محسن هرمزی در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین، با بیان اینکه هر ۴ خط جدید ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ این امکان را دارند که با تی. بی. ام های قُطر بزرگ حفاری شوند، گفت: «نخستین خطی که قرار است با این امکان که از دو دهه گذشته در کشورهایی مثل، ژاپن، ترکیه، چین و ... اجرایی شده، به اجرا درآید، خط ۹ متروی تهران است.»
او افزود: «کشورهای پیشرفته، خیلی از خطوط متروی خود را با این شیوه ساخته‌اند. دستگاه تی. بی. ام قُطر بزرگ (دستگاه حفاری تونل) که بزرگترین آن ۱۸ متر است، تونلی سه طبقه ایجاد می‌کند. یعنی علاوه بر تونل مترو، دو باند رفت و برگشت راه را هم تحویل می‌دهد. برهمین اساس، ما هم در متروی پایتخت، برای استفاده بهینه از ظرفیت‌ها که به نوعی‌مولد سازی به حساب می‌آید، تصمیم داریم این کار را در خطوط جدید اجرا کنیم که مطالعات آن آغاز شده است.»
کدام خط در اولویت است؟
هرمزی گفت: «یکی از خطوط جدید و مهمی که قرار است با تی. بی. ام قُطر بزرگ‌تر کار کنیم، خط ۹ متروی تهران است. این خط، حدود ۴۸ کیلومتر طول و ۴۳ ایستگاه دارد؛ از دولت آباد شروع می‌شود و به صورت «اِل انگلیسی برعکس»، تهران را دور می زند و تا تقاطع زین الدین بالا می‌آید و بعد از ورود به اتوبان همت در امتداد این بزرگراه تا ایستگاه چیتگر در غرب پایتخت می‌رسد. با اجرای چنین طرحی، ترافیک مسیر همت که یکی از مشکلات روزانه مردم تهران است، برطرف می‌شود. ضمن اینکه برای تونل سه طبقه با قُطر بالا می توان پیوست‌های مختلفی تعریف کرد. یک نگاه این است که مثل اتوبان صدر، بخشی از مسیر را دو طبقه کنیم (با این تفاوت که این مسیر در در زیرِ زمین خواهد بود). یا براساس صحبت‌هایی که در گذشته هم وجود داشت مبنی بر این که در اتوبان همت، بی. آر. تی و یا خط ال. آر. تی تعریف شود، در زیر زمین هاب جدید حمل ونقل ایجاد کنیم.»
ایده جدید حمل و نقل عمومی برای تهران | افزایش وسعت تونل مترو برای عبور یک خط اتوبوس
مدیر عامل و عضو هیات مدیره شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) ادامه داد: «ما وقتی به موضوعاتی که با شورای عالی ترافیک درباره خطوط متروی تهران نهایی شده است، مراجعه کردیم، دیدم که به عنوان مثال، خطوط جدید مترو ( ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ ) به ویژه خط ۹، این امکانِ خیلی مهم را دارد که پس ازحفاری با قُطر بزرگ‌تر، علاوه بر مسیر مترویی که زیر اتوبان همت راه اندازی می‌کنیم، هاب حمل و نقل جدیدی را هم ایجاد کنیم. یعنی هم ایستگاه مترو را بسازیم و هم بالای تونل مترو، امکان جدید فراهم شود که مسیر زیرزمینی اتوبوس را هم برای تسریع حمل و نقل داشته باشیم. حتی در این صورت، می‌توان راه زیرزمینی ایجاد کنیم که این مسیر، می‌تواند در نقاطی، انشعاب هم داشته باشد.»
تفاهم نامه با قرارگاه خاتم و بخش خصوصی
هرمزی با اشاره به جزئیات اجرای چنین طرحی در خطوط جدید متروی تهران، اضافه کرد: «در حال حاضر با قرار گاه خاتم الانبیا و بخش خصوصی این موضوع را جلو برده‌ایم که برای آوردن دستگاه تی. بی. ام قُطر بزرگ‌تر اعلام آمادگی کرده‌اند. با این اوصاف تصور می‌کنم ظرف یک ماه آینده بتوانیم، تفاهم‌نامه آن را امضا کنیم. ضمن اینکه علاوه بر خط ۹ متروی تهران، نگاه ما این است که سایر خطوط جدید مترو هم با چنین رویکردی اجرا شود. بر همین اساس، بررسی و مطالعه ویژه خواهیم داشت که این خدمت را به مردم ارائه دهیم و در صورت پایان مطالعات و پیوست‌های فنی و مالی آن، این امکان را برای شهر و شهروندان تهرانی فراهم کنیم.»
این مدیر ارشد شهری تهران در بخش دیگری از گفت و گویش با همشهری آنلاین افزود: «در حال مطالعه روی خطوط ۸ تا ۱۱ هستیم که اگر جواب بدهد، در نهایت هر ۴ خط جدید را با این امکان می‌سازیم؛ اما همانطور که پیش‌تر گفتم، نخستین خطی که با تی. بی. ام‌های جدید اجرا می‌شود، خط ۹ خواهد بود.»
جلسه زاکانی با سازندگان تی. بی. ام
هرمزی با اشاره به هزینه‌های حفاری با دستگاه قطر بزرگ‌تر گفت: «هزینه حفاری با این دستگاه‌ها با توجه به افزایش قطر تونل، طبیعتا بیشتر می‌شود. منتها در سرجمع، ذخیره هزینه را در اجرای این پروژه‌ها خواهیم داشت. دلیلش هم این است که حفاری با دستگاه بزرگ‌تر، فضای سکو را در زمان حفاری به ما می‌دهد و هزینه‌ای برای ساخت ایستگاه، مثل قبل نخواهیم داشت. مضاف بر اینکه، چنین رویکردی در اجرای خطوط جدید مترو، به ما دو امکان دیگر می‌دهد؛ تونل انرژی(برای عبور کابل برق، فیبر نوری و لوله های گاز و ...) در پایین‌ترین سطح، طبقه میانی به عنوان تونل مترو و طبقه‌ای اضافه برای خط اتوبوس و یا راه دو بانده برای عبور و مرور در اتوبان همت.»
مدیر عامل و عضو هیات مدیره شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) در پایان گفت‌وگو با همشهری آنلاین، با بیان اینکه با بخش خصوصی برای اجاره به شرط تملیک دستگاه تی. بی. ام قطر بزرگ، مذاکراتی با سازندگاه این دستگاه‌ها صورت گرفته است، اعلام کرد: «دو هفته پیش هم جلسه‌ای با یکی از سازندگان با حضور شهردار تهران برگزار شد و به محض نهایی شدن کارهای آن، از قبیل مطالعات و بررسی‌های فنی و مالی، امیدواریم کار آغاز شود.»