در حالی که برخی مسئولان از مسکوت ماندن این طرح سخن می‌گویند، برخی دیگر بر تصویب آن تاکید می‌ورزند.
مجلسیان درصدد دفاع از طرح خود هستند و در مقابل رؤسای دانشگاه‌ها و وزارت علوم نظراتی متفاوت در مورد این طرح دارند و به دلیل اشکالات متعدد آن را غیرقابل اجرا می‌دانند.
همچنین با اینکه اغلب سازمان‌ها و نهادهای آموزشی مخالف برگزاری کنکور به شکل فعلی هستند، ولی در چگونگی ساماندهی آن اختلاف نظر و سلیقه وجود دارد.
قانون مصوب سال 77 مجلس، دولت را مکلف می‌کند که از طریق آزمون یک مرحله‌ای دانشجو بپذیرد و چنانچه طرح جدید کنکور تصویب شود، کنکور طی 4 سال خود به خود حذف و مراکز آموزشی مجاز می‌شوند در مقاطع کاردانی ناپیوسته و کارشناسی آزمون نداشته باشند و در مابقی مقاطع نیز سوابق تحصیلی مبنای پذیرش دانشجو در مراکز آموزش عالی خواهد بود.
کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی از جمله رئیس این کمیسیون، معتقد به حذف کنکور حداکثر تا سال 90 است و دلایلی نیز برای ناکارآمدی برگزاری کنکور عنوان می‌کند.
براساس طرح مجلس، سوابق تحصیلی و پرورشی و مهارتی دانش‌آموزان در دوره متوسطه و پیشدانشگاهی جایگزین کنکور میشود.
مخالفان کنکور معتقدند با یک آزمون چند ساعته نمی‌توان به استعداد و علایق واقعی دانش‌آموزان پی برد و از طرفی کنکور با تاکید بر سؤالات تستی، دانش‌آموزان را به سمت حافظه محوری به جای یادگیری هدایت می‌کند و قدرت تفکر و خلاقیت را از آنان سلب می‌کند.
همچنین گرایش دانش آموزان به سوی آموزشگاه‌ها و مؤسسات کنکور که هزینه‌های مضاعفی را بر خانواده‌ها تحمیل می‌کند.
بنابر این مخالفان کنکور، طرحی را پیشنهاد کردند که بر اساس آن معدل امتحانات نهایی در سال‌های دوم و سوم متوسطه و دوره پیشدانشگاهی مبنای اصلی انتخاب دانشجو خواهد بود و آموزش و پرورش موظف خواهد شد از سال تحصیلی87-86 امتحانات نهایی را به صورت استاندارد برای دوره‌های تحصیلی مورد نظر برگزار کند.
نظر مخالفان حذف کنکور
وزارت علوم و سازمان سنجش تنها موافق احتساب درصدی از معدل در پذیرش دانشجو هستند و حذف کامل کنکور را نمی‌پذیرند.
محمد مهدی زاهدی، وزیر علوم در این باره گفت: سیستم پذیرش دانشجو یکی از مسائلی است که در استقلال دانشگاه‌ها مؤثر است، در این راستا مصوبات اخیر مجلس شورای اسلامی درباره طرح ساماندهی نظام پذیرش دانشجو باعث شده تا مدیریت و اشراف وزارت علوم به عنوان متولی کل آموزش عالی کشور بسیار کمرنگ دیده شود.
وی با بیان اینکه در بخشی از مصوبات مجلس برگزاری امتحانات نهایی در پایه‌های مختلف دوره متوسطه برای لحاظ سوابق تحصیلی دانش‌آموزان در کنکور به وزارت آموزش و پرورش واگذار شده است، گفت: با توجه به حجم بالای کاری برای اجرای این طرح یعنی برگزاری امتحانات نهایی در پایه‌های مختلف دوره‌های متوسطه ممکن است وزارت آموزش و پرورش نتواند این آزمون‌ها را به صورت استاندارد در این حجم بالا برگزار کند.
بنابراین پیشنهاد ما این است که حداقل 70 درصد سوابق تحصیلی و 30 درصد آزمون برای پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها ملاک باشد تا در صورت عدم توانایی آموزش و پرورش برای اعلام دقیق سوابق تحصیلی بتوان عامل دیگری را برای پذیرش دانشجو جایگزین کرد.
حسین پورکاظمی معاون سابق سازمان سنجش نیز به عنوان مخالف جدی حذف کنکور معتقد است که نباید کنکور 3 ساعته را در طول 3سال برگزار کرد، زیرا 40هزار ظرفیت برای رشته‌های مهم و معتبر دانشگاهی وجود دارد که باید با برگزاری کنکور، بهترین‌ها را انتخاب کرد.
رؤسای 31 دانشگاه نیز طی نامه ای خطاب به رئیس مجلس از طرح کمیسیون آموزش و تحقیقات در باره نظام سنجش و پذیرش دانشجو با هدف حذف کنکور، انتقاد کردند.
کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی طی جلسه‌ای طرح حذف کنکور را رد کرده و معتقد است اولاً هنوز آموزش و پرورش کشور نتوانسته است به حداقل استانداردهای آموزشی برسد و بین مناطق برخوردار از امکانات و مناطق محروم تفاوت زیادی وجود دارد.
از این رو طرح سنجش و پذیرش، تبعیض آشکاری بین این دسته از مناطق است، ثانیاً تأمین امنیت امتحانات نهایی 3 تا 4 ساله مشکل است.
معاون سابق سازمان سنجش نیز معتقد است در حال حاضر کنکور با مسایل سیاسی گره خورده است.
دکتر حسین پورکاظمی درباره طرح کنکور مجلس گفت: جالب است همان‌هایی که کنکور 4 ساعته را در سال‌های قبل تصویب کردند امروز از این کنکور ایراد می‌گیرند.
همچنین دکتر جعفر توفیقی وزیر سابق علوم گفت: با اجرای طرح مجلس فقط کنکور جابه‌جا میشود و با این جابه‌جایی مشکل کنکور حل نمی‌شود، تا مادامی که امتحان برگزار میشود، ازدحام و اضطراب هم وجود دارد.
وی افزود: امتحان نهایی به شکل تشریحی یکی از مشکلات اساسی طرح کنکور مجلس است.
وزیر سابق علوم اظهار کرد: با اجرای طرح کنکور مجلس فقط جای مجری آن عوض شده است، یعنی از آموزش عالی به آموزش و پرورش منتقل میشود.
به گفته توفیقی این قبیل طرح‌ها تنها مشکل از پشت درهای وزارت علوم به پشت درهای آموزش و پرورش می‌رود، یعنی یک دفعه چیزی که آموزش و پرورش از آن می‌ترسید با ضریب 5 برابر گرفتارش میشود.
در همین حال مدیر کل دفتر آزمون سازی و روان سنجی سازمان سنجش آموزش کشور با انتقاد از حذف کامل کنکور گفت: حذف کنکور در شرایط فعلی امکان پذیر نیست، چرا که در این طرح پذیرش دانشجو بر اساس معدل و سوابق تحصیلی انجام میشود و نمی‌توان داوطلبان را تنها با در نظر گرفتن نمره معدل برای یک رشته گزینش کرده و ارجحیت آنان را تشخیص داد.
اسدالله آسرایی افزود: سازمان سنجش همان گونه که با اعمال 100 درصد نمره کنکور و صفر درصد سوابق تحصیلی دوره دبیرستان برای پذیرش دانشجو مخالف است، هم‌اکنون نیز با تأثیر صفر درصد کنکور و 100 درصد سوابق تحصیلی دوره دبیرستان مخالف است.
وی گفت: در اغلب کشورها نمره آزمون پس از دوره دبیرستان به همراه سوابق تحصیلی داوطلب و توصیه‌نامه از محل تحصیل به عنوان شاخص‌های پذیرش دانشجو در نظر گرفته میشود، بنابراین کلیه این معیارها باید برای پذیرش دانشجو در نظر گرفته شود.
آسرایی گفت: اغلب کشورهای پیشرفته روز به روز به سمت استاندارد کردن آزمونهای پذیرش دانشجو حرکت می‌کنند، تا آزمون مربوطه 100 درصد سواد داوطلبان را بسنجد.
موافقان طرح حذف کنکور
اما از سوی دیگر رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس که طرح حذف کنکور را ارائه کرده می‌گوید این طرح برای حل مشکل دانشگاه‌ها ارائه شده است.
علی عباسپور تهرانی فرد با انتقاد از پذیرش بی برنامه دانشجو در برخی دانشگاه‌ها گفت: سیاست گسترش بدون کیفیت آموزشی مؤثر نیست و باید کیفیت آموزشی مورد توجه قرار گیرد.
وی درباره نامه رؤسای دانشگاه‌ها به رئیس مجلس در انتقاد از طرح کنکور کمیسیون آموزش گفت: مطمئناً موضوع و هدف این طرح برای رؤسای دانشگاه‌ها تشریح نشده است، چرا که در این صورت آنان نیز جزو موافقان طرح می‌شدند.
عباسپور افزود: چنانچه موضوع برای رؤسای دانشگاه‌ها تشریح شود آنها خاطر جمع می‌شوند که کل حرکت ما در طول مجلس هفتم ارتقای سطح علمی و کیفی دانشگاه‌هاست.
همچنین معاون سازمان سنجش از امکان حذف کنکور در بیش از 90 درصد از ظرفیت‌های دانشگاهی خبر داد.
محمد محمدی‌اقدم با اشاره به اینکه با اصلاح3-2 مورد از طرح فعلی کنکور می‌توان مشکلات این طرح را کاهش داد، افزود: برگزاری آزمون تشریحی و تعیین زمان برای حذف کنکور از مشکلاتی است که در طرح فعلی مجلس وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه در طرح کنکور مجلس تأکید بر برگزاری آزمون تشریحی دارد، گفت: آزمون تشریحی با امنیت بالا و استاندارد مطلوب را نه تنها وزارت آموزش و پرورش بلکه سازمان سنجش نیز نمی‌تواند برگزار کند.
