همشهری آنلاین - ابوذر چهل امیرانی: کلنگ ساخت مسجد جامع ابوذر سال۱۳۴۵ در منطقه۱۷ به زمین خورد و حدود ۸سال بعد که ساخت مسجد تکمیل شد، بانیان تصمیم گرفتند زمین کناری مسجد را خریده و منزلی برای امام جماعت مسجد بسازند. قرار بود حجت‌الاسلام «رضا مطلبی» به منطقه بیاید و در این مسجد پیش‌نماز شود. وقتی این موضوع به گوش حجت‌الاسلام مطلبی رسید، با تصمیم آنها مخالفت کرد و گفت: «من خانه‌ای در شهر قم دارم و می‌خواهم بفروشم تا در این منطقه خانه بخرم.»
او پس از حضور در منطقه، متوجه کمبود امکانات فرهنگی آن شد. با معتمدان محله صحبت و آنها را متقاعد کرد تا در زمین کناری مسجد، سالن آمفی‌تئاتر بسازند. اینگونه بود که ساختمان ۳طبقه‌ای کنار مسجد ساخته و پرده نمایش در سالن آن نصب شد. نه‌تنها ساکنان منطقه، بلکه از مناطق دیگر هم برای تماشای فیلم به‌خصوص دیدن هنرنمایی نوجوانان و جوانان در گروه‌های سرود و تئاتر در مناسبت‌های ملی و مذهبی، به این مسجد می‌آمدند تا اینکه فعالیت‌ها کم شد.
این بار هم حجت‌الاسلام مطلبی برای رونق این مکان فرهنگی، پیشنهاد داد از آن برای برگزاری کلاس‌های آموزشی استفاده شود. او مشکل دیگر بچه‌ها را عدم تمرکز در خانه‌ها برای درس خواندن می‌دید چون بیشتر خانواده‌ها پرجمعیت بودند و در خانه‌های کم‌مساحت زندگی می‌کنند. امام جماعت مسجد ابوذر به فکر افتاد فضایی برای مطالعه دانش‌آموزان و دانشجویان در این مکان مقدس راه‌اندازی کند. به‌همین خاطر، تغییراتی در بنای مجاور مسجد ایجاد و طبقات دوم و سوم به سالن مطالعه و مخزن کتابخانه تبدیل شد. طبقه اول نیز به شیوه قبل باقی ماند تا کلاس‌های آموزشی و جلسات علمی و فرهنگی مثل گذشته برپا شود.
با راه‌اندازی کتابخانه ۳۵۰مترمربعی مسجد جامع ابوذر، بسیاری از نوجوانان و جوانان برای مطالعه درسها و مطالعه کتاب‌ها به این محل آمدند و کم‌کم مسئولان مسجد به فکر افتادند تا این کتابخانه را شبانه‌روزی کنند. به همین دلیل، باتوجه به اینکه آن زمان فعالیت کتابخانه‌ها محدود بود، می‌توان گفت اینجا از نخستین کتابخانه‌های شبانه‌روزی کشور است. در زمان امتحانات، جمعیت بسیار زیادی به این کتابخانه می‌آمدند و گاهی اوقات، بانیان مسجد مجبور می‌شدند شبستان‌ها را هم به محل مطالعه بچه ها اختصاص دهند. صف‌های نماز جماعت صبح هم، با همین بچه‌ها پر می‌شد و برخی هم مسئولیت‌هایی در مسجد گرفتند و تعدادی از آنها نیز در دوران جنگ، از همین مسجد به جبهه‌ها اعزام و جانباز و شهید شدند.
واقعه‌ای تلخ در مسجد
امام جماعت مسجد جامع ابوذر می‌گوید: «سال ۱۳۵۳ یا ۱۳۵۴ که به مسجد ابوذر آمدم، اینجا خانه زیادی ساخته نشده بود. در چند قدمی مسجد به سمت جاده ساوه (بزرگراه شهید آیت‌الله سعیدی) زمین‌های کشاورزی زیادی وجود داشت و در ضلع جنوبی هم گاوداری‌های متعددی فعال بود. اینجا در حاشیه تهران قرار داشت و مردم به‌صورت پراکنده در محله‌های مختلف زندگی می‌کردند. حالا همین منطقه که عنوان کوچک‌ترین منطقه پایتخت را یدک می‌کشد، ۴هزار شهید در دوران دفاع‌مقدس تقدیم اسلام کرده است.»
حجت‌الاسلام مطلبی به واقعه مهمی که در این مسجد رخ داده اشاره و عنوان می‌کند: «یکی از تلخ‌ترین حوادث انقلاب اسلامی، ششم تیرماه سال۱۳۶۰ در همین مسجد رقم خورد. آن روز به جان آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای سوء قصد شد که امام جمعه تهران و نماینده رهبر کبیر انقلاب اسلامی در شورای‌عالی دفاع بود. برنامه سخنرانی ایشان در مسجد جامع ابوذر را حزب جمهوری اسلامی ترتیب داده بود و قرار شد مقام معظم رهبری، شنبه ۳۱خرداد سال۱۳۶۰ به این مسجد بیایند، اما آن روز طرح دوفوریتی برای برکناری بنی‌صدر در مجلس به تصویب رسید و آیت‌الله خامنه ای نتوانستند به این مسجد بیایند. بنابراین، ملاقات ایشان با ساکنان منطقه به ۶تیر موکول شد.»
