این گزارش به شرح زیر است:
دست به دامن مدعی‌العموم
دادستان کل کشور اوایل آبان سالجاری جلسه‌ای را با محوریت آلودگی هوای تهران تشکیل داد و به عنوان مدعی العمومی نگرانی خود را از وضعیت هوای پایتخت و سلامت شهروندان تهرانی اعلام کرد و خواستار تدبیر مسئولان مربوطه نسبت به حل این مسئله جدی شد.
حضور حجت‌الاسلام دری نجف آبادی در مراسمی که به مناسبت «روز ملی حمل و نقل» از سوی شهرداری تهران برگزار شد، تاکید مجددی بر جایگاه این نهاد قضایی به عنوان مرجع حفاظت و صیانت از حقوق عمومی شهروندان بود.
دادستان کل کشور در حاشیه این مراسم ضرورت برنامه‌ریزی دستگاه‌های ذیربط در بحث آلودگی هوا را مورد تاکید قرا رداد و اظهار کرد: «ما سفارش‌های لازم را می‌کنیم و به ارگان‌های ذیربط تذکر می‌دهیم.»
دری نجف آبادی در خصوص استیفای حقوق شهروندان، افزود: «هم سازمان محیط زیست مسئول است و هم وزارت بهداشت و البته مردم نیز باید رعایت کنند و حتی مسئولان اجازه تردد ندهند.»
دادستان کل کشور در مورد معرفی مقصران آلودگی هوا، تصریح کرد: «اگر لازم باشد کوتاهی مقصران واقعی در بحث الودگی هوا را پی‌گیری می‌کنیم» و البته همین نکته باعث افزایش امید در اذهان عمومی شهروندان نسبت به پی‌گیری «مدعی‌العموم» شده است.
آلودگی 10 میلیارد دلاری
رئیس مرکز تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام در همایش توسعه انرژی‌های تجدید پذیر، اظهار کرد: خسارات آلودگی هوا در ایران به 10 میلیارد دلار در سال می‌رسد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی با اشاره به این که در تهران آرزو می‌کنیم 100 متر برویم و خودروی دودزایی نبینیم، افزود: «این در حالی است که گازوئیل ما استاندارد نیست و پالایشگاه‌ها با مشکل مواجه‌اند»
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به موضوع خودروهای فرسوده، تصریح کرد: «طبق قانون برنامه چهارم تا پایان این برنامه باید یک میلیون خودروی فرسوده از رده خارج می‌شد، در حالی که با گذشت 4 سال از این قانون تنها 300 هزار خودروی فرسوده از رده خارج شده است.»
وی با تاکید بر این که در دنیا تلاش فراوانی برای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر صورت گرفته گفت: طبق قانون برنامه چهارم تا پایان این برنامه باید یک درصد انرژی مصرفی کشور را از انرژی‌های تجدید پذیر باشد، در حالی که تنها 20 درصد این رقم محقق شده است.
بی‌توجهی به استاندارهای زیست‌محیطی
از سوی دیگر موضوع آخرین نشست شورای اسلامی شهر تهران، انتقاد از جرایی نشدن برنامه‌ها و سیاست‌های کلان کاهش آلودگی هوای پایتخت بود و در این میان رئیس کمیته محیط زیست شورا شهر بی‌توجهی به محیط زیست تهران را به شدت مورد انتقاد قرار داد.
معصومه ابتکار که پیش از عضویت در شورای شهر، 8 سال ریاست سازمان حفاظت محیط زیست را برعهده داشت، اظهار کرد: «آلودگی هوا نتیجه نادیده گرفتن برنامه‌های بلند مدت از سوی سازمانی است که قبلا مسئولیت آن را عهده‌دار بوده و نیز بی‌توجهی به استانداردهای زیست محیط است.»
وی با اشاره به این که 25 درصد آلودگی هوای تهران ناشی از آلایندگی موتورسیکلت‌ها است اهمیت و ضرورت «معاینه فنی خودروها و موتورسیکلت‌ها» ار مورد تاکید قرار داد و خطاب به شهروندان گفت: «انجام معاینه فنی یک وظیفه اخلاقی و انسانی است.»
در این جلسه رئیس شورای شهر که با جدیت بسیار سخن می‌گفت، انجام «معاینه فنی خودروها» و «ساماندهی موتور سیکلت‌ها» را دو خواسته اصلی شورا برشمرد و تصریح کرد: «در صورت عدم اجرای این درخواست‌ها، با تصویب مصوبه آن‌ها را اجرایی می‌کنیم.»
