به گزارش همشهری آنلاین، سعید محمودیان رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت معتقد است: اگر کارخانه‌ها و کارگاه‌ها نیز در این رابطه بررسی شوند، قطعا آمار اختلالات شنوایی بین کارگران افزایش خواهد یافت.
کاهش شنوایی ناشی از سروصدا، شایع‌ترین نوع کاهش شنوایی در بین کارگران است و بررسی آسیب‌های ناشی از سروصدا در کارگران کارخانجات صنعتی به‌عنوان گامی نخست برای یافتن راه‌حل مناسب جهت کاهش ضایعات ناشی از آن است.
به‌گفته محمودیان، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های جاری نظام مراقبت سلامت در وزارت بهداشت نیز حفظ سلامت نیروی کار است که نظام سلامت کشور با همراهی و همکاری سازمان‌های ذیربط این رسالت سنگین را مدیریت می‌کند.
دومین چالش پیش روی کارگران
الناز حسینی، کارشناس بهداشت حرفه‌ای معتقد است بعد از کمردرد، افت شنوایی مهم‌ترین عارضه‌ای است که شاغلان گرفتار آن می‌شوند و این عارضه در میان میلیون‌ها کارگری که در طول ساعات کاری در معرض انواع سروصدا هستند، بیشتر است.
به‌گفته او، اگر سروصدای محیط کار کنترل نشود، می‌تواند منجر به از دست دادن دائمی شنوایی شود. حسینی با بیان اینکه افت شنوایی صنعتی یک بیماری شغلی است که حدود ۷۶ درصد از کل گلایه‌های بیماری شغلی را شامل می‌شود، گفت: تشخیص آسیب برگشت‌ناپذیر به شنوایی افراد بر اثر صدا سخت و دشوار است؛ چراکه به مرور زمان ایجاد می‌شود.
در کنار سروصدا البته نقش مواد شیمیایی هم در کاهش شنوایی کارگران بی‌تأثیر نیست. به‌گفته کارشناسان، مواد اتوتوکسیک که نوعی مواد شیمیایی خاص هستند در کنار سروصدای محیط کار باعث از دست رفتن شنوایی و کاهش تعادل شنوایی فرد می‌شود.
براساس آمار سازمان بین‌المللی کار سالانه ۲.۷۸ میلیون کارگر از حوادث شغلی و بیماری‌های ناشی از کار، جان خود را از دست می‌دهند و ۳۷۴میلیون کارگر نیز دچار از کارافتادگی موقت و دائم می‌شوند؛ لذا ایجاد یک محیط کاری ایمن و سالم یک اصل بنیادی و حق طبیعی افراد در محیط کار است.
۱۳.۱ درصد کارگران دچار سنگینی گوش هستند
اسماعیل صحرایی، یکی از فعالان حوزه کارگری با اشاره به تحقیقات علمی صورت گرفته میزان کاهش شنوایی ناشی از کار در کارگران کارگاه‌های بالای ۵۰نفر می‌گوید: «یافته‌های این تحقیق نشان داد که میزان شیوع سنگینی گوش در کارگران ۱/۱۳درصد، احساس صدا در گوش بعد از پایان کار ۲/۱۲ درصد و وزوز گــــــوش ۶/۹ درصـد بـوده اسـت.»
او با بیان اینکه صدا به‌عنوان یکی از عمده‌ترین عوامل بسیار مؤثر در محـیط کار و زندگی قادر است تعادل فیزیولوژیک انسان را مختل کند و سلامت روحـی و جسمی فرد را به خطر اندازد، گفت: «به موازات پیشرفت صنعت و جایگزین شدن دستگاه‌های پیچیده و مکانیکی به جای دستگاه‌های ساده، تعداد منابع تولید صدا با تراز شدت و توان و فشار بیشتر نیز افزایش یافته است و مسلماً در نتیجه این تحـول گریزناپذیر صنعتی زمینه ایجاد ناراحتی‌های ناشی از سروصدا بیشتر شده است.»
کاهش شنوایی یا کری، تنها ارمغان آلودگی‌های صوتی در محل کار برای کارگران نیست، بلکه طبق یافته‌های محققان اثرات سوء سروصدا روی انسان می‌تواند به صورت فیزیولوژیکی، روانی و پاتولوژیکی خود را نشان دهد.
جمشید یارمحمدی، کارشناس بهداشت محیط کار می‌گوید:«خستگی گوش زمانی که فرد احساس وزوز در گوش می‌کند، شاخص‌ترین اثر فیزیولوژیکی صدا است و پس از شاخص خستگی گوش، تغییر در فشار خون دومین شاخص فیزیولوژیکی صدا تلقی می‌شود.»