معاون سازمان سنجش افزود: نمی‌توان تاریخ دقیقی برای حذف کنکور با توجه به شرایط فعلی بیان کرد، باید در کمیته‌ای موضوع حذف کنکور در رشته‌های مختلف بررسی شود و در صورت بررسی اگر کنکور در رشته‌ای قابل حذف بود آن را حذف کنند.
وی تصریح کرد: برگزاری آزمونی ملی امکان پذیر است اما تصحیح اوراق چنین آزمونی امکان‌پذیر نیست.
همچنین نماینده مردم شوشتر در مجلس شورای اسلامی در باره طرح کنکور مجلس گفت: در طرح حذف کنکور به این مسئله توجه شده است که به جای یک بررسی در پایان دوران تحصیل داوطلبان، در سه مقطع متوالی، میزان دانش داوطلب از طریق آزمونهای جامع دبیرستان مورد سنجش قرار می‌گیرد.
محمدعلی شیخ یادآور شد: همچنین بر اساس این طرح کمیته‌ای برای بررسی سوابق تحصیلی افرادی که پیش از تصویب این طرح دیپلم خود را گرفته‌اند تشکیل میشود تا این افراد نیز برای ورود به دانشگاه مشکلی نداشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: تأثیر سوابق تحصیلی عمده‌ترین موضوع طرح کنکور مجلس است. در این طرح همچنین این فرصت فراهم شده است که دانش آموزان در مقاطع مختلف فرصت جبران داشته باشند.
شیخ با اشاره به نظرات مخالفان این طرح گفت: سازمان سنجش، وزارت علوم و برخی نمایندگان با حذف کامل کنکور مخالف هستند و پس از ورود طرح به صحن علنی و بررسی نظریات مخالف و موافق، سرنوشت این طرح مشخص می شود.
نیروهای مسلح مخالف حذف کنکور نیست
از سوی دیگر رئیس سازمان وظیفه عمومی نیروی انتظامی درباره حذف کنکور و سربازی داوطلبان گفت: قرار شده موضوع حذف کنکور در نیروهای مسلح مطرح و فرمولی برای تأمین سرباز کشور مشخص شود.
سردار بهمن کارگر با تاکید بر این که نیروهای مسلح مخالف حذف کنکور نیست، اظهار داشت: با حذف کنکور شمار سربازهای کشور کم نمی‌شود.
وضعیت فعلی طرح
در حالی که قرار بود طرح حذف کنکور در اولین روزهای کاری امسال مجلس مطرح شود اما به یک باره از دستور کار مجلس خارج شد.
اما رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با تأکید بر اینکه طرح کنکور از دستور کار صحن خارج نشده است، می‌گوید: به درخواست کمیسیون آموزش و تحقیقات طرح کنکور به حالت تعلیق درآمده است.
علی عباسپور تهرانی‌فرد با اشاره به اینکه طرح کنکور هر زمان که کمیسیون آموزش درخواست کند در صحن مطرح میشود، افزود: طرح کنکور مجددا با حضور مسئولان وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت آموزش و پرورش مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی با تأکید بر اینکه مجریان طرح کنکور وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و وزارت علوم هستند و باید این دو وزارتخانه با طرح موافق باشند، گفت: وزارت علوم با بندهایی از طرح کنکور مشکلاتی داشت که به همین دلیل طرح مجدد بررسی میشود.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اظهار کرد: کمیسیون آموزش خواستار ارائه طرحی است که دستگاه‌های اجرایی به بهترین نحو تمایل به اجرای آن داشته باشند.
از سوی دیگر معاون پارلمانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: در حال حاضر اصلاحات جزیی با هماهنگی وزارت علوم و مجلس در طرح مذکور ایجاد شده که این اصلاحات مورد تایید وزارت علوم است.
محمد حسینی افزود: براساس اصلاحات انجام شده سؤالات میتواند تشریحی یا تستی باشد، در حالی که قبل از اصلاحات، بر تشریحی بودن سؤالات تاکید شده بود.
وی در باره اجرایی شدن طرح ساماندهی و حذف کنکور گفت: این طرح در پایان سال اول برنامه پنجم توسعه یعنی سال 89 اجرایی خواهد شد.
محمد علی حیاتی مخبر کمیسیون آموزش نیز در مورد ایجاد برخی اصلاحات طرح کنکور گفت : پس از بررسی‌های صورت گرفته در کمیسیون آموزش مقرر شد دست برگزارکنندگان امتحانات دبیرستان باز باشد و کمیته سیاستگذاری کنکور بر اساس شرایط تصمیم بگیرد، سؤالات آزمون‌ها تشریحی، تستی یا کوتاه پاسخ باشد.
وی می‌افزاید: همچنین آزمون رشته‌هایی مانند تربیت بدنی و هنر که بیشتر مهارتی هستند با هماهنگی وزارت علوم انجام خواهد شد.
حیاتی با تأکید بر اینکه کمیسیون آموزش و تحقیقات تقریباً بیشتر نظرات وزارت علوم را در طرح گنجانده است، می‌گوید: اصلاحات انجام شده و تغییر دیگری در طرح انجام نمی‌شود.