مهدی چمران با بیان این که 22 درصد آلودگی هوا با انجام معاینه فنی کاهش خواهد یافت، راهنمایی و رانندگی را مورد خطاب قرار داد و گفت: «راهنمایی و رانندگی بودجه‌اش را از شورا می‌گیرد و سیاست‌گذارش‌ای هم بر عهده شورا است و سیاست شورا توجه جدی به الزام معاینه فنی خودروهاست» .
در این جلسه که مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران به منظور توضیح در مورد وضعیت آلودگی هوای تهران به شورای شهر دعوت شده بود، با ارائه گزارش در این ارتباط خاطرنشان کرد: خودروهایی که مدل آن‌ها به پیش از سال 80 برمی‌گردد، مهم‌ترین دلیل افزایش آلودگی هوای تهران به شمار می‌آیند.
در این ارتباط مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران که فعالیت شرکت تحت مدیریتش به طور جدی مورد توجه شورای شهر قرار گرفته، اجرای دقیق و کامل معاینه فنی به عنوان پنجمین محور «برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران» را باعث بهبود وضعیت هوای پایتخت دانست.
بازتاب آلودگی هوا در مجلس
رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس نیز با بیان این که زیر ساخت‌های حمل و نقلی اهمیت ویژه‌ای دارند، اظهار کرد: توسعه حمل و نقل عمومی با کاهش هوا ارتباط مستقیم دارد، به این معنا که هر میزان امکانات حمل و نقل شهری افزایش پیدا کند به همان اندازه میزان آلودگی هوا کاهش پیدا می‌کند.
محمد حسین مقیمی با تاکید بر این که در زمینه توسعه زیر ساخت‌های حمل و نقل که منجر به آلودگی هوا می‌شود در نهایت دولت باید پاسخگو باشد، گفت: امکان استفاده شهرداری‌ها از حساب صندوق ذخیره ارزی از سوی مجلس به عنوان یک فرصت طلایی از جمله ساز و کارهای کاهش آلودگی هواست.
آلودگی هوا نتیجه بی‌توجهی به حمل و نقل عمومی
با توجه به این که 88 درصد آلودگی هوای تهران ناش از آلایندگی وسایل نقلیه‌ای است که از استانداردهای لازم برخوردار نیستند، طبیعی است معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران به عنوان متولی حمل و نقل عمومی پایتخت بیشترین دغدغه و دل‌مشغولی را در این ارتباط داشته باشد.
سید جعفر تشکری هاشمی با اشاره به این که امروزه در دنیا خودروهای دارای استانداردهای یوروی 3 و 4 تولید می‌شود. در حالی که در کشور ما حداکثر 20 درصد خودروها از استانداردهای یوروی 1 و 2 برخوردارند اظهار داشت: البته برای دو میلیون دستگاه موتوسیکلت در تهران اصلا استانداردی مطرح نیست.
وی با گلایه از عدم پرداخت یارانه بلیط مترو و اتوبوس، تصریح کرد: به رغم مصوبه مجلس برای توسعه حمل و نقل شهری، شبکه مترو و ناوگان اتوبوسرانی پایتخت بابت دریافت اعتبارات قانونی و مصوب خویش با مشکل مواجه‌اند و از نمایندگان محترم مجلس درخواست می‌کنیم برای حل این مشکل چاره‌ای بیاندیشید.
برنامه فراموش شده جامع آلودگی هوای تهران
8 سال پیش برنامه‌های تحت عنوان «برنامه جامع آلودگی هوای تهران» طراحی شد تا طبق این برنامه ظرف مدت 10 سال هوای پایتخت به کیفیت سالم و قابل تنفس برسد. این برنامه در قالب 7 محور شامل استاندارد سازی خودروهای نو، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، ارتقاق حمل و نقل عمومی، بهبود کیفیت سوخت، معاینه فنی خودروها، مدیریت ترافیک و آموزش تهیه و تدوین شد.
با نگاهی موشکافانه به سهولت می‌توان دریافت اجرای محورهای 7 گانه فوق برعهده چه دستگاه‌هایی است و در 8 سال گذشته آن‌ها چه اقداماتی را باید اجرا می‌کردند که نکردند و برعکس چه فعالیت‌هایی را باید انجام نمی‌دادند که دادند حال که آلودگی هوا داد همه را در آورده باید ورود دادستان کل کشور به این بحث را به فال نیک گرفت و با امید به تامل بیشتر «مدعی‌العموم» در این موضوع قابل تامل امیدوار بود داد مردم از مقصران آلودگی هوا ستانده شود.
آنچه اهمیت ندارد جان انسان‌هاست
علیرضا مرندی وزیر سابق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نماینده مردم تهران در مجلس از آلودگی به عنوان خطر بزرگی نام بود که جان همه افراد به ویژه کودکان و بیماران را تهدید می‌کند.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تشبیه آلودگی هوا به یک «سیل عظیم مخاطره آمیز» اظهار کرد: اگر آمار مرگ و میر بی‌سر و صدای ناشی از آلودگی هوا مشخص شود همه وحشت زده خواهند شد.
