همچنین گزارشها از فیلترینگ سرویس نقشه گوگل یعنی گوگلمپ خبر میدهد. برخی از کاربران همچنین برای دسترسی به سرویسهای دیگر گوگل مانند جیمیل و گوگل میت هم روز گذشته با اختلال مواجه بودند.
بنابراین شاید بتوان گفت که اکنون کاربران در میانه جنگ پلتفرمها در حال قربانی شدن هستند. طی سالهای گذشته، وزارت خزانه داری آمریکا تحریمهای حوزه فناوری یا در اصطلاح «فناتحریم» را برای ایرانیها اعمال کرده است.
firebase بهعنوان یک پلتفرم کاربردی و یکی از زیرمجموعههای آن به نام crashlytics که مورد استفاده برنامه نویسان است، در اواخر سال 1399در فهرست تحریمها قرار گرفت تا فعالان حوزه فناوری اطلاعات در تنگنا قرار بگیرند. این در حالی است که ایرانیها با مکاتبه و درخواستهای مکرر خواهان رفع تحریم از این پلتفرمها شدند و یک مهندس ایرانی شاغل در گوگل، موضوع فایربیس را پیگیری کرد و مسئله حل شد.
همچنین روز گذشته برای مدتی خبری در فضای مجازی دست بهدست میشد که بیانگر هشدار ناامن بودن پلتفرم کتاب صوتی فیدیبو بود. اما پیگیریها و بررسیهای همشهری نشان میدهد که فیدیبو بدون هیچ مشکلی از گوگلپلی دانلود و نصب میشود.
هشدار گوگل و پاسخ روبیکا
سپر ایمنی گوگل اخطاری برای برخی کاربران روبیکا ارسال کرد و پس از آن، روبیکا طی اطلاعیهای درباره این موضوع توضیح داد و همچنین خواستار ارائه مستندات از سوی گوگل درباره این ادعا شد.
کاربرانی که قصد دانلود اپلیکیشن روبیکا را دارند پیامی با عنوان «به وسیله گوگل پروتکت مسدود شده» دریافت میکنند. در ادامه این پیام آمده است: «این اپلیکیشن سعی میکند که از دادههای شخصی ازجمله پیامکها، عکسها، صوتهای ذخیره شده یا تاریخچه تماسهای تلفنی شما جاسوسی کند.»
اگرچه کاربران میتوانند روبیکا را از بخش install anyway دانلود کنند، اما داخل پرانتز کلمه ناامن یا unsafe مشاهده میشود.
پس از این اتفاق، حالا نوبت روبیکا بود که طی بیانیهای نسبت به این موضوع واکنش نشان دهد.
روبیکا در ابتدا تلاش کرد از یک مسیر سریعتر این مشکل را حل کند. به همینخاطر، در صفحه توییتر خود و با تگ کردن گوگل پلی نوشت: «گوگلپلی عزیز همانطور که در جریان هستید، روبیکا اخیرا آپدیت جدیدی نداشته و در سطح دسترسی اپ به گوشی، تغییری ایجاد نکرده است. در لایه دسترسی هم درخواست متفاوتی نسبت به قبل ایجاد نشده، پس لطفا مستنداتی که برای هشدار سپر ایمنی اعلام کردهاید را در اختیار ما قرار دهید.»
این در حالی است که ساعتی بعد این اپلیکیشن ایرانی طی بیانیهای واکنش رسمیتری را منتشر کرد.
روبیکا در بیانیه خود آورده است: «از صبح روز ششم آبان ماه ١۴٠١، سپر ایمنی گوگل اخطاری برای برخی از کاربران روبیکا ارسال کردهاست، ما در تلاشیم از طریق ارتباط با گوگلپلی درباره جزئیات این اعلان اطلاعات بیشتری کسب کنیم. این اتفاق درحالی رخ داده است که روبیکا به تازگی آپدیت جدیدی منتشر نکرده و دسترسیهای پیشین خود را نیز تغییر نداده و این دسترسیها هم کاملا متعارف و مشابه سایر پیامرسانها و شبکههای اجتماعی است.»
روبیکا در ادامه به انگیزههای سیاسی گوگل پلی برای چنین محدودیتی اشاره و یادآوری کرده است که «با توجه به اقبال گسترده کاربران به روبیکا که شاهد آن ارسال روزانه بیش از ۵۰۰ میلیون پیام یکتا توسط نزدیک به ۳۵ میلیون کاربر فعال در ماه اخیر از میان نزدیک به ۵۰ میلیون نصب فعال است، احتمال وجود انگیزههای سیاسی در این اقدام بیش از پیش تقویت میشود. هجمهای که به تازگی توسط اپل و به بهانه تحریمهای آمریکا علیه ایران اجرا شده بود.»
در بخش دیگری از این بیانیه میخوانیم: «مطابق آنچه در بیانیه قبلی روبیکا اعلام کردیم، از اعمال محدودیت به دلایل سیاسی و امنیتی برای دسترسی کاربران به سرویسهای بینالمللی حمایت نمیکنیم، اما تلاش پلتفرمهای بینالمللی برای ایجاد محدودیت برای کاربران ایرانی را هم برخلاف ادعاهایشان میدانیم.»
روبیکا در پایان این بیانیه تأکید کرده که در حال بررسی شرایط فنی است و پس از کسب اطلاعات بیشتر جزئیات جدید این اتفاق را اطلاعرسانی خواهد کرد.
