همشهری آنلاین - ابوذر چهل امیرانی: «پله نوروزخان»؛ کوچه‌ای در خیابان ۱۵خرداد است که سال۱۳۴۲ بازسازی شده است. این کوچه در دوره قاجار ساخته شده و سال‌هاست در بازار بزرگ تهران به محلی برای خرید و فروش پلاستیک و نایلون شناخته می‌شود. در اطراف این کوچه هم مغازه‌های زیادی وجود دارد که در آنها قهوه و نوشت‌افزار به‌فروش می‌رسد.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
در باره علت نامگذاری این کوچه می‌گویند مرد نیکوکاری به اسم «نوروزخان» که آن زمان فعالیت‌های زیادی برای ایجاد امکانات شهری در تهران داشت و سقاخانه‌ای هم در این حوالی ساخته بود، این گذر پله‌دار را برای رفاه حال مردم ساخت.
برخی هم می گویند نوروزخان، پیشکار دربار قاجار بود و املاکی در این کوچه داشت. البته «نصرالله حدادی» تهران‌شناس گفته است که «نوروزخان، برادر محمدحسین خان مروی معروف به خان مروی از خوانین قاجار و حاکم مرو بود؛ کسی که مدرسه مروی را ساخت.»
حتی برای این کوچه داستان‌هایی نقل شده؛ از جمله اینکه گفته می‌شود قاتل «سیدعبدالله بهبهانی» یکی از مجتهدهای شیعه از طریق این پله‌ها فرار کرده و جان سالم به‌در برده است. این واقعه یکشنبه ۲۵تیر سال۱۲۸۹ رخ داد و با اینکه کسی مسئولیت این سوءقصد را برعهده نگرفت، ولی گروهی به اسم «اعتدالیون» این کار را به دموکرات‌ها و دار و دسته فردی به‌نام «حیدرخان عمواوغلی» یکی از رهبران حزب کمونیست و از فعالان جنبش مشروطه نسبت دادند. آنها برای تلافی به انتقام‌جویی دست زدند، اما حیدرخان توانست با فرار از این کوچه، جان سالم به‌در ببرد.
حالا بیش از یک‌قرن از عمر پله‌های این کوچه می‌گذرد و برای جلوگیری از سر خوردن خریداران و بازاریان، سنگ‌های آن را مرمت و در اطرافش نرده نصب کرده‌اند.