وی ادامه می‌دهد: «مقام معظم رهبری، یک‌ساعت قبل از نماز ظهر به مسجد آمدند و بین ۲نماز ایستاده و برای حاضران صحبت کردند. مردم رو به قبله ایستاده و به حرف‌های ایشان گوش می‌دادند تا اینکه جوانی با ضبط صوتی در دست، به سمت آقا حرکت کردند. قد متوسط با موهای فر داشت و کت و پیراهن چهارخانه به تن کرده بود. جمعیت را شکافت و ضبط صوتش را روی میزی که مقابل مقام معظم رهبری گذاشته بودیم قرار داد. ضبط صوت را به نحوی گذاشت که بعد از انفجار به قلب ایشان برخورد کند. سپس برگشت و در جمعیت گم شد. کمی بعد بلندگو شروع کرد به سوت کشیدن و به یکباره صدای انفجار در مسجد پیچید. مقام معظم رهبری همان‌طور که ایستاده بود روی زمین افتاد. ایشان را به درمانگاهی در دوراهی قپان در خیابان قزوین بردند و سپس به بیمارستان بهارلو و از آنجا با بالگرد به بیمارستان قلب منتقل کردند.»
حجت‌الاسلام مطلبی می‌گوید: «هربار که خدمت مقام معظم رهبری رسیدم، هنگام معرفی‌ام، ایشان با شنیدن نام مسجد ابوذر از تعبیر «مسجد خودمان» استفاده کردند و پس از آن حادثه، یکبار دیگر هم در انتخابات ریاست جمهوری به این مسجد آمدند.»
یادگاری‌های ارشمند
پخش مستندی درباره واقعه ۶تیر سال۱۳۶۰ از تلویزیون، خاطرات آن اتفاق مهم را برای مقام معظم رهبری زنده کرد. در این فیلم مستند، ماجرای سوء‌قصد به ایشان روایت و قسمت‌های مختلف مسجد ابوذر که محل وقوع این حادثه تلخ بود، به نمایش درآمد. در همین فیلم مستند، کتابخانه مسجد هم نشان داده و سبب شد مقام معظم رهبری در پیامی که از سوی دفتر ایشان منتشر شد، ضمن تمجید از کتابخانه زیبای مسجد جامع ابوذر، اقدام به اهدای ۱۱۵جلد کتاب به این کتابخانه کنند. ایشان فرمودند: «دیدم که کتابخانه بسیار زیبایی دارد، تصمیم گرفتم تعدادی کتاب هدیه کنم.»
این کتاب‌ها شامل ۴۳عنوان مختلف است و در میان آنها می توان نهج‌البلاغه (ترجمه مرحوم دشتی)، میزان‌الحکمه، کیمیای سعادت، شرح گلشن راز، اسرار الصلواه، فیه ما فیه و جلدهای مختلف اخلاق ربانی به تألیف حاج آقا مجتبی تهرانی را مشاهده کرد.
فرهنگ فارسی عمید، دریغ است ایران که ویران شود، علل انحطاط تمدن‌ها از دیدگاه قرآن، اصحاب امام حسن مجتبی(ع) و نقش وهابیت در ترویج خشونت و اسلام‌هراسی در دنیای کنونی، از آثار تاریخی هستند که میان کتاب‌های اهدایی رهبر معظم انقلاب وجود دارند. چند کتاب هم با موضوع دفاع‌مقدس در بین کتاب‌ها به چشم می‌خورد که تعدادی از آنها عبارتند از: رمز موفقیت در فرماندهی، سرّ دلبران، افلاکی خاکی، بلندای نخل، بگو ببارد باران، شهید از حرم تا به حرم، درد شیرین و خداحافظ دنیا.
تجهیز مجدد کتابخانه
کتابخانه مسجد ابوذر از ساعت۸ تا ۲۰ فعال است و مراجعان با کمک کتابدار می‌توانند کتاب موردنیاز خود را جست‌وجو کنند و ۱۴روز به صورت امانی به خانه ببرند. این کتابخانه حدود ۱۵۰۰عضو دارد که شامل دانش آموزان، دانشجویان، طلبه‌ها، اساتید و حتی بازنشستگان و زنان خانه‌دار هستند.
چندی پیش هم «یاسر احمدوند» معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و «علی رمضانی» مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران هم به مناسبت روز جهانی مسجد، از این کتابخانه بازدید و ۲۵۱عنوان کتاب به آن اهدا کردند.