وی عمده آلودگی هوای تهران را مربوط به ترافیک و ورود تعداد زیادی خودرو و موتورسیکلت به خیابان‌ها دانست و افزود: در جامعه ما آن چه اهمیت ندارد جان انسان هاست.
مرندی در پایان با تاکید بر عواقب مادی و خسارات هنگفت آلودگی هوا، خاطرنشان کرد: آلودگی هوا بیشتر ناشی از ترافیک است و مسئولان باید با توجه جدی به مقابله با آلودگی هوا در جهت حل آن اقدام کنند.
موتلفه‌ای‌ها طرح مبارزه با آلودگی هوا ارائه می‌کنند
اسدالله بادامچیان علت اصلی آلودگی هوای تهران را مربوط به تردد 3 میلیون دستگاه خودرو و 15 میلیون سفر درون شهری دانست و تصریح کرد: در صورت افزایش وسایل نقلیه عمومی 3 میلیون دستگاه خودرو از چرخه ترافیک تهران بیرون می‌رود.
نماینده تهران در مجلس با تاکید بر این که افزایش ناوگان حمل و نقل عمومی تاثیر به سزایی در حل مشکل ترافیک تهران و کاهش آلودگی هوا دارد، گفت: طرحی برای حل ترافیک تهران از سوی جمعیت مؤتلفه ارائه شده که در خصوص این طرح در حال گفت و گو با مسئولان شهرداری تهران هستیم.
بررسی آلودگی هوای تهران بعد از تعطیلات مجلس
کاظم جلالی مخبر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در این ارتباط گفت: بعد از تعطیلات مجلس بحث ترافیک و آلودگی هوای تهران و کلان شهرها در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد.
گره‌خوردگی محیط زیست و سیاست
داریوش قنبری با اشاره به این که متاسفانه آلودگی هوای تهران و سایر شهرهای صنعتی به یک معضل بسیار مهم تبدیل شده، تصریح کرد: استراتژی جامع الاطرافی که قابل اجرا باشد، تدوین نشده یا اگر تدوین شده اجرا نمی‌شود.
نماینده ایلام در مجلس با بیان این که مجلس برای مشکل آلودگی هوای تهران و سایر کلان شهرها قوانینی از قبیل تبصره 13 و گازسوز کردن وسایل نقلیه را مورد تصویب قرار داده، اضافه کرد: دولت توجه چندانی به این مصوبات مجلس نمی‌کند.
وی لزوم تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی شهرهای بزرگ توسط دولت بر اساس تبصره 13 اشاره کرد و یادآور شد: دولت در این خصوص کم توجهی داشته و در جاهایی که دولت باید با شهرداری تهران همکاری کند به وظایف قانونی خود عمل نمی‌کند.
قنبری با انتقاد از گره‌خوردن مسائل زیست محیطی با مسائل سیاسی گفت: متاسفانه آلودگی هوا تحت تاثیر سیاست قرار گرفته و برخی برای مسائل سیاسی اهمیت بیشتری نسبت به مسائل زیست محیطی قائل هستند.
مبارزه با آلودگی هوا با قدرت قهریه
بهمن محمدی با تاکید بر این که نمایندگان مجلس بارها نسبت به آلودگی هوا به مسئولان کشور تذکر داده اند، تصریح کرد: برای کاهش آلودگی هوا باید با استفاده از قدرت قهریه از تردد خودروهای شخصی جلوگیری کرد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با ابراز تاسف از این که در خصوص کاهش آلودگی هوا اقدام جدی نشده، خاطرنشان کرد: برای کاهش آلودگی هوا که به جان انسان‌ها مرتبط است باید تلاش بیشتری انجام دهیم.
فرصت طلایی برداشت از صندوق ذخیره ارزی
از سوی دیگر محمدحسین مقیمی نیز در اظهار نظری جداگانه با تاکید بر اهمیت گسترش زیرساخت‌های حمل و نقلی، اظهار کرد: توسعه حمل و نقل عمومی با کاهش آلودگی هوا ارتباط مستقیم دارد.
رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس با تاکید بر این که در زمینه توسعه زیرساخت‌های حمل و نقلی که منجر به آلودگی هوا می‌شود در نهایت دولت باید پاسخگو باشد، گفت: امکان استفاده شهرداری‌ها از حساب صندوق ارزی از سوی مجلس به عنوان یک فرصت طلایی از جمله ساز و کارهای کاهش آلودگی هواست