به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مدیکال نیوز تودی اما یک بررسی اخیرا منتشر شده در ژورنال معتبر پزشکی نیوانگلند نشان می‌دهد خارج کردن سنگ‌های بی‌علامت کوچکتر خطر عود سنگ کلیوی را کاهش می‌دهد.
یافته‌های این بررسی به شواهدی اضافه می‌شود که ممکن است در آینده راهنمای بالینی برخورد بالینی با سنگ‌های کلیوی را تغییر دهد.
سنگ‌های کلیوی قطعات سخت و شن‌مانندی از مواد رسوب‌کرده هستند که در یک یا هر دو کلیه هنگام بالا بودن مواد معدنی معین در ادرار تشکیل می‌شوند. تا هنگامی که این سنگ‌ها در کلیه‌ها باقی می‌مانند، معمولا بیماران علامتی ندارند، اما هنگامی که سنگ‌ها شروع پایین آمدن از طریق لوله بسیار نازک «حالب» می‌کنند که به مثانه متصل می‌شود، درد بسیار شدیدی را باعث می‌شوند. اگر سنگ‌های کلیوی به درستی درمان نشوند ممکن است عوارضی مانند نارسایی کلیوی ایجاد کنند.
سنگ‌های کلیوی اغلب آنقدر کوچک هستند که نهایتا با عبور از پیشابراه از طریق ادرار دفع می‌شوند، اما گاهی اندازه آنها به قدری بزرگ است که نمی‌توانند از این مسیر عبور کنند. این سنگ‌های بزرگتر ممکن است به جراحی برای خارج کردن نیاز داشته باشند. یکی از گزینه‌ها در این حالت خارج کردن سنگ‌ها از طریق آندوسکوپی است که در آن آندوسکوپ از طریق پیشابراه وارد مثانه می‌شود و سپس به سوی حالب یا کلیه ادامه مسیر می‌دهد.
حدود ۲۰ درصد سنگ‌های کلیوی نیاز به مداخله متخصص جراحی کلیه و مجاری ادرار (اورولوژیست) برای خارج کردن پیدا می‌کنند. هر چه سنگ بزرگتر باشد، احتمال اشکال در دفع شدن آن بیشتر می‌شود. حتی سنگ‌هایی که نهایتا در ادرار دفع می‌شوند، ممکن است باعث درد و رنج بسیار بیمار شوند و نیاز به تصویربرداری و مداخلات پزشکی را ایجاد کنند.
شایع‌ترین اورژانسی که متخصصان اورولوژی با آن روبرو هستند، همین عبور دردناک سنگ‌های کلیوی از کلیه از مسیر حالب به سمت پایین است. سنگ‌های کلیوی همچنین گاهی باعث عفونت دستگاه ادراری، انسداد آن می‌شوند. انسداد و عفونت دستگاه ادراری همه می‌تواند به یک مورد اورژانس بدل شود.
هنگامی که بیماران برای خارج کردن سنگ‌های علامت‌دار کلیه تصویربرداری می‌شوند، ممکن است سنگ‌های کوچکتر بی‌علامت هم کشف شوند.
پژوهشگران در این بررسی می‌خواستند تعیین کنند که آیا سودی در خارج کردن این سنگ‌های بی‌علامتی در افرادی که قبلا سنگ‌های علامت‌دارشان خارج شده است، وجود دارد یا نه.
این بررسی یک کارآزمایی بالینی چندمرکزی تصادفی‌شده و کنترل‌شده بود و ۷۵ بیمار با درمان جراحی اندوسکوپیک تحت درمان سنگ کلیه اولیه قرار گرفتند. در حدود نیمی از این بیماران فقط یک سنگ کلیه بزرگ اولیه برای خارج کردن داشتند (گروه کنترل یا شاهد) و بقیه بیماران علاوه بر سنگ اصلی سنگ‌های کوچکتر بی‌علامت داشتند (گروه درمان).
پژوهشگران سپس میزان بروز عود سنگ کلیوی را بررسی کردند که بر اساس تعداد مواردی بود که این بیماران دچار رشد و بزرگ شدن سنگ‌های ثانوی شده بودند و به خاطر آنها به بخش اورژانس مراجعه کرده بودند یا جراحی شده بودند.
نتایج نشان داد که در گروه درمان خطر عود بیماری بسیار کمتر است. در گروه درمان میزان عود ۱۶ درصد بود، در حالیکه در گروه شاهد ۶۳ درصد افراد دچار عود سنگ کلیه شده بودند. میانگین مدت پیگیری در این بررسی اندکی بیش از ۴ سال بود.
این بررسی البته محدودیت‌هایی هم داشت، از جمله اینکه اندازه نمونه آن بسیار کوچک و عمدتا شامل افراد سفیدپوست بود. کوچک بودن اندازه نمونه توانایی تعمیم دادن نتایج بررسی را محدود و نیاز به پژوهش‌های بیشتر را به مطرح می‌کند. به علاوه، در این بررسی پژوهشگران و جراحان می‌دانستند هر کدام از شرکت‌کنندگان در کدام گروه قرا ر دارند که ممکن است بر نتایج بررسی تاثیر بگذارد.
یک موضوع دیگر که ممکن است بر نتایج تاثیر بگذارد، بیماری‌های همراه در هر یک شرکت‌کنندگان که ممکن است زمینه‌ساز تشکیل سنگ‌های کلیوی عودکننده باشد و درمان این علت ریشه‌ای ممکن است نهایتا بهترین کار برای این بیماران باشد.
همچنین در دسترس بودن روش‌های درمانی غیرتهاجمی مثل شکستن سنگ‌ها با امواج اولتراسوند (فراصوتی) می‌تواند امکان رفع کردن سنگ‌های بی‌علامت را هم بدهد. در این موارد دستگاه سنگ‌شکن سنگ‌های باقیمانده را به قطعاتی کوچک تقسیم می‌کند که می‌توانند بدون درد از طریق ادرار خارج شوند.