او افزایش تعداد ضربان قلب را سومین اثر فیزیولوژیکی صدا برشمرد و گفت: «از عمــده‌ترین اثرات فیزیولوژیکی دیگر صدا روی انسان می‌توان به عکس‌العمل‌های تنفسی، افزایش تنفس، تأثیر سوء روی دستگاه گوارشی و کم کردن میدان دید چشم انسان اشاره کرد.»
سروصدای بسیار محیط کار بر روان کارگران هم تأثیر منفی می‌گذارد؛ موضوعی که در قالب بالا بودن مشکلات عصبی کارگران شاغل در محیط‌های پـرسروصدا مطرح می‌شود. یارمحمدی ادامه داد: «با افزایش سروصدا خستگی ناشی از کار در محیط شلوغ بیشتر شده و راندمان تولید به نحـوی محسوس کاهش می‌یابد.» حدمجاز تماس با صدا در محیط کار برای ۸ ساعت کاری طبق استاندارد ACGIH برابر ۸۵ دسی‌بل است که به ازای افزایش هر ۳ دسی‌بل به این عدد، مدت زمان تماس به نصف کاهش می‌یابد. کاهش شنوایی ناشی از صدا، عمدتاً در فرکانس ۴۰۰۰ هرتز آغاز می‌شود و شایع‌ترین شکایت افراد در درک مکالمات به‌خصوص صداهای زمینه‌ای است.
بعد از اثرات فیزیولوژیکی نوبت به اثرات پاتولوژیکی صدا در محیط‌های صنعتی و کارگری می‌رسد؛ اثراتی که درواقع به عضو موردنظر آسیب می‌رسانند و عمدتاً کری‌های گوش ناشی از این اثرات هستند. به‌گفته یارمحمدی این کری به عوامل مختلفی از قبیل: تراز فشار صوت، مدت زمان مواجهه با صوت، سن فرد، وضعیت گوش میانی، حساسیت و استعداد شخصی او بستگی دارد.»
اثرات صدا بر روان انسان
صدمه به دستگاه شنوایی، تداخل با مکالمه، اثر روی اندام بینایی، اثر بر سیستم تعادلی، ناراحتی اجتماعی، اثرات عصبی، اثر روی الکترولیت‌ها، اثرات جانبی، اثرات روانی، اثرات فیزیولوژیک عمومی و اثر ذهنی صدا را می‌توان ازجمله اثرات صدا بر انسان و سلامت دانست؛ بنابراین بنا بر توصیه کارشناسان و پژوهشگران اگر می‌خواهید از این عوارض در امان باشید، بهتراست مواردی چند را رعایت کنید.
یارمحمدی، کارشناس بهداشت محیط کار در این‌باره می‌گوید: «کاهش صدا در منبع تولید هنگام نصب و تعمیر ماشین‌ها، به شکلی که تراز صدای کلی آنها اندازه‌گیری شود تا فرکانس‌های خطرناک تعیین شده و با تعویض قسمت‌های مختلف پـرسروصدای ماشین‌آلات‌ها، فرکانس‌های خطرناک تا حـد امکان حذف شوند. همچنین می‌توان با به‌کاربردن پایه‌های فنری و لاستیکی تا حد امکان صدا و ارتعاش را تقلیل داد یا اینکه با استفاده از روش‌های دیگر مثل جوش دادن به جای پرچ‌کردن، محکم‌کردن صفحات، قراردادن میله به‌صورت پشت‌بند و افزودن مواد کاهش‌دهنده و خفه‌کننده صــدا عوارض صوتی را به میزان قابل ملاحظه‌ای کم کرد.»
یارمحمدی جلـوگیری از انتقـال صـدا بـا افـزودن فاصـله دستگاه‌های مولد صدا و افراد، یا با ایجاد فاصله بین منبع تولید صدا و محیط کار با کمک دیوار سنگین به شرطی که خلل و فرج آنها کاملا مسدود باشد را از دیگر راهکارهای کاهش سروصدا در محیط‌های کارگری برشمرد و افزود: «استفاده از مواد جاذب صوت مانند پشم‌شیشه و پنبه راه خوبی است؛ چراکه با این روش صدای ناشی از انعکاس کاهش خواهد یافت.»
او از کارگران می‌خواهد تا با استفاده از وسایل حفاظت فردی، معاینات پزشکی هر ۶ ماه یک بار و ... ضریب سلامت خود را بالا ببرند.