به گزارش همشهری آنلاین، وضعیت بحرانی مدارس اصفهان به دلیل پیشروی فرونشست زمین به‌گونه‌ای است که چند ماه پیش استاندار اصفهان خبر از تخلیه ۱۰۰ مدرسه در این استان به دلیل فرونشست زمین داد. گفته می‌شود که بیشتر این مدارس ساختمان‌های فرسوده و فاقد استحکام کافی بوده‌اند و بخش زیادی از دانش‌آموزانی که در آن مشغول به تحصیل بوده‌اند از اقشار کم‌درآمد و فرودست هستند.
۳۷۱ مرکز آموزشی اصفهان در زون فرونشست زمین
همچنین مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در مصاحبه‌ای اعلام کرد که بالغ بر ۳۷۱ مرکز آموزشی در اصفهان در وضعیت خطرناک فرونشست زمین قرار دارد. این مراکز شامل دانشگاه، مدرسه و مؤسسات آموزش عالی می‌شود. از این تعداد ۲۵۸ مورد آن مدرسه است. چنین آماری را در شهرهای دیگر نداریم. برخی از این مدارس قدیمی هستند که با وقوع فرونشست زمین، بیشترین آسیب می‌بینند.
به گفته علی بیت‌اللهی، نرخ فرونشست زمین در خراسان و تهران بالاتر است، اما از آنجاکه این پدیده در محدوده شهری کلانشهر اصفهان قرار دارد، خطر در اصفهان حادتر از سایر نقاط کشور است. او توضیح می‌دهد که حدود یک‌میلیون و ۲۵۰ هزار نفر در مناطق شهری و در زون‌های فرونشست زمین ساکن هستند. از جمله این مناطق شهری می‌توان به منطقه ۸ و ۱۰ اشاره کرد و به عبارتی حدود نیمی از جمعیت از اصفهان در خطر این پدیده هستند. از سوی دیگر حدود ۱۳۰ هزار واحد مسکونی در اصفهان در زون فرونشست زمین قرار دارند که فاقد اسکلت هستند. حدود ۱۶۵۰ هکتار پلاک دارای بافت فرسوده در این مناطق قرار دارد. یعنی اگر فرونشست صورت گیرد آثار شکاف و ترک‌خوردگی در این مناطق بیشتر است.
وضعیت بحرانی مدارس اصفهان تا جایی است که معاون آموزش متوسطه استان اصفهان اواخر شهریور امسال از تخلیه برخی مدارس ناحیه ۵ به دلیل فرونشست زمین خبر داد.
به گفته سید احمد بنی‌لوحی، امسال در ناحیه ۵ درگیر محدودیت فضاهای آموزشی و فیزیکی مدارس بودیم که یکی از دلایل اصلی آن پدیده فرونشست زمین در این منطقه است. بنابراین برخی مدارس ناحیه ۵ اصفهان به دلیل فرونشست و تامین امنیت و سلامت دانشآموزان تخلیه شده‌اند و همین مسئله باعث ایجاد تراکم جمعیت در دیگر مدارس این ناحیه شده است.
مدارس درگیر فرونشست زمین در مناطق ۱۴، ۷ و ۸
اما عضو کارگروه تخصصی فرونشست استان اصفهان نیز درباره پیشروی فرونشست زمین در اصفهان و درگیری مدارس این شهر گفت: وقوع پدیده فرونشست زمین در دشت اصفهان-برخوار براساس نتایج اندازه‌گیری نرخ فرونشست و مدل‌سازی مختلف بر همگان محرز شده است.
بهرام نادی افزود: مناطق مختلف شهرداری اصفهان همچون ۸، ۷، ۱۴ و ... بیشترین درگیری فرونشست زمین را دارند و ساختمان‌ها و مدارس این مناطق درگیر این پدیده هستند.
او با ذکر مثالی توضیح داد: هفته گذشته بیش از ۹۰۰ نفر در یک مدرسه دو شیفته شهرک نیروی هوایی به دلیل درگیری فرونشست زمین تعطیل و به مدرسه دیگری منتقل شد، اما باید توجه داشت که تعطیلی یک مدرسه بار مضاعفی بر روی مدارس دیگر وارد می‌کند که خود آنها نیز در معرض فرونشست هستند و تنها ممکن است تعداد ترک‌ها و آثار کمتر باشند. از سوی دیگر مدارس دیگری در همین مناطق همچنان در حال فعالیت آموزشی بوده و اکنون درگیر ترک‌های فرونشست زمین هستند.
