همشهری آنلاین- بهاره خسروی : البته این روزها با تغییر سبک زندگی، جایگزینی زندگی آپارتمانی شاید چنین فضاها و تصاویری در شهر تهران کمتر ببینیم. اما در محله منیریه همسایه خوش‌ذوق و سلیقه‌ای به نام «تقی معمارپور» داریم که معتقد است هیچ‌کاری نشد ندارد و همچنان وجود فضای سبز در هر خانه‌ای حتی به‌اندازه نگهداری یک گلدان لازم است. به همین دلیل با وجود اینکه خانه آپارتمانی دارد حیاط خانه را تبدیل به باغچه‌ای با صفا کرده و با رعایت تمام فاکتورهای مصرف بهینه از منابع انرژی در زمینه تولید و پرورش گیاهان نادر، تولید چند میوه متفاوت از یک درخت، سم‌های ارگانیک و... مطالعه می‌کند و در این مورد به موفقیت‌هایی را هم تجربه کرده است. خواندن این گزارش برای علاقه‌مندان به مطالعه در حوزه فضای سبز خالی از لطف نیست.
عشقی که از دوران نوجوانی ریشه گرفت
حیاط خانه آقای تقی معمارپور بیشتر شبیه یک انیمیشن زنده از طبیعت است. از صدای دل‌انگیز آبی که از صخره‌های گوشه حیاط در حرکت است گرفته تا درخت نخل، برکه و آلاچیق زیبا و گونه‌های مختلف گیاهی و صدای پرنده‌های خوش آواز بیشتر از هر چیزی مرغ خیال هر بیننده‌ای را به عالم فضاهای کارتونی یا همان انیمیشن می‌برد. تقی معمارپور همسایه قدیمی ما در محله منیریه متولد تهران سال ١٣٣١ اما اصالتا تبریزی است. او سال‌ها در تولید لباس فعالیت داشت اما در کنار حرفه اصلی‌اش به‌کار مطالعه و طراحی فضای سبز و پرورش‌گونه‌های نادر و مختلف گیاهان هم می‌پرداخت.
آقای معمارپور با اشاره به عشق و علاقه‌اش به گل گیاه از دوران نوجوانی سر صحبت را باز می‌کند : «همیشه در زندگی دنبال خلاقیت بودم. حتی در شغل و حرفه‌ام سعی دارم همیشه کار نو جدیدی را ارائه دهم. این روحیه را از کودکی داشتم درست همان روزهایی که نوجوان بودم و چند گلدان کوچک در حیاط خانه نگهداری می‌کردم. نخستین بار در نوجوانی چند شاخه گل رز داشتم که تصمیم گرفتم با پیوند زدن ریشه گونه‌های متفاوت گل‌های رزی که در خانه داشتم محصول جدیدی را تولید کنم. در واقع ایده تولید چند محصول از یک ریشه در ذهنم از همانجا جرقه زد. به‌مرور زمان با مطالعه و تحقیق این ماجرا را بر روی بذرها و نهال‌های مختلفی اجرا کردم. برای مثال ۵ تا ٦ نهال میوه شامل مرکبات به یکدیگر پیوند زدم و حاصلش شد درختی که لیمو شیرین، لیموترش، بالهنگ و پرتقال میوه می‌دهد. اگر با این رویه بتوانیم در صنعت کشاورزی استفاده کنیم کمک زیادی به استفاده بهنه از منابع انرژی می‌کند. کشاورزان می‌توانند با پیوند نهال یا ترکیب بذرهای مختلف چندین محصول متفاوت را تولید کنند. »
حیاط خانه آقای معمارپور پر از درختان وگونه‌های مختلف گیاهی پیوندی است که چندین محصول متفاوت دارند. برای مثال او در زمینه پیوند نهال گلابی و زالزلک یا زیتون و پسته موفق بوده است.
مصرف بهینه از منابع انرژی
یکی از مهم‌ترین اهداف این همسایه خلاق ما از راه‌اندازی چنین فضایی و مطالعه بر روی انواع مختلف گیاهی و پیوندها آنها استفاده مقرون به صرفه از منابع انرژی مانند، آب، برق و... است. آقای معمارپور در این‌باره توضیح می‌دهد : «یکی از مهم‌ترین نیاز فضای سبز و پروش و تکثیر گل و گیاه حتی کشاورزی آب است. با این کار و استفاده از آن آب، سم و حتی کود کم‌تری برای تولید محصولات کشاورزی مصرف می‌شود که مقرون به صرفه است. »
معمارپور همچنین با توجه به بهینه‌سازی مصرف انرژی برای آبیاری و نگهداری گیاهان فضای باغچه خانه‌اش هم دست به ابتکارات جالبی زده است. او در این‌باره می‌گوید : «با توجه به کمبود منابع آبی و هزینه سیستم آبیاری این فضا را به نحوی طراحی کردم تا کمترین هدررفت آبی را داشته باشد. در این روش از آبیاری قطره‌ای استفاده کردم. علاوه بر آن در منبع مخصوص آبیاری باغچه تامیر زمان‌دار وصل کردم و زمان آبیاری در نیمه‌شب وقتی مصرف آب کم و فشار بیشتری دارد، تنظیم کردم. همچنین برای تامین آب آبشار برکه کوچکی در حیاط ساختم روی آن هم برای زیبایی بیشتر آلاچیقی اضافه کردم. سیستم گردش آب در این بخش به نحوی است که آب از مسیر برکه به سمت دور حیاط در گردش دائم است. با این کار برکه کثیف و پر از آلودگی نمی‌شود. از طرفی هم نیاز به تعویض چند باره آب و مصرف زیاد نیست. سیستم به نحوی است که حتی یک قطره آب اضافه مصرف نمی‌شود و هیچ هدررفتی هم نداریم. »
استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف «ال ای دی» از دیگر نکاتی است که برای کاهش هزینه‌های انرژی و رشد بهتر گیاهان، معمارپور به آن اشاره می‌کند.
