گروه دانش: طی روزهای گذشته نشست‌های تخصصی متعددی در دومین جشنواره پژوهش‌های شهری برگزار شد.

به‌طور طبیعی انتشار مباحث مطرح شده در تمام این نشست‌ها در فضای محدود روزنامه امکان‌پذیر نیست. بر این اساس چکیده‌ای از برخی نشست‌های تخصصی برگزارشده در این گزارش می‌آید.

این نشست‌های تخصصی تا روز شنبه 23 آذر که پایان برگزاری جشنواره و نمایشگاه پژوهش‌های شهری است، هر روز در پارک گفت‌وگوی تهران ادامه دارد.

نشست مهارت‌های زندگی شهروندی

نشست مهارت‌های زندگی شهروندی با سخنرانی دکتر عباس صدری، مدیر دفتر منطقه‌ای سازمان فرهنگی- آموزشی آیسسکو برگزار شد.

در این مراسم که دکتر حبیب سلیم پور، دکتر محمدرضا ناری ابیانه و دکتر مصطفی ملکی اعضای هیات رئیسه آن را تشکیل می‌دادند، دکتر عباس صدری، با اشاره به اینکه مهارت‌های زندگی مسئله‌ای است که زندگی در کنار یکدیگر را مطلوب و ممکن می‌کند، گفت: «آشنایی با دانش کافی جهت زندگی در کنار یکدیگر، درک تفاوت‌های فردی و نحوه برخورد با سایرین، عواملی است که منجر به مشارکت و مراقبت صحیح بین افراد می‌شود.

جهان به‌طور شتابان در حال تحول و حرکت به سوی توسعه یافتگی است. آموزش مهارت‌های زندگی شهروندی و افزایش توان رویارویی با مسائل و مشکلات جامعه، از اهمیت بیشتری نسبت به آموزش مواد خام علمی برخوردار شده است.

به‌نحوی که به نوآوری، خلاقیت، تحلیل و استنباط و نیز پرورش شخصیت مستقل و توانمند افراد جامعه که از قدرت تفکر، دقت و واقع نگری در مسائل علمی و اجتماعی برخوردار باشند، توجه خاصی می‌شود.»

او عنوان کرد : «براساس تعریف موریس. ای. الیاس از دانشگاه راجرز آمریکا، مهارت‌های زندگی یعنی؛ ایجاد روابط بین فردی مناسب و مؤثر، انجام مسئولیت‌های اجتماعی، انجام تصمیم‌گیری‌های صحیح، حل تعارضات و کشمکش‌ها بدون توسل به اعمالی که به‌خود یا دیگران صدمه می‌زند.»

دکتر صدری افزود: «از سال 1995 دانش به‌عنوان محور توسعه انسانی در تمام کشورهای دنیا معرفی شد. این توسعه نیاز به تغییر را در جامعه بیش از پیش نمایان می‌کند؛

نیازهایی مانند زندگی با یکدیگر که امروزه یک ضرورت محسوب می‌شود، به‌طوری که 75 تا 80 درصد مطالعات در کنفرانس‌های جهانی، مربوط به نحوه زندگی با یکدیگر است.»

به اعتقاد دکتر صدری، تغییر نگرش افراد جامعه برای زندگی با یکدیگر و کسب مهارت‌های مشارکت، مراقبت از دیگران، تبادل احساسات عاطفی بین افراد جامعه، تفکر مثبت بین افراد، شادابی در محیط زندگی و تشریک آن با دیگران و کنترل رفتارهای فردی و اجتماعی، از مهم‌ترین مقولات و محورهای مربوط به حوزه آموزش مهارت‌های زندگی شهروندی هستند که باید مورد توجه محققان، مدیران، کارشناسان و برنامه‌ریزان مدیریت شهری قرار‌گیرد.

در ادامه مراسم، دکتر حبیب سلیم‌پور نیز با اشاره به دستورات عملی اسلام در زمینه مهارت‌های زندگی گفت: «احادیث و روایات زیادی وجود دارد که بر مشارکت، نقادی، ایجاد انگیزه درونی در دیگران، محبت کردن به دیگران، افزایش اعتماد به نفس و... تاکید دارند.

