«تله‌ی کلیک» (clickbait) متن یا پیوندی است که برای فریب دادن، برانگیختن احساسات یا گمراه کردن مخاطبان طراحی شده تا آنها را به قلاب بیندازد و به سوی یک محتوای آنلاین معین بفرستد.

هنگامی که شما روی چنین پیوندی کلیک می‌کنند، وب‌سایت میزبان از طریق آگهی‌دهندگان درآمد به دست می‌آورد، اما معمولا محتوایی که به شما عرضه می‌کند از کیفیت و دقت بی‌بهره است.

استفاده از تیترها و مطالب اغراق‌آمیز و تحریک‌کننده احساسات از هنگام شروع به اصطلاح «روزنامه‌نگاری زرد» در قرون نوزدهم سابقه دارد، اما گسترش دنیای دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی استفاده از آنها را در قالب «تله‌ی کلیک» فراگیر کرده است. در این مورد مانند شکل‌های قدیمی روزنامه‌نگاری زرد هدف این است که از هر روشی که لازم است (حتی فریبکارانه) برای جلب توجه مخاطب استفاده شود.

وب‌سایت‌هایی که از «تله‌ی‌ کلیک» استفاه می‌کنند، معمولا به گرفتن کلیک بیش از اطلاعات و محتوای باکیفیت اهمیت می‌دهند. به عبارت دیگر آنها اهمیتی به تلف کردن وقت مخاطبان با محتواهای بی‌مایه نمی‌دهند.

مثلا ب این تیتر دقت کنید: «دلیل واقعی اینکه از جو پشی خبری نیست». این تیتر اندکی مبهم است و این برداشت را ایجاد می‌کند که راز وحشتناکی باعث دور ماندن جو پشی (بازیگر هالیوود) از دید عموم شده است. اما پس از اندکی جستجو در می‌یابیم که دلیل بی‌خبری از او این است که او در سال ۱۹۹۹ از بازیگری بازنشسته شده است. این نوع روزنامه‌نگاری آزارنده است، اما معمولا آسیبی نمی‌زند.

آسیب‌رسانی تله‌ی‌کلیک وقتی بیشتر می‌شود که به همراه تولید «اخبار دروغین» (fake news) به کار رود و شبکه‌های اجتماعی محلی رایج برای استفاده از این شگرد هستند. تیترهای کاملا دروغین برانگیزاننده عواطف خوانندگان محتواهایی بدون کیفیت و دقت را انتشار می‌دهند و آنچنانکه بررسی‌ها نشان می‌دهند بسیاری از افراد هم این عناوین را بدون خواندن اصل مقاله به اشتراک می‌گذارند.

تله‌ی کلیک در چه جاهایی به کار می‌رود؟

شما تله‌ی کلیک تقریبا در هر جایی در اینترنت می‌توانید ببینید.تیترهای تله‌ی کلیکی در  رسانه‌های اجتماعی و بلاگ‌ها به فراوانی به کار می‌روند و برخی از سایت‌های معتبر نیز فضای آگهی در اختیار محتواهای تله‌ی کلیکی قرار می‌دهند. بنابراین باید پیش از کلیک هر لینکی حتی در یک وب‌سایت معتبر باید احتیاط به خرج دهید.

چطور تله‌ی کلیک را تشخیص دهیم؟

شما می‌توانید تله‌ی‌کلیک را به راحتی در یک تیتر یا تصویر تکان‌دهنده و جنجالی تشخیص دهید، اما همیشه کار به این آسانی نیست. گاهی مشکل است میان تله‌ی کلیک و یک تیتر درست تفاوت گذاشت. به هر حال هر گزارش خبری به دنبال جلب توجه مخاطبان است.

اما چند عنصر مشترک می‌توان در محتواهای تله‌ی کلیکی یافت، مثلا تیترهای مبهم و تصاویری که به تخیل شما پروبال می‌دهند.

تله‌ی کلیک همچنین از ایجاد ضربه و بهت‌زدگی هم برای جلب توجه شما استفاه می‌کند و نیز از فهرست‌های شماره‌دار مثلا تیترهای «۱۷ چیزی که فکر نمی‌کردید حقیقت داشته باشد»

بسیاری از لینک‌های تله‌ی کلیکی از ترکیبی از این عناصر برای اغوای شما به کلیک کردن استفاده می‌کنند.

راه ساده‌ای که می‌توانید برای تشخیص یک مقاله تله‌ی کلیکی به کار ببرید این است: اگر تیتر مطلب می‌خواهد به شما القا کند چه احساسی داشته باشید، به جای اینکه بگذارد شما واکنش خاص خودتان برسید، احتمال با تله‌ی کلیک روبرو هستید.

منبع:

Digital Media Litracy| GCFGlobal