به گزارش همشهری آنلاین به نقل از لایوساینس این رویانهای ساختهشده در آزمایشگاه که بدون هیچ تخمک یا اسپرمی ساخته شدند و درون انکوباتوری یا گرمخانهای شبیه چرخوفلک پر از محفظههای شیشهای ریز قرار داده شدند، برای ۸/۵ روز زنده مانند. این مدت تقریبا نصف مدت بارداری معمول یک موش است.
بر اساس گزارش این دانشمندان در ژرونال Nature در این مدت، کیسه زرد تغذیهکننده در اطراف این رویانها تشکیل شد، مشابه آنچه در رویانهای طبیعی رخ میدهد و در خود رویانها هم مجرای گوارش، لوله عصبی یا آغاز دستگاه عصبی مرکزی، قلبهای در حال تپش و مغز با بخشهای قابلتشخیص از جمله مغز قدامی و مغز میانی شکل گرفت.
ماگدالنا زرنیکا-گوئتز، زیستشناس رشدی و سلول بنیادی سرپرست این بررسی که آزمایشگاههایی در دانشگاه کمبریج بریتانیا و انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا در پاسادنا دارد، گفت: «انجام این کار رویای چندین ساله جمع ما و کانون تلاشهای ما برای یک دهه بوده است و بالاخره ما آن را انجام دادیم.»
یک تجربه مشابه از ساخت رویانهای مصنوعی موش
این کار جدید بسیار شببه به بررسی قبلی اخیر منتشرشده در ژورنال Cell است که بوسیله گروهی از دانشمندان به سرپرستی جیکوب هانا، زیستشناس سلول بنیادی رویانی در انستیتوی علوم وایتسمن در اسرائیل و یکی از نویسندگان مقاله جدید در ژورنال Nature است. گروه هانا از سلولهای بنیادی متفاوتی شروع کردند، اما از انکوباتور مشابه برای کشت دادن رویانهای مصنوعی موش برای ۸/۵ روز استفاده کردند. این رویانها نیز پیش از مردن نهایی دستگاه گوارش، قلب تپنده و مغزهای ریز چینداری تولید کردند.
گرچه دو بررسی اخیر رویانهای مشابهی تولید کردند، این تجربهها شروع اندکی متفاوتی را داشتند. در تجربه جیکوب هانا، پژوهشگران سلولهای بنیادی را به «سلولهای ساده» (naive) (یکی از ابتدایی سلولهای رویانی با توان ساختن انواع سلولها) تبدیل کردند که قابلیت تبدیل شدن به هر نوع سلولی از جمله سلولهای قلب، مغز و روده را دارند. سپس این پژوهشگراناین سلولها را به سه گروه تقسیم کردند. در یک گروه ژنها را برای تشکیل دادن جفت تحریک کردن و در گروه دیگر ژنها را به ساختن کیسه زده واداشتند. آخرین گروه هم به حال خود رها شد تا به رویان بدل شود.
اما گروه پژوهشی زرنیکا-گوئتز به جای شروع با سلولهای naive با سه نوع سلول بنیادی موش کارش را آغاز کرد. یک نوع به رویان و دو نوع دیگر به بافتهای جفت و کیسه زرده بدل شدند. آنها در طول این تجربه، مشاهده کردند که چگونه این سه نوع سلول بنیادی در ویالهای شیشهای با یکدیگر درهمکنش دارند، پیامهای شیمیایی مبادله میکنند و به طور فیزیکی با هم برخورد دارند.
گامهای بعدی پژوهش
مشاهده این تبادلات میتوانند شواهدی درباره چگونگی نخستین مراحل رشد رویانی در انسانها و نیز درباره اینکه چه عواملی باعث به هم خوردن سیر طبیعی آنها میشود، به دست دهد.
رویانهای مصنوعی تولیدشده در هر دوی این بررسیها شباهت بسیاری به رویانهای طبیعی داشتند، هر چند که تفاوتهایی اندک و نقائصی در چگونگی خودسازماندهی بافتها هم مشاهده شد. هیچکدام از این رویانها هم نتوانستند به روز نهم رشد برسند و پژوهشهای آینده باید این مانع را برطرف کنند.
کارشناسان میگویند هنوز معلوم نیست چرا این رویانهای مصنوعی نتوانستند به رشد خود ادامه دهند، اما ممکن است مربوط به نقائصی در تشکیل برخی از انواع سلولهای جفتی باشد که پژوهشگران گزارش دادهاند.
این پژوهش همچنین پرسشهایی اخلاقی درباره اینکه آیا میتوان این فناوری را روی سلولهای انسانی هم به کار برد و چگونگی انجام این کار مطرح میکند.
پژوهشها در این حوزه میتواند راه جدیدی را برای شناخت بیشتر باروری در انسان، اختلالهای رشدی که به علت نقائص رویانی به وجود میآیند و رشد اعضای انسانی در آزمایشگاه ایجاد کنند.