اوج‌گیری شیوع کووید-۱۹ در چین این نگرانی را ایجاد کرده است که یک سویه جهش‌یافته جدید از کروناویروس بروز کند که دوباره در جهان گسترش یابد.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آسوشیتدپرس گرچه دانشمندان در این باره اطمینان ندارند، اما نگران بروز چنین پدیده‌ای هستند. ظهور این سویه جدید ممکن است مشابه سویه‌های جدید اُمیکرون باشد که هم اکنون در سطح جهان در گردش هستند. دانشمندان می‌گویند این سویه جدید ممکن است ترکیبی از سویه‌های قبلی باشد یا اینکه سویه کاملا متفاوت باشد.
دکتر استوارت کمپبل ری، متخصص بیماری‌های عفونی در دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید: «چین جمعیت بسیار بزرگ دارد و ایمنی محدودی در جمعیت آن در برابر کروناویروس وجود دارد. به نظر می‌رسد چنین وضعیتی شرایط را برای ظهور یک سویه جدید فراهم کند.»
هر عفونت جدید یک شانس برای جهش یافتن کروناویروس را فراهم می‌آورد و ویروس اکنون به سرعت در چین در حال انتشار است. چین با جمعیت ۱/۴ میلیارد نفری‌اش عمدتا سیاست «کووید-صفر»اش را کنار گذاشته است. گرچه میزان‌های واکسیناسیون گزارش‌شده بالا هستند، میزان‌های دریافت واکسن یادآور یا تقویتی به خصوص در میان سالمندان پایین‌تر هستند. بررسی‌ها نشان داده‌اند که واکسن‌های غیرفعال‌شده ساخت چین نسبت به واکسن‌های جدیدتر بر اساس mRNA تاثیربخشی کمتری دارند. بسیاری از افراد چین بیش از یک سال است که آخرین دوز واکسن‌شان را دریافت کرده‌اند و در نتیجه ایمنی آنها نسبت به کروناویروس افت کرده است.
نتیجه اینکه زمینه مناسبی برای تکثیر ویروس و جهش یافتن آن فراهم شده است. دکتر ری می‌گوید: «ما قبلا مشاهده کرده‌ایم که امواج بزرگ عفونت اغلب با ظهور سویه‌های جدید کروناویروس دنبال می‌شوند.»
حدود سه سال پیش، گونه اصلی کروناویروس از چین به بقیه جهان انتشار یافت و نهایتا با سویه‌ی دلتا و بعد سویه اُمیکرون و اخلافش جایگزین شد که همچنان در جهان در حال گسترش هستند.
دکتر شان-لو لی ویروس‌شناس در دانشگاه دولتی اوهایو گفت بسیاری از سویه‌های فعلی اُمیکرون در چین شناسایی شده‌اند، از جمله سویه BF.7 که در سازگاری بسیاری در گریز از ایمنی یافته است و تصور می‌شود مسئول اوج‌گیری فعلی شیوع بیماری باشد.
کارشناسان می‌گویند جمعیتی مانند چین که ایمنی نسبی نسبت به کروناویروس دارند، فشار تکاملی ویژه‌ای بر ویروس برای تغییر کردن ایجاد می‌کنند. دکتر ری ویروس را با رقیب مشت‌زنی مقایسه می‌کند که «می‌آموزد که چگونه از مهارت‌هایی که شما دارید، بگریزد و برای دور زدن آنها خود را سازگار می‌کند.»
یک موضوع مهم ناشناخته این است که آیا یک سویه جدید باعث بیماری شدیدتری هم می‌شود یا نه. کارشناسان می‌گویند هیچ دلیل ذاتی زیست‌شناختی وجود ندارد که بیماری‌زایی ویروس در طول زمان باید خفیف‌تر شود.
دکتر ری می‌گوید: «اغلب خفیف شدن بیماری که ما در طول شش تا ۱۲ ماه گذشته در بسیاری از بخش‌های جهان تجربه کرده‌ایم، به خاطر تجمع ایمنی ناشی از واکسیناسیون یا عفونت بوده است، نه به علت اینکه بیماری‌زایی ویروس تغییر کرده باشد.»
اغلب افراد در چین به علت اجرای سیاست سختگیرانه «کووید-صفر» که با آزمایش‌های همگانی و قرنطینه‌های عمومی همراه بود و مانع از انتشار محلی کروناویروس شد، هرگز در معرض این ویروس قرار نگرفته‌اند. واکسن‌های چینی هم بر فناوری قدیمی‌تری متکی هستند که آنتی‌بادی‌های کمتری از واکسن‌های mRNA تولید می‌کنند.
با توجه به این واقعیت‌ها است که دکتر گانگدیپ کانگ ویروس‌شناس در کالج پزشکی کریستین در شهر والور در هند می‌گوید هنوز باید منتظر ماند و دید آیا کروناویروس در چین نیز از همان الگوی تکاملی در بقیه کشورهای جهان پس از در اختیار گرفتن واکسن‌ها پیروی می‌کند یا «الگوی تکاملی کاملا متفاوتی خواهد داشت.»
سازمان جهانی بهداشت اخیرا درباره گزارش‌ها درباره موارد بیماری شدید در چین ابراز نگرانی کرد. بیمارستان‌ها در شهرهای بودینگ ولانگ‌فانگ در حاشیه پکن، پایتخت چین به علت افزایش ناگهانی موارد شدید بیماری دچار کمبود تخت‌های مراقبت ویژه و کارکنان پزشکی شده‌اند.
شو ونبو از مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های چین اخیرا در بیانیه‌ای اعلام کرد این کشور قصد دارد مراکزعفونت ویروس را در بیمارستان‌های سه شهر در هر ایالت ردیابی کند، به این صورت که نمونه‌هایی از بیماران ورودی که بسیار بدحال هستند و همه آنهایی که هر هفته می‌میرند، گرفته خواهد شد.
او گفت از ۱۳۰ زیرسویه مربوط به سویه اُمیکرون ۵۰ تای آنها در چین شناسایی شده که باعث شیوع بیماری در کشور شده‌اند. به گفته او، چین در حال ایجاد یک پایگاه داده‌های ژنتیکی ملی است «برای پایش همزمان» چگونگی تحول یافتن سویه‌های متفاوت و پیامدهای بالقوه آنها برای بهداشت عمومی است.
اما به گفته جرمی لوبان، ویروس‌شناس در دانشکده پزشکی دانشگاه ماساچوست تا به حال اطلاعات محدودی درباره توالی‌یابی ژنتیکی کروناویروس‌های شایع در چین وجود دارد.
لوبان گفت: «ما همه چیزهایی را که در جریان است نمی‌دانیم» و اما به گفته او واضح است که «پاندمی تمام نشده است.»