به گزارش همشهری آنلاین، حدودا از سال ۱۳۷۳بود که به‌خاطر رفت‌وآمدهای کامیون‌ها، آلودگی هوا و آلودگی صوتی و البته تولید بوی مشمئزکننده، کارخانه روغن‌نباتی قو در فهرست اصناف آلاینده و مزاحم قرار گرفت. رژه رفتن این کارخانه روی اعصاب شهروندان محله‌های اطرافش آنقدر ادامه یافت تا سرانجام در دهه ۹۰، مدیریت شهری تهران براساس بند ۲۰ماده ۵۵شهرداری‌ها، برای تعطیلی آن آستین بالا زد. اگرچه اصلی‌ترین مشکل، بیکار یا بازنشسته شدن کارکنان و کارگرانی بود که سال‌ها خاک این واحد تولیدی را خورده بودند، اما به هر ترتیب مدیران شرکت پارس قو توانستند احکام لازم را برای پرداخت مطالبات پرسنل کارخانه دریافت کنند و پس از آن فعالیت کارخانه واقع در حاشیه بزرگراه بعثت و همجوار با محله خزانه بخارایی، از بهمن‌ماه سال ۱۳۹۵متوقف شد. بعد از آن نیز پای موضوع فضای ۵۵هزار مترمربعی کارخانه به میان آمد؛ محیطی بزرگ که اگر تعیین‌تکلیف نمی‌شد، هرچند با حضور نگهبان، می‌توانست خیلی زود به فضایی بی‌دفاع در برابر انواع آسیب‌ها تبدیل شود. با این حال، ۶سال گذشت تا شهرداری در دوره فعلی، به چشم فرصتی بی‌نظیر به فضای این کارخانه نگاه کند. ماجرا از این قرار است که شهرداری تهران قصد دارد بخشی از طرح احداث خانه‌های جدید را در فضای کارخانه قو اجرا کند.
۱۰۵۶خانه
طبق برنامه ۱۸۰هزار واحد مسکونی در قالب قرارگاه مسکن شهرداری در تهران احداث می‌شود تا بخشی از کمبود مسکن در پایتخت به این شیوه جبران شود. در این طرح، قرار نیست شهرداری به‌عنوان سازنده و مجری وارد عمل شود، بلکه بناست به‌عنوان تسهیلگر و در تعامل با دیگر نهادها ازجمله بنیاد ملی مسکن، شرکت بازآفرینی شهری و... کار نوسازی بافت فرسوده و احداث خانه‌های جدید را آسان کند. ایجاد واحدهای مسکونی و بخش‌های خدماتی و فضای سبز نیز با همین رویکرد در کارخانه روغن‌نباتی قو صورت می‌گیرد. شهردار منطقه ۱۶به همشهری می‌گوید: «با هم‌اندیشی‌های مکرر در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران، سازمان نوسازی شهر و شهرداری منطقه در ششمین دوره مدیریت شهری پایتخت، بالاخره تلاش‌ها به بار نشست و اتفاقی مهم در جنوب شهر رخ داد و ارمغانی به وسعت ۱۰۵۶ واحد نوساز بر تن خسته این ملک ۵هکتاری نشانده شد.» به‌گفته سیدمرتضی روحانی نتیجه چنین اقدامی افزایش نشاط و شادابی حاصل از نوسازی و زیست‌پذیری شهری در محدوده محله‌های خزانه بخارایی و بعثت است.
کارخانه قو چه شد؟
سال ۱۳۳۳کارخانه روغن‌نباتی قو در محله خزانه تاسیس و بهره‌برداری شد. آن زمان خبری از خانه، مجتمع و آپارتمان نبود و اطراف کارخانه را کوره‌های آجرپزی احاطه کرده بودند. از سال ۱۳۴۰همزمان با رشد شهرنشینی خانه‌ها یکی پس از دیگری در اطراف این کارخانه قد کشیدند و از سال ۱۳۷۳کارخانه قو تبدیل به یک همسایه مزاحم و مخل آسایش اهالی شد. سپس پیگیری‌ها، تعطیلی و انتقال کارخانه را در سال ۱۳۹۵به همراه داشت. بر این اساس، پروژه احداث کارخانه روغن‌نباتی «پارس قو» در شهرستان پیشوای ورامین کلید خورد که فاز نخست آن در همین هفته یعنی هفته دولت به بهره‌برداری رسید. در روند تکمیل و احداث کارخانه روغن‌نباتی پارس قو، مشکلاتی در بخش انشعابات وجود داشت که با پیگیری در ستاد تسهیل شهرستان و استان برطرف شدند. آنطور که ابراهیم تاجیک‌نوری، فرماندار شهرستان پیشوا می‌گوید با افتتاح این کارخانه، ۱۵درصد به تولید روغن خوراکی کشور اضافه خواهد شد. با تکمیل فازهای دیگر پروژه نیز حدود ۴۰۰ اشتغال جدید در شهرک صنعتی پیشوا ایجاد می‌شود.
مکث
لانه نونوار قو
سیدمرتضی روحانی، شهردار منطقه ۱۶: صحبت از کارخانه روغن‌نباتی قو است؛ کارخانه‌ای به قدمت ۶۰ و اندی سال که ۵ هکتار از فضای جنوب شهر را به‌خود اختصاص داده بود؛ جایی که یادآور زحمت‌های فراوان کارگران ۳نسل و ۳شیفت این شهر است که با تلاشی بی‌وقفه در سایه چرخاندن اقتصاد این مملکت، نانی حلال بر سر سفره خانواده می‌بردند، اما با گسترده‌تر شدن شهر، این کارخانه رفته‌رفته خودش را در دل پایتخت جا کرد و کارخانه روغن‌نباتی تبدیل شد به محلی برای تهدید جدی سلامت شهروندان. مدیریت شهری لاجرم باید از آن‌همه قدمت و خاطرات چشم می‌پوشید و از جابه‌جایی کارخانه به‌عنوان یک دستور اطاعت می‌کرد. این اتفاق مهم حدود ۶ سال پیش افتاد و کارخانه روغن‌نباتی قویی جدید در دوردست‌تر از شهر، جایی نزدیک ورامین برپا شد. پس از این جابه‌جایی، اهالی محله خواسته‌های جدیدتری داشتند؛ اضافه‌شدن کارخانه روغن‌نباتی به بافت نوساز شهری. حالا نوبت مدیریت شهری بود که به این خواسته جامه‌عمل بپوشاند و رفع فرسودگی و ایجاد آبادانی را در دستور کار خود قرار دهد. اتفاقی مهم در جنوب شهر رخ داد و ارمغانی به وسعت ۱۰۵۶ واحد نوساز بر تن خسته این ملک ۵ هکتاری نشانده شد که نتیجه‌اش بعدها نشاط و شادابی حاصل از نوسازی و زیست‌پذیری شهری خواهد بود. با اضافه‌شدن ۵هکتار نوسازی به این تکه از شهر، شهروندان دسترسی راحت‌تری به مراکز خدماتی، تجاری، آموزشی و درمانی خواهند داشت که این نشان از ارتقای سطح کیفی زندگی در محلات جنوبی شهر خواهد بود. از این پس قوی جوان در همان جای قدیم، درست روبه‌روی بوستان زیبای بعثت، لانه‌ای نونوار خواهد داشت.