تاج اصفهانی و بعدها البته بنان را گوش می‌کردیم و لذت می‌بردیم و اصولاً یکی از عواملی که ما را به سمت رادیو کشاند نوای خوانندگان قدیمی بود.
نت نویسی و نت خوانی را از آقا موسی‌خانی یاد گرفته بودم و قبلا هم به کلاس مسعود معارفی رفته بودم. آقای معارفی در سه راه بوذرجمهری تهران بود. وقتی نت یاد گرفتم، بدون استعانت از ساز آهنگ‌هایی که می‌ساختم را روی کاغذ می‌نوشتم. در خیابان اگر یک آهنگ به نظرم می‌رسید و زمزمه می‌کردم، فوری کاغذ در می‌آوردم پنج خط حامل را می‌کشیدم و آهنگ را می‌نوشتم و بعد در خانه تکمیلش می‌کردم».
علاقه‌مندی رشیدی به سیاست
امین‌الله رشیدی در کنار هنر، ادبیات و موسیقی گویا به سیاست هم علاقه دارد زیرا وی در انتخابات سال ۹۶ به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری ثبت نام کرده بود که شورای نگهبان به دو دلیل کهولت سن و عدم تجربه در حوزه سیاست صلاحیت اورا احراز نکرد.