اساس دین ما به گفته بسیاری از عرفا، حب و بغض است. حب به خدا و خداجویان و بغض نسبت به شیطان و ما خوشحالیم که جامعه بشری در حال حرکت به سمت دستورات اسلام و نهادینه کردن آنهاست.»

مطالعات عارضه‌سنجی ترافیک

نشست تخصصی مطالعات عارضه سنجی ترافیک با سخنرانی مهندس زینب عبادی شیویاری، کارشناس ارشد حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران برگزار شد.

این نشست که با حضور مهندس امیرعلی منصوری، مهندس وحید نوروزی و دکتر صدرالدین علی‌پور به‌عنوان هیات رئیسه برگزار  شد، به بررسی مولفه‌های مؤثر در ترافیک ساخت و سازهای جدید شهری، پرداخت.

مهندس عبادی که استادیوم 40 هزار نفری بانوان در منطقه 22 تهران را به‌عنوان نمونه مطالعه موردی انتخاب کرده، گفت: «به‌دلیل ساخت و سازهای زیادی که در تهران صورت می‌گیرد، شبکه معابر تقریبا به اشباع رسیده‌اند.

بر این اساس، در سال‌های اخیر قوانین به‌گونه‌ای وضع شده‌اند که در هنگام ساخت و ساز، اثر‌گذاری سازه‌های جدید بر ترافیک سنجیده شوند.»

او ادامه داد: «هر تغییری در کاربری زمین، در تولید و جذب سفرهای کاربری روزانه تفاوت‌هایی ایجاد خواهد کرد که در نتیجه، بر الگوهای ترافیکی محدوده اطراف اثر خواهد گذاشت. برای مطالعه این تاثیرات ابتدا باید به شناخت وضع موجود پرداخت.

سنجش میزان ترافیک و تولید جذب شده در ساعات اوج برآورد نمونه، تعیین محدوده مورد مطالعه، موقعیت و مشخصات کاربری‌های طرح، وضعیت کاربری‌ها در محدوده مورد مطالعه، شناسایی جهات حرکت ترافیکی، شناسایی نحوه و نوع کنترل تقاطع‌ها براساس موقعیت مکانی، عملکرد و نوع آن، بررسی طرح‌های تفصیلی و اجرایی، شناسایی مشخصات هندسی معابر، شناسایی وضعیت پارکینگ‌ها در نهایت و شناسایی سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی در محدوده مورد مطالعه مواردی هستند که باید در شناخت وضع موجود به آنها توجه کرد.»

نشست تخصصی خشونت و ایمنی شهر

نشست تخصصی خشونت و ایمنی شهر، به همت کمیته مطالعات راهبردی بهداشت و سلامت شهر برگزار شد. در این همایش، دکتر علیرضا مغیثی، دکتر شهرام رفیعی‌فر، دکتر علی ماهر و دکتر محمد مهدی موذن جامی به سخنرانی پرداختند.

دکتر علیرضا مغیثی با اشاره به اینکه جوانان در کشورهای در حال توسعه بیشترین جمعیت را به‌خود اختصاص می‌دهند، گفت: « قربانیان اصلی خشونت جوانان، خود جوانان یا بزرگسالان کم سن و سال هستند و قتل و حمله‌های غیرکشنده جوانان سهم عمده‌ای در آمار ارائه شده از مرگ‌های زودرس و آسیب‌ها و ناتوانی‌ها دارند.»

او ادامه داد: «به‌طور تقریبی در همه جا میزان قتل جوانان به‌صورت نسبی میان مردان از زنان بیشتر است که این موضوع نشان می‌دهد مرد بودن به‌عنوان یک عامل خطر دموگرافیک(جمعیت‌شناسی) جدی مطرح می‌شود.»

دکتر مغیثی همچنین گفت: «در سال 2000 در سطح جهان به‌طور تقریبی 199 هزار مورد قتل جوانان رخ داد که در این میان آفریقا و آمریکای‌جنوبی بیشترین میزان خشونت را داشتند. اما به‌دلیل آنکه خشونت ماهیت پنهانی دارد، احتمالا این ارقام بالاتر هستند.»

