به گزارش همشهری آنلاین، برای بررسی موارد مختلف مربوط به بیماری دیابت و راه‌های درمان آن از دیدگاه طب سنتی، با «دکتر اکبر کتابی» حکیم و متخصص طب سنتی، مسئول آموزش گروه پزشکان ابن‌سینا و مدرس دانشگاه آزاد رفاه به گفت‌وگو نشستیم.
آیا دیابت، بیماری قرن ماست یا اینکه طب سنتی هم به آن پرداخته است و چرا شما بر مسئله دیابت تمرکز ویژه‌ای دارید؟
ابتلا به بیماری دیابت از گذشته وجود داشته است و در طب سنتی به آن «ذیابطیس» (یک کلمه یونانی) می‌گفتند. در گذشته افراد مرفه و ثروتمند به دلیل پرخوری، بیش از دیگران به این بیماری مبتلا می‌شدند، اما در حال حاضر به دلیل تغییر در سبک زندگی، همه افراد می‌توانند در معرض ابتلا به دیابت قرار داشته باشند. دیابت در جهان رشد چشمگیری داشته است به طوری که حدود ۲۲۰ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا هستند و آمارها نشان می‌دهند که در ایران حدود ۷ میلیون نفر دیابت دارند. استفاده از غذاهای صنعتی به ویژه فست فود در بین مردم بسیار رواج پیدا کرده است و مصرف این نوع غذاها می‌تواند شانس ابتلا به دیابت را افزایش بدهد. عدم تحرک و نداشتن ورزش در برنامه روزانه می‌تواند باعث چاقی شود و همین مسئله احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد.
من به دلیل اینکه پسر بزرگم (در ۱۴ ماهگی) درنتیجه شوک عصبی و اختلال در سیستم هورمونی مبتلا به دیابت شد، تصمیم گرفتم طب سنتی بخوانم تا بتوانم به پسرم و افرادی که مثل او به دیابت مبتلا هستند، کمک کنم و ۱۲ سال است که به‌عنوان حکیم در طب سنتی مشغول به فعالیت هستم که از این مدت، ۶ سال می‌شود که در مورد بیماری دیابت به‌صورت جدی تحقیق و کار می‌کنم.
آیا متخصص طب سنتی به‌تنهایی می‌تواند دیابت را درمان کند؟
متخصص طب سنتی با استفاده از راه‌های مختلف می‌تواند بیماری دیابت را کنترل و درمان کند. در طب سنتی ۸۰ نوع گیاه برای درمان دیابت شناسایی شده است که می‌توان به شنبلیله، گزنه، خار میتیغال، مریم‌نخودی، هندوانه ابوجهل، دم‌کرده چوب میوه گیلاس و ... اشاره کرد. بیشتر درمان‌های طب سنتی ما در دانشگاه‌های انگلستان و آمریکا مورد آزمایش و سنجش درستی قرار می‌گیرند و بیشتر درمان‌ها از دیدگاه طب جدید تأیید شده‌اند. البته معنای اینکه طب سنتی می‌تواند به درمان دیابت کمک کند، این نیست که اهمیت طب جدید نادیده گرفته شود؛ طب سنتی و طب جدید باید در کنار هم به درمان دیابت کمک کنند.
تابه‌حال با موردی روبه‌رو شده‌اید که فرد مبتلا به دیابت را برای درمان به متخصص طب جدید ارجاع بدهید؟
بارها چنین مسئله‌ای پیش آمده است که افراد مراجعه‌کننده در شرایط خاصی بودند که درمان با طب سنتی در آن مقطع زمانی، سلامت آنها را به خطر می‌انداخته است و به همین دلیل آنها را به متخصص طب جدید ارجاع داده‌ام که از درمان‌های اورژانسی کمک بگیرند.
آیا تمام افرادی که به دیابت مبتلا هستند با درمان‌های طب سنتی بهبود پیدا می‌کنند؟
دیابت نوع ۲ که غیر ارثی است، قابل‌کنترل و درمان است و در افرادی که از طب سنتی برای درمان دیابت کمک گرفتند ۶۰ تا ۷۰ درصد نتیجه درمان رضایت‌بخش بوده، اما افرادی که به دیابت نوع یک (ارثی) مبتلا هستند، خیلی درمان قطعی در آنها دیده نشده و توصیه‌های درمانی بیشتر به کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن کمک کرده است.
ابتلا به دیابت چه علائمی دارد و داشتن این علائم، برای اینکه فرد متوجه شود به بیماری مبتلا شده، کافی است؟
بارزترین علائم ابتلا به دیابت، پُرنوشی و پُرادراری است. بی‌قراری، خستگی، کسل بودن و ایجاد عرق سرد روی پوست از دیگر علائم ابتلا به دیابت هستند، بااین‌حال برای تشخیص قطعی بیماری، باید آزمایش‌های بررسی قند خون را انجام داد. اگر میزان قند خون در حالت ناشتا بین ۷۵ تا ۱۰۰ باشد، فرد به دیابت مبتلا نیست و اگر قند بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ باشد، فرد استعداد ابتلا به دیابت را دارد و درنهایت اگر قند در حالت ناشتا از ۱۲۶ بگذرد، فرد به دیابت مبتلاست و باید برای درمان اقدام کند.
برخی از افراد برای درمان دیابت، حجامت را پیشنهاد می‌کنند. حجامت در درمان دیابت واقعاً تأثیری دارد؟
دیابت در طب سنتی نوع گرم و نوع سرد دارد، افرادی که دیابت آنها از نوع گرم باشد، حجامت برای آنها خوب است و به درمان کمک می‌کند ولی آن دسته از افرادی که دیابت‌شان از نوع سرد است، نباید حجامت کنند و باید از بادکش استفاده کنند که تشخیص این مسئله با متخصص ماهر طب سنتی است.
به‌عنوان سؤال آخر، چه توصیه‌ای برای پیشگیری از ابتلا به دیابت دارید؟
اصلاح تغذیه و گنجاندن سبوس در برنامه غذایی، کاهش استرس، تحرک و ورزش توصیه‌هایی هستند که افراد باید انجام بدهند. خوردن ۲۱ عدد مویز به‌صورت ناشتا، ۷ عدد زیتون در صبح، یک عدد انجیر خشک هنگام غروب آفتاب و خوردن مغز بادام تازه (از پوست چوبی درآورده شود و بدون بو دادن) می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به دیابت کمک کند. نوشیدن دم‌کرده بادرنجبویه (ملیسا) و خرفه هم توصیه می‌شود. افراد سالم باید ۲ گرم (یک قاشق مرباخوری) از بادرنجبویه را در یک لیوان آب‌جوش دم کنند و پس از صاف کردن بنوشند. حذف قندهای صنعتی و جایگزین کردن قند و شکر سرخ و قهوه‌ای از دیگر کارهایی هستند که از ابتلا به دیابت می‌توانند پیشگیری کنند.
منبع: ویژه‌نامه سلامت و بهداشت - تندرستی - بهمن و اسفند ۱۳۹۳