همشهری آنلاین-یکتا فراهانی: برای موفقیت در ارتباطات گروهی افراد باید از قبل آموزش دیده باشند و علاوه بر رعایت حقوق همدیگر و احترام به نظر دیگراعضای گروه، خودشان هم سعی در بالا بردن میزان اطلاعات و آگاهیهایشان داشته باشند.
در بعضی جوامع افراد بیشتر میتوانند در کارهای فردی موفق عمل کنند و معمولاً وقتی در جمع یا گروه قرار میگیرند نمیتوانند موفق شوند و در اغلب مشارکتهای اجتماعی معمولاً با شکست مواجه میشوند.
برتری خرد جمعی
دکتر محمد مهدی لبیبی، جامعهشناس و استاد دانشگاه در مورد دلایل موفق نشدن در کارهای گروهی میگوید: «در اغلب جوامع تحولی در کارهای تیمی ایجاد شده؛ یعنی تصمیمات فردی به سوی تصمیمات گروهی سوق پیدا کردهاند.
چون همه به این نتیجه رسیدهاند که خرد جمعی برتعقل و خرد فردی برتری دارد، میتواند توفان فکری به وجود آورد و باعث شود میزان خطای افراد کمتر شود. همچنین با بررسی موضوع از زوایای مختلف توسط تیم در نهایت نتیجه گیری هم از قوت و اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود.»
همان طور که در مورد بیماریها و جراحیهای مهم فقط یک پزشک تصمیم نمیگیرد و تصمیم نهایی را تیم پزشکی تعیین میکند؛ بهتر است تصمیمات مهم در زمینههای دیگر نیز به صورت گروهی گرفته شود. .
هدف مشترک
به گفته این جامعهشناس، مشارکت و کسب موفقیتهای گروهی فقط با گفت و گو حاصل نمیشود. در واقع آنچه بسیار مهم است داشتن هدف مشترک است؛ چیزی که به آن انبوه خلق گفته میشود.
در واقع هماهنگی افراد در یک تیم موضوع بسیار مهمی است؛ یعنی کار تیمی زمانی به موفقیت دست مییابد که افراد با همدیگر در تعامل و در واقع به دنبال دستیابی به هدف واحدی باشند. این موضوع در روابط بین فردی نیز حاکم است. به این ترتیب وقتی هر فرد هدف خود را دنبال کند و به فکر به کرسی نشاندن نظرات و عقاید خود باشد موفقیتی نیز حاصل نخواهد شد.
شکست کارهای گروهی در ایران
دکتر لبیبی میگوید در جوامعی که مدیریت گروهی و کارهای تیمی نمیتواند با موفقیت مواجه شود باید عوامل شکست را بررسی کرد. مثلاً دلایل شکست کارهای گروهی و مشارکتهای اجتماعی در جوامعی مانند ایران بسیار زیاد است.
بررسیهای تاریخی نشان میدهد ایرانیها اغلب فرد گرایی را بر جمعگرایی ترجیح دادهاند. دلایل آن هم تا حدودی به نظامهای سیاسی حاکم بر آنها مربوط میشده؛ یعنی تصمیم گیرنده نهایی در دورانهای مختلف نظام پادشاهی حاکم بر کشور بوده است.
در چنین جوامعی معمولاً یک نفر برای بقیه تصمیم میگیرد. بنابراین وقتی کارها را به طور جمعی انجام میدهند نمیتوانند با همدیگر به توافق برسند. چون نظرات جمع پراکنده میشود و اشخاص با احساس برتر نسبت به عقاید خود حاضر نمیشوند حرف دیگری را بشنوند.
به گفته این جامعهشناس ما در ایران هنوز هم در کارهای تیمی و دپارتمانهای دانشگاهی چندان فعال و موفق نیستیم. در جوامع فرد گرا هر فرد به فکر موفقیت و پیش بردن حرف خودش است و به گونهای پرورش نیافته که بتواند موفقیت گروه را موفقیت خود به حساب آورد.
تصمیم گیری در گروه باید برپایه نتیجه گیری و خرد جمعی باشد؛ موضوعی که برای رسیدن به موفقیتهای تیمی موضوع بسیار مهمی به حساب میآید.
صراحت کلام، صداقت و نظم
لبیبی میگوید برای موفقیت در کارهای گروهی، افراد باید خیلی صریح و شفاف نظرات و انتقادات خود را بیان کنند. ضمن آنکه مخالفتها نباید شخصی قلمداد شوند؛ بلکه آنچه باید برای همه مهم باشد این است که در نهایت گروه به موفقیت دست یابد.
همچنین گوش دادن به حرفهای تکتک اعضای گروه موضوع مهم دیگری است که باعث برقراری ارتباطات سازنده بین اعضای گروه خواهد شد.
توجه داشته باشیم برخورداربودن از نظم و انضباط در برنامه ریزیها نیز موضوع مهم دیگری درموفقیتهای گروهی است که یک شبه حاصل نمیشود و نیاز به زمان زیادی دارد و در واقع با آموزشهای غیر مستقیم از زمان کودکی نهادینه میشوند.
البته رسانهها، مطبوعات و سیستمهای مختلف آموزشی نیز میتوانند با فرهنگسازی درست و به موقع، این موارد را آموزش دهند.
آموزشهای مختلف خصوصاً به کودکان برای برخوردار شدن بیشتر آنها از نظم و مشارکتهای جمعی چیزی است که حتماً باید مد نظر قرار گیرد.
اعتماد و باور
به عقیده این جامعهشناس یکی از دلایل شکست در تشکیل گروهای مختلف نبود اعتماد و باور لازم بین اعضای گروه برای دستیابی به موفقیت است. وقتی نمیتوانیم اعتماد و اطمینان لازم را نسبت به همدیگر داشته باشیم و همچنین هنگامی که به موفقیت جمعی باورنداشته باشیم نمیتوانیم به موفقیتی نیز دست یابیم.
شکل گیری این باورها نیز با ایجاد فرهنگ و روحیه مشارکت از دوران کودکی است. خودخواهی بعضی افراد مانع از آن خواهد شد که به جای ثبت موفقیت به نام خودشان آن را به گروه منتسب کنند.
ضمن آنکه مؤلفههای زیادی برای دستیابی به موفقیتهای گروهی مانند مؤلفههای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تاریخی وجود دارد که همه آنها باید بررسی و اصلاح شوند.