هرچند محمود بهمنی ابراز امیدواری کرده با کاهش نرخ تورم در ماههای آینده، نرخ سود بانکی نیز متعاقبا کمتر شود، اما با توجه به تورم 25درصدی فعلی حتی با کاهش چند درصدی آن در ماههای آینده، درصورت عملی شدن سخنان آقای رئیسکل باید منتظر افزایش نرخ سود بانکی بود.البته رئیسکل بانک مرکزی صراحتا درباره افزایش یا کاهش نرخ سود بانکی، سخنی نگفته است و شاید اظهارات دوپهلوی وی از آن جهت است که نمیخواهد چالشهای 2سال اخیر میان دولت و بانک مرکزی دوباره تکرار شود.
در 2سال اخیر، با وجود مخالفت علنی و ضمنی بانک مرکزی، نهایتا با تاکید رئیسجمهوری، نرخ سود بانکی کاهش یافت. استدلال بانک مرکزی این بود که نرخ سود بانکی باید بر مبنای نرخ تورم و چند درصد بالاتر از آن تعیین شود.
در مقابل، تصمیمسازان دولت معتقد بودند با کاهش نرخ سود تسهیلات اعطایی به بخش تولید، با افزایش عرضه ناشی از آن، نرخ تورم کاهش مییابد. اما افزایش نرخ تورم در 2سال اخیر، عکس این قضیه را ثابت کرده است.
براساس آخرین آمار بانک مرکزی، نرخ تورم در آذرماه 5/25درصد بوده است. اگر در فرض خوشبینانه در 3ماه زمستان نرخ تورم به 20درصد برسد، آنگاه مشخص است که برای عملی شدن وعدههای رئیسکل بانک مرکزی نرخ سود 12درصدی عقود مبادلهای باید به 20درصد یا بیشتر از آن، افزایش یابد.
موافقت دولت – هرچند بهنظر میرسد از موضع محکم قبلی خود درباره کاهش نرخ سود بانکی، حتی بهصورت اجبار و الزام، دست کشیده است- با نرخ سود 20درصدی مطمئنا دور از انتظار است.
به همین دلیل است که از صحبتهای بهمنی، رئیسکل بانک مرکزی، در گفتوگو با فارس، تردید درباره نحوه تعیین نرخ سود بانکی در سال آینده مشخص است. او از یک سو اعلام کرده که با بسته سیاستی که تا پایان بهمن ماه ارائه میکنیم، نرخ سود بانکی و تورم را کاهش میدهیم و از سوی دیگر از ضرورت آزادسازی نرخ سخن گفته است.
تورم، سیر نزولی دارد
بهمنی با بیان اینکه رشد نقدینگی از 37 درصد در دیماه سال قبل به12 درصد در دیماه امسال رسید، اظهار داشت: برنامه تک رقمیکردن نرخ سود بانکی در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد و خوشبختانه طی چند ماه گذشته نرخ تورم سیر نزولی داشته است.
وی خاطرنشان کرد: نرخ تورم در پایان تیر ماه 5/1 درصد کاهش یافت، پس از آن مجددا شاهد کاهش یک درصدی این نرخ بودیم و ماه گذشته در محاسبه نقطه به نقطه نرخ تورم به عدد 4/26 درصد رسیدیم.
بهمنی افزود: براساس تازهترین گزارش نرخ رشد تورم در دیماه به 24 درصد تقلیل پیدا کرد؛ یعنی نرخ تورم پایان شهریور که بیش از 29 درصد بود در دیماه به 24 درصد رسید. بهمنی با اشاره به اینکه نرخ بیکاری نیز طی ماههای گذشته کاهنده بوده و به 5/9 درصد رسیده است، افزود: این کاهش نیز ناشی از تزریق منابعی است که به واحدهای تولیدی صورت گرفته است.
رئیسکل بانک مرکزی گفت: با بسته سیاستی که تا پایان بهمن ماه ارائه میکنیم، هم کاهش نرخ سود بانکی و هم نرخ تورم را برنامهریزی میکنیم.
بهمنی تاکید کرد: نرخ چیزی نیست که آن را پایین بیاوریم یا بالا ببریم. باید بگذاریم نرخ آزاد باشد و آزاد بودن نرخ تابعی از نرخ تورم است. اگر ما بتوانیم نرخ تورم را در ماههای آینده باز هم کاهش دهیم، قطعا روی نرخهای سود بانکی اثرگذار خواهد بود.
تغییر بسته بانک مرکزی در تمام بخشها
رئیسکل بانک مرکزی با اشاره به آماده شدن بسته سیاستی - نظارتی سال 88 بانک مرکزی قبل از پایان امسال، اعلام کرد: تمام بخشهای بسته امسال بانک مرکزی برای اجرا در سال آینده تغییر میکند.