به گزارش همشهری آنلاین، در ماه مه سال ۱۸۹۶، چارلز مویسون و فرانسیس دوبلیه به نمایندگی از شرکت برادران لومیر با دوربین جدید لومیر سینماتوگراف (Lumière Cinématogaphe) به مسکو سفر کردند.
هدف آنها این بود که تاجگذاری تزار نیکلاس دوم - آخرین امپراتور روسیه - را ثبت کنند، گرچه در آن زمان کسی این را نمیدانست. تاجگذاری رویدادی خارقالعاده بود، که سالها بعد تحتالشعاع رویداد خارقالعادهتر انقلاب روسیه قرار گرفت. جشن بزرگ تاجگذاری برای شرکتکنندگان شامل هدایایی چون نان، سوسیس، چوبشور، آبجو و جام یادبود برای شرکتکنندگان در جشن بود. وعده دادن این هدایا، منجر به اتفاقاتی شد که بعدها به تراژدی خودینکا مشهور شد.
صدها هزار نفر به شهر آمدند و شایعاتی چون تمام شدن غذای جشن و اینکه جامهای یادبود حاوی سکههای طلا هستند، باعث شد جمعیت زیادی به میدان خودینکا هجوم بیاورند. ۱۸۰۰ افسر پلیس که مسئول برقراری نظم بودند، از پس مردم برنیامدند و ازدحام جمعیت ۱۳۸۹ نفر کشته بر جای گذاشت.
آن شب تزار نیکلاس و امپراتور الکساندرا در مهمانی رقص شرکت کردند و روز بعد، از مجروحان حادثه در بیمارستان عیادت کردند. یکی از خادمان تزار، الکسی ولکوف که سالها بعد از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ جان به در برد و توانست خاطراتش را بنویسد، این طور توصیف میکند که آن روز، همینطور که در خودینکا قدم میزد، با «گروههای زیادی از مردم که از آنجا برمیگشتند و هدایای تزار را همراه داشتند» ملاقات کرد. او مینویسد: «نکته عجیب این بود که حتی یک نفر به این فاجعه اشاره نکرد و من تا صبح روز بعد چیزی از آن نشنیدم.»
به نظر میرسد این حادثه در روز جشن تاجگذاری، گواهی است بر فقر و ناامیدی در میان مردم روسیه در پایان قرن نوزدهم.
فیلم تاریخی که توسط دوربین موریسون و دوبلیه از خیابان تورسکایا ثبت شده، بخشی از مجموعهای از فیلمها است که آن دو در جریان سفرشان تهیه کردند. در فیلم بازسازی شده، سرعت فریمهای آن تغییر کرده و وضوح و رنگ در آن دستکاری شده است. دنیس شیرایف که بازسازی این فیلم را به کمک هوش مصنوعی انجام داده، سراغ فیلمهای قدیمی دیگری هم رفته و حتی از ابزارهای جدید تکنولوژیک، برای گمانهزنی چهرههای اصلی نقاشیهای مشهور هم استفاده کرده است.
این فیلم در می ۱۸۹۶ ثبت شده و ممکن است قبل یا بعد از تاجگذاری گرفته شده باشد. شیرایف - درست مثل کاری که پیتر جکسون با فیلمهایی از جنگ جهانی اول در مستند بلند «They Shall Not Grow Old» انجام داده - با کمک مجموعهای از شبکههای عصبی مصنوعی، گذشته تیره و مبهم را زنده کرده است.
افزایش نرخ فریمها به ۶۰ فریم در ثانیه به ویژه به این عابران خیابان تورسکایا در مسکوی اواخر قرن نوزدهم، ظاهری زنده و واقعی داده است. ویدئوی بازسازیشده شیرایف، تصور این را که خودتان در این خیابانهای سنگفرش قدم بزنید و از سر راه کاسکههای اسب کنار بروید، ممکن کرده است.
دیدن مردم مسکوی قرن نوزدهم، آدمی را به یاد داستانهای داستایفسکی و تولستوی میاندازد. انگار میتوانیم در میان مردمی که عبور میکنند و احیانا به دوربین جدید لومیرها خیره میشوند، آنا کارنینای تولستوی را ببینیم که به مسکو سفر کرده است و احتمالا نمیداند که به زودی وارد یک ماجرای عاشقانه میشود و همه چیز برایش تغییر خواهد کرد.
منبع: ترجمه از openculture با کمی تغییر.