اخطار گوگل؛ از بازی سیاسی تا مشکلات فنی

به گزارش همشهری آنلاین، این اقدام متقابل به شکل فیلتر و مسدود کردن تعدادی از سرویس‌های گوگل انجام شد و در عمل، مسئله روبیکا نه ‌تنها حل نشد، بلکه چالش جدیدی را برای کاربران و حوزه فناوری اطلاعات رقم زد. سیاسی اعلام کردن هشدار امنیتی گوگل در حالی مطرح شد که روز بعد، بعضی از رسانه‌ها به نقل از کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات، احتمال رعایت نکردن برخی از پروتکل‌های فنی از سوی این پلتفرم بومی را مطرح کرده‌اند. محتوای گزارش روز گذشته همشهری بر این موضوع متمرکز بود که تنها قربانی جنگ پلتفرم‌ها، کاربران هستند. به همین‌خاطر، موضوع پیگیری حل مسئله به وسیله روش‌های پیش‌بینی شده را مطرح کردیم.

واکنش وزارت ارتباطات
وزارت ارتباطات در خصوص محدودسازی محتوا و برنامه‌های ایرانی توسط پلتفرم‌های آمریکایی، اطلاعیه‌ای صادرکرده است.
در بخشی از این اطلاعیه آمده است: «پلتفرم گوگل پلی متعلق به شرکت گوگل، با استفاده از موقعیت انحصاری خود در گوشی‌های اندروید و بدون اطلاع قبلی در اقدامی خارج از عرف، فرایند محدودسازی برخی از برنامه‌ها و پلتفرم‌های پرکاربرد ایرانی را به بهانه حمایت از حریم خصوصی کاربران آغاز کرده است. این اقدام غیرمسئولانه در مورد برنامه‌های پرمخاطب ایرانی که عمدتاً حاصل تلاش جوانان نخبه این مرز و بوم اند و مورد استقبال میلیونی کاربران قرار گرفته‌اند، در حالی صورت پذیرفته است که طبق بررسی‌های این وزارتخانه، برنامه‌های فوق هیچ هشدار پیشینی از سوی گوگل دریافت نکرده بودند و با وجود این که بلافاصله اعتراض خود را نسبت به این رفتار غیرمسئولانه اعلام کرده‌اند، تاکنون هیچ پاسخی از گوگل دریافت نکرده‌اند. لازم به توضیح است که اقدامات مذکور محدود به یک یا ۲ برنامه خبرساز نیست و طی ۲ هفته گذشته درخصوص چند برنامه‌ کاربردی ایرانی دیگر نیز اعمال شده است.»

تهدید فضای مجازی از سوی گوگل
همچنین ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس مرکز ملی فضای مجازی، رفتار گوگل در مورد روبیکا را تکرار سیاست‌های گذشته این شرکت دانست و اعلام کرد که گوگل با مداخله در مورد برنامه‌هایی که می‌توانند تأثیر فرهنگی و سیاسی داشته باشند، فضای مجازی کشور را تهدید می‌کند.
فیروزآبادی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی با تأکید بر پیشرفته بودن کشور در توسعه اپلیکیشن یادآوری کرد که « در ایران حوزه‌های مختلف اقتصادی مانند پرداخت، خرید و فروش، تبلیغات و بسیاری از موارد دیگر، برنامه‌هایی با۳۰میلیون کاربر داریم. متأسفانه در چند روز اخیر، شاهد حذف فیزیکی حداقل ۲اپلیکیشن ایرانی روی گوشی‌های اندروید توسط گوگل بودیم.»
فیروزآبادی مدت ‌ فعالیت روبیکا در فضای مجازی را ۵سال اعلام کرد و گفت: «این برنامه اکنون ماهانه ۳۵میلیون کاربر دارد و اوج ترافیک این برنامه حدود ۱۱۰ گیگابیت ‌بر ‌ثانیه است که استقبال وسیع مردم ایران از این برنامه را نشان می‌دهد.»
رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اینکه اقدام گوگل حتی برخلاف رویه‌های این شرکت است، یادآوری کرد: «هنگام نصب برنامه‌هایی که مشکلات امنیتی بر آنها مترتب است، به بهره‌بردار پیامی نشان داده می‌شود که این اپلیکیشن از نظر ما، مورد تأیید نیست. نمایش این پیام فقط در همین حد است، اما در رابطه با روبیکا شاهد هستیم که به‌طور مکرر و نه فقط در هنگام نصب، بلکه در حین استفاده هم این پیام برای کاربران ایرانی نشان داده می‌شود. این دخالت در اقتصاد و رسانه ایران و استفاده شهروندان از فضای مجازی کشور است.»

احتمال وجود مشکل فنی
با توجه به اینکه رگولاتوری مجوزی برای روبیکا صادر نکرده و نام آن در صفحه پیام رسان‌های دارای مجوز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور مشاهده نمی‌شود، برخی از کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات معتقدند که منتشر نشدن مستندات فنی روبیکا و الزامات آزمایشگاهی سازمان تنظیم و پژوهشگاه فناوری اطلاعات باعث شده که این پلتفرم نتواند مجوز فعالیت خود را دریافت کند. این مسئله به شکلی است که اکنون در فروشگاه‌های اپلیکیشن بومی مثل مایکت هم پیغام اخطار امنیتی برای روبیکا مشاهده می‌شود.
این در حالی است که روبیکا یک‌بار دیگر، یعنی سال گذشته از گوگل پلی حذف شده بود. اگرچه در آن زمان هم روبیکا علت این موضوع را سیاسی(تحریم‌های آمریکا) و نه فنی اعلام کرد اما در همان زمان، کاربران این امکان را داشتند که بسیاری دیگر از اپلیکیشن‌های ایرانی را در گوگل پلی مشاهده، دانلود و نصب کنند. گوگل پلی مانند بسیاری از پلتفرم‌های دیگر، طی بازه‌های زمانی، سیاست‌ها و پروتکل‌های امنیتی و حریم خصوصی خود را به‌ روزرسانی و به‌ عبارتی بهبود می‌بخشد. در این به روزرسانی‌ها، همچنین قوانین انتشار اپلیکیشن از سوی توسعه‌دهندگان هم دستخوش تغییر می‌شود. نکته قابل توجه این است که این تغییرات با روش‌های مختلف اطلاع‌رسانی و زمانی هم برای اعمال آنها از سوی توسعه‌دهندگان تعیین می‌شود. بنابراین یکی دیگر از احتمال‌ها درباره هشدار امنیتی گوگل پلی درباره روبیکا می‌تواند به این موضوع مرتبط باشد. همچنین ضروری است که روبیکا برای کاربران توضیح دهد که آیا در این بخش در بازه زمانی تعیین شده، توانسته خود را با مقررات جدید گوگل پلی سازگار کند یا نه.
با این حال، روبیکا عنوان می‌کند که گوگل هیچ پیامی برای آنها ارسال نکرده تا آنها بخواهند خود را با تغییرات جدید گوگل پلی هماهنگ کنند که البته قابل بررسی است.
همچنین یکی از موضوعاتی که برخی کاربران هنگام آپدیت روبیکا تجربه کرده‌اند، حاکی از آن است که نسخه جدید روی نسخه قدیم جایگزین نمی‌شود که انتظار می‌رود مدیران روبیکا در این مورد هم توضیحات فنی لازم را ارائه دهند.