همشهری آنلاین- ابوذر چهل امیرانی: چاپارخانه، محلی برای استراحت چاپارها (مأموران پست) و تعویض اسبهایشان بود که در فاصله ۲۴کیلومتری یا با فاصله یکروز از همدیگر قرار داشتند.
قصههای خواندنی تهران را اینجا ببینید
همه اخبار، گزارشها و مکاتبات دولتی بین پایتخت با سایر شهرها و ایالتها، از طریق چاپارخانه و با استفاده از اسبهای تندرو انجام میشد. این اسبها در جادههایی معروف به «راه شاهی» تردد میکردند و وقتی چاپار به چاپارخانه میرسید، اسب خود را تعویض میکرد و با اسبی تازهنفس به راهش ادامه میداد. شیوه دیگر هم اینگونه بود که اولین پیک، پیام و بستهها را در چاپارخانه تحویل دومین نفر میداد تا او هم در چاپارخانه بعدی، به نفر سوم تحویل دهد. این کار ادامه پیدا میکرد تا اینکه پیامها به مقصد میرسید. داریوش هخامنشی درباره پیکهای دولتی خود گفته است: «نه برف، نه باران، نه گرما و نه تاریکی شب نمیتواند پیکهای تندرو را از حرکت بازدارد.» جملهای که در بالای سردر ساختمان اداره پست نیویورک نقش بسته است.
این شیوه ادامه داشت تا اینکه امیرکبیر سرویسهای پستی منظمی بین شهرها ایجاد و تعرفههای پستی هم تعیین کرد. او با این اقدام، امکان ارسال پیام و مرسولات پستی را برای عموم مردم فراهم کرد و پیکهایی برای این کار انتخاب شدند. او مسئولیت چاپارخانه را هم که ۴روز در هفته و روزانه ۴ساعت فعال بود به فردی بهنام «میرزا شفیعخان چاپارچیباشی» واگذار کرد. در این دوره ارسال مرسولات پستی بین شهرها با اسبهای تندرو انجام و در شهرها هم، نامهها و مرسولات پستی با پای پیاده، دوچرخه و بیشتر مواقع با درشکه به مقصد حمل میشد.