در ادامه مراسم، دکتر شهرام رفیعی فر گفت: «براساس تعاریف سازمان بهداشت جهانی، خشونت عبارت است از استفاده عمدی از نیروی فیزیکی یا قدرت با تهدید یا تمایل علیه خود یا دیگری، گروه یا جامعه که موجب بروز آسیب، مرگ، اختلال روانی، نقصان در رشد و تکامل و یا انواع محرومیت‌ها می‌شود.»

او ادامه داد: «خشونت با توجه به علایم مشخصه و عامل آن، به 3گروه تقسیم می‌شود: خشونت فرد علیه خود، خشونت بین فردی و خشونت گروهی. خشونت علیه خودبه‌خود آزاری و خودکشی تقسیم می‌شود.

خشونت بین فردی به خشونت خانگی، یعنی خشونت میان اعضای خانواده و خشونت اجتماعی، به‌صورت خشونت میان افراد بیگانه یا تجاوز و حمله جنسی و در نهایت خشونت گروهی که به‌صورت خشونت‌های سیاسی، جنگ، تبعیض‌های اجتماعی و خشونت‌های اقتصادی نمود پیدا می‌کند.»

رفیعی‌فر گفت: «خشونت به‌صورت آبشاری از شهروند قوی به شهروند ضعیف در جریان است. برای مثال مردی که در اداره مورد خشونت واقع شده، در خانه همسر خود را مورد خشونت قرار می‌دهد و همسر این مرد رفتار خشونت‌آمیزی با کودک خود خواهد داشت.

در عین حال باید توجه داشت که کودکان خردسال درصورتی که شاهد خشونت از نزدیکان خود باشند، به احتمال زیاد در آینده دچار مشکلات روانی- اجتماعی خواهند شد رفتارهای خشونت‌بار بیشتری نشان خواهند داد.»

در ادامه مراسم ،‌دکتر ماهر با اشاره به اینکه افسردگی، استعمال دخانیات، الکلیسم، حاملگی‌های ناخواسته، اچ‌ای وی(ایدز) و بیماری‌های مقاربتی بیشترین اشکال هزینه ساز خشونت هستند، گفت: «محاسبه بار دقیق انواع مختلف خشونت بر سیستم بهداشت عمومی، بسیار دشوار است.»

دکتر محمد هادی موذن جامی نیز در بخشی از سخنان خود گفت: «برای پیشگیری و کنترل خشونت ابتدا باید با هدف تبدیل اطلاعات موجود به راهبردهای عملی، اطلاعات مورد نیاز درخصوص  جمعیت هدف، مداخله‌های بازدارنده و همچنین میزان خطر و عوامل محافظتی جمع‌آوری شود.»

او گفت: «مداخله‌های پیشگیرانه به 3دسته تقسیم می‌شوند: پیشگیری اولیه که پیشگیری از خشونت را بررسی می‌کند، مداخلات ثانویه که پاسخ فوری به خشونت است و مداخلات ثالث که توانبخشی و اقدامات دراز مدت را شامل می‌شود.»

او با اعلام اینکه باید در این بین به مداخلات حقوقی نیز توجه کرد، گفت: «در کشورهای توسعه نیافته بیشتر به مقابله با جرم می‌پردازند و نه پیشگیری، که الگوهای این کشورها باید به سمت پیشگیرانه تغییر یابد.»

مؤذن جامی مداخلات عمومی (به‌صورت اطلاع‌رسانی)، مداخلات انتخابی (به‌صورت آموزش افراد بیشتر در معرض خطر) و مداخلات جهت‌دار (به‌صورت مواجهه با افراد دارای سابقه خشونت) را راهکارهای مؤثر در این زمینه معرفی کرد و گفت: «باید سرمایه‌گذاری در زمینه مداخلات پیشگیرانه اولیه افزایش یابد.»

او ادامه داد: «خشونت مشکلی چند وجهی است و مداخله‌های چند وجهی را طلب می‌کند.

بر این اساس باید با تاثیر بر روابط بین فردی، نظارت بر اماکن عمومی و ایمن‌سازی‌ آنها و مقابله با تبعیض جنسیتی، در پیشگیری از خشونت‌ها مداخله کرد.»