ولی در شرایط پایدار جوی و اینورژن، لزوم توجه به این دسته از منابع آلودگیها بیش از پیش احساس میشود.
منابع ثابت آلودگی هوا مشتمل بر کارخانهها و کارگاهها، وسایل گرمایش خانگی و تجاری و منابع متفرقه همچون سوزاندن ضایعات را شامل میشود.
براساس آمار تحقیقی منتشر شده از سوی جایکا International Cooporation Agency) Japan) در سال 1382سهم منابع ثابت در آلودگی هوای شهر تهران 8/28 درصد اعلام شده است.
هرچند بهنظر میرسد که سهم آلودگی منابع ثابت با توجه به کثرت منابع متحرک در سالیان اخیر و با لحاظ برخی اقدامات کنترلی صورت گرفته در جهت رفع آلودگی هوا در واحدهای صنعتی تولیدی و خدماتی تقلیل یافته باشد، اما با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی کلانشهر تهران و محاط شدن آن توسط ارتفاعات بخش شمالی که تهران را به دهلیزی عمیق، صرفا با یک مسیر ورودی هوا از سمت غرب این کلانشهر بدل کرده است، استقرار و فعالیت عمده واحدهای صنعتی و تولیدی بزرگ کشور در پهنه غربی و دقیقا در مسیر جریان ورودی هوا درصورت عدمرعایت ملاحظات محیطزیست درخصوص کنترل آلودگی هوا از سوی صنایع مستقر، موجبات پراکنش و هدایت آلودگیهای منتشره به مناطق درونی شهر تهران و تبدیل این دهلیز به انبانی مملو از آلایندههای محیطی میشود.
برهمین اساس محور هفتم در برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران به کنترل منابع ثابت اختصاص یافته است و 4 طرح در ذیل آن مشخص و منظور شده است؛
ضمن آنکه با توجه به ضرورت پایش محیطزیست و منابع ثابت آلودگیها، محور هشتم با عنوان پایش مشتمل بر 2 بخش پایش سلامت و پایش زیستمحیطی به محورهای قبلی برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران افزوده شده است و طرحهایی همچون گسترش و تجهیز واحدهای گشت سیار محیطزیست، ایجاد مرکز پایش زیستمحیطی لحظهای و تجهیز دودکش واحدهای بزرگ صنعتی و تولیدی تهران به سیستم لحظهای با مسئولیت سازمانهای مؤثر در ایجاد یا کاهش آلودگیها در این محور تعریف شده است.
این در حالی است که با وجود انجام برخی اقدامات و فعالیتها درخصوص کنترل منابع ثابت و پایش محیطزیست در واحدهای صنعتی و تولیدی همچون نصب و بهینهسازی فیلتراسیون، اسکرابر، بهینهسازی ماشین آلات، تعطیلی بخشهای آلاینده، تغییر در فرایند تولید، جایگزینی خطوط فرسوده با خطوط واجد فناوری روز و انتقال واحدهای با ماهیت آلایندگی به خارج از محدوده مسکونی از سوی اداره کل حفاظت محیطزیست استان تهران، دستیابی به دستاوردهای قابلقبول در این 2 محور مستلزم تعامل و همکاری همه ارکان اثرگذار در ایجاد آلودگیهای منتشره، بالاخص صنایع است.
تغییر نگرش موجود درخصوص در سیسییو قراردادن صنعت و محدود کردن آن درصورت اعمال پایش لحظهای خروجی هوا در واحدهای بزرگ، میتواند موجبات دغدغه و حساسیت بیشتر در صاحبان صنایع جهت کنترل آلودگیهای مقطعی و ادواری، ممانعت از ایجاد آلودگی در خارج از زمان پایش فیزیکی محیطزیست بهویژه هنگام شب و نهایتا شفافیت عملکرد را فراهم سازد.
نکته دیگر قابل اشاره درخصوص منابع ثابت آلودگی هوا، روند افزایشی استفاده از سوختهای فسیلی میان تقطیر ( نفت، گازوئیل و...) در مصارف گرمایشی و نیز در بخشهای صنعتی و تجاری در فصل سرما و اوقات پایداری جوی است که متأسفانه کمتر به این موضوع پرداخته شده و با توجه به همزمانی حذف گاز مصرفی و جایگزینی سوختهای فسیلی با مواقع اوج آلودگی، به نقش تشدیدکننده وسایل گرمایشی بهعنوان یکی دیگر از منابع ثابت آلودگی هوا اغلب به دیده اغماض نگریسته شده است.
از این روبهنظر میرسد بازاندیشی درباره تاثیر منابع ثابت در ایجاد آلودگی هوا نیازمند همسویی دیدگاهها و عملکرد بخشهای اثرگذار در راستای تقلیل معضلات مبتلا به در این امر، همچون همکاری هرچه بیشتر صنعت در کنترل آلودگیهای ایجادی، فراهم کردن تمهیدات لازم جهت دسترسی صنعت و خدمات به سوخت مناسب علیالخصوص در زمانهای پیک آلودگی، ممانعت جدی از بارگذاری بیشتر صنایع در تهران و تسریع در انتقال صنایع آلاینده و... است.
بیشک عنایت بیشتر به نقش مؤثر و غیرقابل اجتناب منابع ثابت و تبیین ساز و کارهای شدید کنترلی در مقابله با عوامل ایجادکننده آلودگی از طریق این منابع، حتی در شکل سوزاندن ضایعات در حاشیه و پیرامون شهر میتواند نقطه قوتی در کاهش سهم این منابع در ایجاد آلودگی و به تبع آن سیر نزولی آلودگی هوا در روزهای پیش روی پایتخت باشد.