مریم سعدی طراح و برنامه‌ریز آموزشی دبیرستان البرز:سال‌ها بود که به‌واسطه وجود مکانیسم ارزیابی شکننده‌ای به نام کنکور، دریافت دانش‌آموزان از درس‌هایی که عمومی اطلاق می‌شوند؛ از بار مفهومی به یادگیری تست و نکته‌ای تقلیل یافته بود. ادبیات فارسی، درسی که مسئولیت پیوند نوجوانان با زبان مادری و انتقال فرهنگ و هویت به آنان را داشت ذیل دغدغه‌های کنکوری دانش‌آموزان تخفیف معنا و موجودیت یافته بود، عربی به‌عنوان زبان قرآن در کنار زبان انگلیسی که زبانی بین‌المللی است؛ موجودیتی کاملا کنکوری و تا حد قابل درکی تهی از معنا و کاربرد پیدا کرده بود. این چرخه تکرارشونده و دور تسلسل باطل هرساله در قالبی شکننده‌تر رخ می‌نمود. از طرفی گردش مالی چند ده میلیاردی در تجارت کتاب‌های کمک درسی عمومی مشهود بود و درنهایت الزامی را ایجاد ریفورم و اصلاحات در سبک و سیاق کنکور به وجود آورد. این تفکر اگرچه با مقاومت در برابر تغییر همراه بود اما سرانجام برای نخستین بار در یک اقدام شجاعانه و کارشناسانه توسط شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به مصوبه‌ای برای تغییری هدفمند و ارزش‌گرا پس از چند دهه تکرار تبدیل شد.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
مصوبه تغییر شکل برگزاری کنکور بندهای شاخصی دارد. این مصوبه جایگاه وزن معدل را از تاثیر مثبت به تاثیر قطعی ارتقا داده و همین‌طور مقوله تبدیل ارزیابی تستی از دروس عمومی به ارزیابی تشریحی؛ ساختارمند و قابل‌توجه است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که وزن دروس عمومی در کنکور امسال، به‌مثابه کنکور سال‌های گذشته است و در سنوات آینده این تاثیر افزایش نیز می‌یابد. تلقین‌های غلط برخاسته از بدفهمی از واژه حذف دروس عمومی از کنکور یکی از دلایل نقدهایی است که امروزه از مصوبه جاری شاهد هستیم. آنچه ادا و اطلاق آن صحیح‌تر است این است که بگوییم در فرایند پذیرش دانشجو، دروس عمومی از پروسه ارزیابی تستی حذف شده است و کماکان با همان وزن در پروسه ارزیابی تشریحی در پذیرش دانشجو تاثیرگذار و شایان ارزش است؛ نسبتی که در سال‌های آتی با بالا رفتن تاثیر قطعی معدل در کنکور و به‌عبارتی فرایند پذیرش دانشجو فزونی می‌یابد.
نمی‌توان کتمان کرد که امسال در شرف تغییر در سبک و سیاق پذیرش دانشجو در کنکور هستیم. سردرگمی در بین دانش‌آموزان و معلمان درخصوص جایگاه دروس عمومی وجود دارد. بی تردید این سردرگمی با نخستین پذیرش کنکور و رویت تاثیر کتبی دروس عمومی در کارنامه پذیرش به تثبیت مواضع تحول در کنکور تبدیل شده و پیامی خواهد بود به نسل‌های بعدی مبنی بر جایگاه باارزش دروس عمومی در پذیرش دانشجو.
در کنار آن رویکرد رو به ارتقاء تاثیر معدل امتحان نهایی در کنکور گامی است که هم در مقوله اعتنا به بسط عدالت تحصیلی شایان توجه بوده و هم ارزیابی دقیق‌تر و پلکانی از توانمندی دانش‌آموز را جایگزین ارزیابی تستی و مقطعی می‌کند. اشکالات و ضعف ارزیابی مقطعی همواره در سال‌های گذشته موردبحث متولیان امر و متخصصان و تحلیل‌گران بوده است.
در کنار این امور برگزاری کنکور به‌شکل ٢بار در سال تحصیلی، اهرم کمک‌کننده‌ای برای پشت‌کنکوری‌های با انگیزه است که در مدت زمان کم‌تری امکان ارزیابی مجدد از دانش خود و عبور از سد کنکور را داشته باشند. درعین‌حال این کنکور زمستانی، برای کنکوری‌های پایه‌دوازدهمی نیز فرصت مغتنمی است تا اضطراب خود را در فرایندی کاملا جدی و نه آزمایشی محک‌زده و برای کنکور تیرماه آماده شوند و البته عده‌ای دانش‌آموز سختکوش همیشه خواهند بود که کار را در همان کنکور دی ماه تمام کرده و بادرصد و رتبه عالی در انتظار ادامه مسیر خواهند ماند.
تحقق چنین شرایطی تنها در بستری میسر است که در سلامت کامل دانسته‌های دانش‌آموزان در فرایندی تشریحی (امتحان نهایی) به محک آزمون‌گذارده شود. در این رهگذر توجه به مولفه‌های زیر ضرورت دارد :
ایجاد سازوکار ترمیم معدل برای دانش‌آموخته‌های سال‌های پیش
استانداردسازی و ایمن‌سازی سوالات امتحانات نهایی
ایجاد و اجرایی کردن مکانیسمی منطقی و سلامت برای تصحیح اوراق
تسری نهایی بودن آزمون‌های پایان سال به هر سه پایه پایانی به شکل پلکانی
بدون تردید اجرایی کردن این موارد مهم برعهده آموزش‌وپرورش است و این ارگان حلقه تحقق این مهم به شمار می‌آید.