خاتمی که برای انجام یک دیدار 6 روزه به انگلیس سفر کرده است در انجمن روابط بین الملل بریتانیا (چتم هاوس ) گفت که غرب باید در برابر آنچه در کشورهای شرقی گذشته است بخصوص در زمینه تاراج منابع و استعمار احساس مسئولیت کنند.
وی اضافه کرد: ما در شرق دچار عقب ماندگی تاریخی هستیم و غرب باید مسولیت خود را در این زمینه بپذیرد.
رئیس مرکز بین المللی گفت و گوی تمدنها گفت: یکی از اشتباه‌های غرب این است که فکر می کند می تواند آنچه خود برای رسیدن به دمکراسی تجربه کرده است برای دیگران هم تجویز کند و آقای بوش می خواهد به کشورهای دیگر دمکراسی بدهد در حال که دمکراسی دادنی نیست.
خاتمی گفت: تجربه تاریخی یک کشوررا نمی توان به کشور دیگری که آن سابقه را ندارد تعمیم داد.
به گفته خاتمی غرب به این علت که خود مسیر رسیدن به دمکراسی را از مقاومت در برابر دین در قرون وسطی سپری کرده بر این تصور است که دمکراسی با دین سازگار نیست در حالی که این تصور جفا در حق دین است.
رئیس مرکز گفت و گوی تمدنها تصریح کرد: دین در ذات بشر وجود دارد و دنیای بی دین خشک و زشت و بی رحم خواهد بود اما باید روح دین را از شرایطی که در طول زمان سبب تصلب آن شده است جدا کنیم و در این صورت می بینیم که دین آزادی را لطبف تر خواهد کرد.
خاتمی ابراز امیدواری کرد که غرب و شرق با گفت و گو و دیالوگ و تبادل نظر نقش های خود را در آینه دیگری ببینند و نقاط قوت مشرکت یکدیگر را دریابند.
خاتمی گفت: غرب و شرق امروز به یک نقطه مشترک رسیده است و آن این است که در جهان امنیت وجود ندارد ناامنی به مناطقی همچون فلسطین و دارفور محدود نمی شود و شهروندی که در لندن یا نیویورک زندگی می کند هم از ناامنی رنج می برد.
خاتمی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد که ملت ایران در150 سال گذشته در پی استقلال و آزادی و پیشرفت بوده است و و هیچگاه از این مسیر دست برنمی دارد.
رئیس مرکز گفت و گوی تمدنها در بخش پرسش و پاسخ در این نشست گفت که بعد از لشگر کشی آمریکا و انگلیس به عراق و افغانستان حرکتهای افراطی در جهان اسلام گسترش یافته است.
خاتمی ادامه داد: مالیات دهندگان آمریکایی سالیانه میلیاردها دلار صرف جنگ عراق می کنند و آنچه آمریکا از عراق به کشور خود می برد جسد جوانان آمریکایی است.
به گفته خاتمی امروز پایگاه القاعده از افغانستان به عراق منتقل شده است و جنگ در عراق به گسترش خشونت و تروریسم دامن زده است.
خاتمی تقویت حکومتهای دمکراتیک در عراق و افغانستان بازسازی و خروج نیروهای اشغالگر را راه حل این کشورها خواند.
خاتمی در پاسخ به پرسش دیگری گفت که در دنیای مدرن بشر در تلاش برای تبدیل انرزی و ماده به کالا است که این امر اثر نامطلوب خود را در محیط زیست نشان داده است.
خاتمی سخنان خود را با این پرسش ادامه داد که آیا می توانیم جهانی مطلوب داشته باشیم؟ و پرسش خود را چنین پاسخ گفت: ما خیلی چیزها باید از غرب بیاموزیم همانطور که غرب باید چیزهای زیادی را از شرق فرا گیرد و این امر در گرو گفت و گو و دیالوگ است .
خاتمی در پاسخ به اظهار نظر خبرنگاری در باره حقوق بشر در ایران گفت: تضییع حقوق بشر
در هر جایی ناپسند است.
وی در این زمینه به نمونه های شکنجه در گوانتانامو عراق و اسرائیل اشاره کرد و خطاب
به خبرنگاری که پرسش را مطرح کرد افزود: در برخی از کشورهای همپیمان آمریکا زنان حق رانندگی و حق رای دادن ندارند اما در ایران شمار دانشجویان دختر از دانشجویان پسر بیشتر است.
وی ادامه داد: غرب برای رسیدن به دمکراسی چند قرن درگیری خونین را تجربه کرده است و نباید انتظار داشت که در شرق ظرف ده یا 20 سال این فرایند اتفاق افتد.
خاتمی گفت: حساسیت به تضییع حقوق بشر و شکنجه مقدس است و در هر جایی باید با آن برخود شود و باید پرسید که چرا چهار میلیون فلسطینی حق بازگشت به سرزمین خود را ندارند و انسانهایی در کمپ به دنیا می آیند و بزرگ می شوند و در کمپ می‌میرند.
خاتمی در پاسخ به پرسش دیگری گفت که حرکتهای افراطی در 5 یا 6 سال گذشته بیشتر شده است و ریشه این حرکتها را باید در سیاستهای نادرست آمریکا در منطقه خاورمیانه و عراق و افغانستان جستجو کرد.