تولید کودها و سم‌های ارگانیک
آقای معمارپور برای تکمیل شدن دایره تحقیقات و مطالعاتش در حوزه گل و گیاه و پرورش‌گونه‌های مختلف گیاهی به کشورهای زیادی سفر کرده است و اغلب سعی می‌کند تا جدیدترین دست آوردهای به‌دست آمده را تجربه کند. تهیه کودهای گیاهای ارگانیک یکی دیگر از فعالیت‌های او در زمینه گل و گیاه است که در این باره می‌گوید : «زمانی در تهران به‌اندازه امروز بیماری وجود نداشت. بخشی از بیماری‌های امروز به دلیل کود و سم‌های شیمیایی مضر برای به بار نشستن زودتر از موعد محصول است. به همین بهانه روی تهیه کودهای ارگانیک هم چند وقتی است مطالعه می‌کنم و حتی گاهی اوقات خودم با استفاده از مواد طبیعی موجود سم و کود برای استفاده آماده می‌کنم. البته بعضی مواقع بر حسب نیاز از برندهای معتبر و شناخته شده خرید می‌کنم. »
فضای سبز شهر تهران را دریابیم
توجه به فضای سبز شهری و حفظ آن مهم‌ترین نیاز این روزهای شهر تهران است. برای احیا و نگهداشت فضای سبز حتما باید از دانش و آگاهی افراد متخصص و مجرب بهره برد. معمارپور با اشاره به همین موضوع به لزوم توسعه فضای سبز شهری تاکید می‌کند و می‌گوید : «طبیعت و عجین شدن آن در زندگی شهروندی نقش مهمی در ایجاد آرامش روانی میان اعضای خانواده دارد. این موضوع از گذشته همیشه مورد توجه بوده و در این باره حدیثی داریم از حضرت رسول اکرم که به مردم توصیه کردند حتما هفته‌ای یکبار به طبیعیت بروید. چون موضوع اهمیت زیادی دارد زمانی خانه‌ها حیاط و باغچه داشتند. در اکثر کوچه‌ها درخت‌های فراوان بود. همین که از در خانه وارد می‌شدی، درختان، فضای باغچه را تماشا می‌کردی کلی روحیه و انرژی می‌گرفتی. اما امروز همه زندگی‌ها آپارتمانی شده. مردم کمتر همدیگر را می‌بینند. حیاط و نگهداری گل و گلدان به دلیل کوچک ترشدن خانه‌ها و مشغله‌ها کمتر شده است. اقلیم آب هوایی تهران هم تغییر کرده و گرم‌تر شده است. وجود سروصداهای مختلف و آلودگی‌های صوتی، صدای ماشین‌های سنگین همه این عوامل در کنار هم باعث می‌شود تا گیاهان در فضای شهری عمر کوتاهی داشته باشند و همین ماجرا بی‌میلی به فضای سبز را هم همراه دارد. اما به عقیده من کار نشد ندارد. باید تلاش کرد و وجود فضای سبز مانند سابق در گوشه‌ای از خانه‌ها حتی به‌اندازه نگهداری یک گلدان کوچک مورد اهمیت و توجه قرار بگیرد. اگر خانه‌ها حیاط کوچکی دارند یا فضای چندانی ندارند از دیوارها استفاده کنند و رو موضوع فضای سبز عمودی کار کنند. اما حتما قبل از هرکاری مطالعه دقیق هم داشته باشند. »
به عقیده این همسایه همین‌که گلدانی در گوشه‌ای از خانه جای می‌گیرد و هرکدام از اعضای خانه به نحوی از آب و کود دادن و... سایر مواردش به آن توجه کنند این موضوع در ایجاد انس و الفت بیشتر میان آنها کمک فراوانی می‌کند و باعث ترویج فرهنگ مهر محبت در میان همه می‌شود. این ماجرا در مورد شهر تهران و فضاهای عمومی هم صدق می‌کند.