واکنش وزارت ارتباطات
همچنین برچسب google protect بر اپلیکیشنی که تلاش میشود بهعنوان جایگزین اینستاگرام و واتساپ از سوی متولیان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات معرفی شود، از دید مسئولان وزارت ارتباطات دور نماند و رئیس مرکز اطلاعرسانی و روابطعمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به این اتفاق واکنش نشان داد.
محمد احسان خرامید در صفحه شخصی خود در فضای مجازی، درباره این موضوع نوشت: «با توجه به جدول میزان دسترسیها در اپهای مختلف، مشخص میشود مشکل گوگلپلی دسترسی و استاندارد اپها نیست، مشکل اصلی بر سر رقابت و انحصارشکنی است.»
این در حالی است که روز گذشته هم ادعایی مبنی بر برچسب هشدار امنیتی گوگل برای دانلود و نصب فیدیبو(پلتفرم کتاب صوتی) مطرح شد. با این حال، بررسیها نشان میدهد که این موضوع صحت ندارد و اپلیکیشن فیدیبو از طریق گوگل پلی در دسترس و قابل دانلود و نصب است.
ندا برادران، مدیرعامل فیدیبو هم اعلام کرده است که «خبر هشدار امنیتی گوگل پلی درخصوص ناامن بودن اپلیکیشن فیدیبو غیرواقعی است. اگر اپلیکیشن فیدیبو روی گوشی همراهتان نصب است، پیشنهاد میکنم با Play Protect این موضوع را چک کنید؛ هیچ هشداری مبنی بر بدافزاری این اپلیکیشن دریافت نمیکنید».
بنابراین بهنظر میرسد اسکرینشاتی که گفته میشود مربوط به فیدیبو است، هشدار گوگل پلی درباره اپلیکیشن دیگری است که سهوی یا عمدی به فیدیبو نسبت داده شده است.
چشم در برابر چشم
اکنون بهنظر میرسد که با نوعی جنگ پلتفرمها روبهرو هستیم که قربانیان آن، کاربران ایرانی هستند. پس از اتفاقاتی که طی یکی، دو روز گذشته شاهد بودیم، حالا تجربه کاربران حاکی از فیلتر گوگل پلی، گوگل مپ و گوگل چت است. همچنین برخی دیگر از کاربران از اختلال گسترده در Gmail خبر میدهند و میگویند بدون ویپیان امکان ارسال ایمیل برای آنها مقدور نیست.
فراموش نکنیم که چندی پیش هم گوگل از طریق شناسایی اکانت کاربران ایرانی اجازه دسترسی آنها به گوگل پلی و دانلود اپلیکیشنها را به آنها نمیداد. درواقع، اگر پیش از آن، گوگل پلی از طریق آیپی، کاربران ایرانی را شناسایی میکرد، این بار حتی اگر کاربران ایرانی از ویپیان هم استفاده میکردند، نمیتوانستند از گوگل پلی اپلیکیشنها را دانلود کنند.
این در حالی بود که یکبار دیگر، کاربران ایرانی با درخواستهای مکرر از گوگل پلی خواستند که این مشکل را رفع کند. این بار هم یک مهندس ایرانی شاغل در گوگل، این درخواستها را پیگیری کرد و مسئله حل شد.
بنابراین، بهنظر میرسد درصورتی که روبیکا با مکاتبات رسمی، موضوع هشدار امنیتی گوگل را پیگیری کند، این چالش هم رفع خواهد شد.
رشد اینترنت سیار، کاهش اینترنت ثابت
آخرین آمار منتشر شده توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی حاکی از افزایش نفوذ اینترنت سیار در مقایسه با 3 ماه نخست 1401است و این در حالی است که اینترنت ثابت با کاهش همراه بوده است. این گزارش در عین حال که نفوذ اینترنت در کشور را بیش از 133درصد اعلام کرده، نشان میدهد که اینترنت سیار ۴ درصد افزایش داشته، اما اینترنت ثابت کاهش یک درصدی را تجربه کرده است. گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بیانگر آن است که اینترنت ثابت کشور با کاهش مشترک روبهرو شده است. در گزارش مربوط به 3 ماه نخست ۱۴۰۱، تعداد مشترکان اینترنت پهنباند ثابت در کشور بیش از ۱۱ میلیون نفر بود که ضریب نفوذ این فناوری را به بیش از ۱۳ درصد میرساند. با این حال، در گزارش اخیر، تعداد مشترکان اینترنت ثابت به ۱۰ میلیون و ۹۷۹ هزار مشترک با ضریب نفوذ ۱۲.۹۶ درصد رسیده است. این اعداد نشان میدهد که وزارت ارتباطات باوجود وعدههای مکرر هنوز نتوانسته در توسعه فیبر نوری موفق عمل کند. این در حالی است که حوزه اینترنت سیار با رشد همراه بوده است. گزارش رگولاتوری نشان میدهد که ضریب نفوذ اینترنت سیار در کشور به بیش از ۱۲۰ درصد و تعداد مشترکان به بیش از ۱۰۱ میلیون مشترک رسیده که بیانگر افزایش حدود 3میلیون مشترک به تعداد مشترکان اینترنت سیار در مقایسه با 3ماه نخست امسال است. این افزایش البته جای خوشحالی ندارد، چراکه محدودیتهای مختلف ازجمله فرکانس و چالش جانمایی آنتنهای بیتی اس و مشکلات دیگر، درنهایت توسعه اینترنت سیار را در نقطهای متوقف خواهد کرد.