عضو کارگروه تخصصی فرونشست استان اصفهان با اشاره به آمار مدارس درگیر فرونشست زمین در اصفهان، اظهار کرد: اگرچه تعداد مدارس به‌طور دقیق عنوان نشده، اما طبق آمار اداره کل نوسازی مدارس حدود ۴۰ مدرسه و به گفته استاندار اصفهان ۱۰۰ مدرسه درگیر فرونشست زمین هستند.
نادی ادامه داد: پیشروی فرونشست زمین در مدارس و تعطیلی آنها تا جایی پیش رفته که انتقال مدارس از یک منطقه به منطقه دیگر صورت گرفته است.
تعطیلی سه مدرسه در شهرک نیروی هوایی
او با بیان اینکه فرونشست زمین به دلیل پیشروی آن قابل رصد و اندازه‌گیری از طریق موقعیت‌یاب مکانی ماهواره از زمین و فضا و یا ترازیابی زمینی است و میزان تغییر شکل، نرخ و سرعت آن با استفاده از انواع مدل‌های ریاضی و آماری قابل پیش‌بینی است، تاکید کرد: فرونشست عمدتاً در مدارسی دیده می‌شود که دارای عمر طولانی‌مدت هستند و بر مبنای آیین‌نامه جدید ساخته نشده است. عمر این سازه‌ها حدود ۴۰ یا ۵۰ سال و عمدتاً سازه‌های مصالح بنایی هستند که برای زلزله طراحی نشده‌اند و از سوی دیگر فرونشست زمین موجب ترک در آنها شده است، بنابراین این مدارس به سبب عدم وجود اسکلت مناسب سازه‌ای و نیز وجود ترک‌های متعدد، در برابر یک زلزله کوچک آسیب‌پذیر بوده و متاسفانه این خطر جدی مدارس و دانشآموزان را تهدید می‌کند.
عضو کارگروه تخصصی فرونشست استان اصفهان گفت: اگرچه آمار دقیق و به روز از مدارس تعطیل شده ناشی از ترک‌های فرونشست زمین در اصفهان ارائه نشده است، اما در یک محل همچون شهرک نیروی هوایی متأسفانه سه مدرسه تعطیل شده است.
آخرین وضعیت فرونشست زمین در اصفهان
او با اشاره به آخرین وضعیت پیشروی فرونشست زمین در اصفهان، گفت: به‌طور متوسط از سال ۶۱ تاکنون حدود یک متر افت آب‌های زیرزمینی ثبت شده، البته در این شرایط شاهد آورد زاینده‌رود و بارش‌های بهتری نسبت به امروز بودیم، اما در حال حاضر نه تنها زاینده‌رود آورد آبی ندارد، بلکه بارش‌ها نسبت به قبل کاهش داشته و از سوی دیگر میزان برداشت آب ۳۱۱ میلیون مترمکعب است.
نادی افزود: مطابق اطلاعات سازمان زمین‌شناسی نرخ فرونشست اصفهان بین ۱۸.۵ تا ۲۰ سانتی‌متر است، از سوی دیگر سازمان نقشه‌برداری عدد کمتری را اعلام کرده و به نظر می‌رسد این کاهش ناشی از خطای اندازه‌گیری است، اما اگر خطای اندازه‌گیری نباشد به این معناست که مرگ آبخوان اتفاق در حال وقوع است، چراکه مدیریت منابع آب زیرزمینی را انجام نشده است.
عضو کارگروه تخصصی فرونشست استان اصفهان با بیان اینکه امسال شاهد کم آبی در اکثر مناطق کشور و قطعی گسترده آب در شهر همدان بودیم، گفت: اگر مدیریت منابع آب در اصفهان به‌صورت صحیح انجام نشود، احتمال می‌رود شرایطی همانند همدان پیشروی اصفهان باشد.