تئوری‌هایی که خارج از حوزه سینما به وجود آمده و بالیده‌اند و سرانجام هم در سینما مثل دیگر حوزه‌ها به عنوان یک نوع دیدن و بررسی‌کردن مورد استفاده قرار گرفته‌اند؛ تئوری‌هایی که هریک با خود مفاهیم و اصطلاحات خاصی به همراه دارند؛ اصطلاحاتی که شاید در نگاه اول غرابتی با حوزه سینما ندارند اما به هر روی توسط برخی مورد استفاده قرار گرفته و اگر نه فراگیر ، لااقل به شکلی محدود مورد استفاده قرار گرفته و مدخلی بوده‌اند برای رسیدن به دریافتی جدید از سوژه‌های مختلف. در کتاب لاکان – هیچکاک (آنچه می‌خواستید درباره لاکان بدانید، اما جرأت پرسیدنش را از هیچکاک نداشتید) با نگاهی جدید به آثار هیچکاک روبه‌رو می‌شویم؛ نگاهی مبتنی‌بر نظریات لاکان در روانکاوی که حالا سر از حوزه سینما درآورده‌اند.
کارنامه نشر کتاب‌های سینمایی در طول این سال‌ها کم‌وبیش پروپیمان بوده است. فرهنگ فیلم‌های ایرانی و خارجی، کتاب‌های تئوریک سینما، واژه‌نامه‌ه‌ای گوناگون، تاریخ‌های جامع سینما در حجم‌های مختلف، فیلمنامه‌های آثار کلاسیک یا جدید و... (ظاهرا اوضاع و احوال خیلی خوب است) این در حالی است که 4-3 دهه پیش از این کل آثار منتشر شده در این حوزه به تعداد انگشتان دو دست هم نمی‌رسید، فی‌المثل تنها تاریخ موجود در دسترس علاقه‌مندان «تاریخ سینما»ی آرتورنایت بود به ترجمه نجف دریابندری با آن مناقشه‌ها که سر ترجمه آن به وجود آمد به‌خصوص اسم فیلم مهر هفتم برگمان (که به شکلی غریب آمده بود!) و تازه همین تاریخ هم تا آخر دهه 50 را در بر می‌گرفت و باقی قضایا... .
مختصر اینکه این روزها حتی شانس برای آن دسته علاقه‌مندان خاص هم وجود دارد که به آثاری متنوع دسترسی داشته باشند که حاصل آمیزش تئوری‌هایی خارج از حوزه سینما با این حوزه هستند؛ آثاری که به لحاظ کیفی از ترجمه‌های خوبی هم برخوردارند و گاه نه یک‌بار بلکه بیشتر از آن به فارسی ترجمه شده‌اند و خود این مسئله نشان می‌دهد که چه میزان کشش و ظرفیت برای پذیرش این‌گونه کتاب‌ها با وجود مخاطبان خاص و کم‌تعداد، وجود دارد.
کتاب لاکان- هیچکاک یا به عبارت درست‌تر، آن چیزها که می‌خواستید درباره لاکان بدانید اما جرأت پرسیدن آن را از هیچکاک نداشتید یکی از همین دست آثار به حساب می‌آید که پیش از این نیز منتشر شده بود و حالا نیز دوباره و با ترجمانی دیگر و البته شناخته شده‌تر در این حوزه به زیور طبع آراسته شده است، به ویژه آنکه ترجمه پیشین نتوانسته بود آنگونه که باید حق مطلب را ادا کند و از همین‌رو پاره‌ای از مفاهیم مطرح در کتاب کیفیتی غامض‌یافته بود که بر دشواری‌های متن می‌افزود.
این کتاب در یک نظر اجمالی نگاهی است دوباره به آثار آلفرد هیچکاک. این فیلمساز نامی و کلاسیک با اتکا بر نظریات لاکان در حوزه روانکاوی، نظریاتی که همچون دیگر حوزه‌ها این بار سینما و به‌طور مشخص آثار بارها دیده شده فیلمسازی سرشناس را سوژه خود قرار داده و با این وصف، تحلیلی از آنها به دست می‌دهد که در نوع خود متفاوت است با آنچه در انبوه نوشته‌های سینمایی که درباره هیچکاک و آثارش وجود دارد.
کتاب به هر حال از جمله آثاری است که سروکله زدن با متن آن و به ویژه دشواری مفاهیم مطرح شده، ذهنی آسوده و آرام را می‌طلبد، اما با این وجود به دلیل رهیافتی دیگرگونه به آثار هیچکاک خواننده را دست خالی نمی‌گذارد.
به ویژه این حسن را دارد که به ما نشان می‌دهد هر متنی هر چه‌قدر هم که روی آن کار شده و مورد تحلیل قرار گرفته باشد ایستا نیست و پویایی آن در هر زمان حاصل نوع نگاه و سلاحی است که به مددش آن متن را مورد تحلیل قرار می‌دهیم و نکات تازه‌ای از آن بیرون می‌کشیم. با این وصف می‌توان بر این عقیده بود که با وجود سوژه قرار گرفتن فیلم‌های هیچکاک که بسیار درباره آنها گفته و نوشته شده است، در کتاب لاکان- هیچکاک می‌توان با نکات نو و ارزنده‌ای روبه‌رو شد.
نکته قابل ذکر دیگر آن است که چنین رویکردهایی نشان‌دهنده این واقعیت هستند که چگونه نظریه‌پردازان و منتقدان توان آن را دارند که با تحت تاثیر قرار دادن متون، مفاهیم گوناگون را از آنها بیرون بکشند و به این ترتیب سهمی را در رابطه مخاطب با متن برعهده بگیرند و سرانجام اینکه دستاورد این رابطه به طور مشخص حاصل این تعامل بوده و بدون حضور هر یک از طرف‌های آن شکل نمی‌گیرد. ژاک لاکان در حوزه نظریه‌پردازی بیشتر به ساختارگرایان نزدیک است.
در نخستین سال قرن بیستم به دنیا آمد، مدرک پزشکی‌اش را از سوربن گرفت و در جوانی زیرنظر یکی از روان‌پزشکان معروف زمان خود به ادامه تحصیل پرداخت. شاید همین گرایش و تعلق خاطر بود که بعدها بیشترین توجه او را به حوزه روانکاوی معطوف کرد و به ویژه فروید که این حوزه را با نظریات خود متحول کرده بود و لاکان مدت زیادی را صرف تفسیر دوباره نظریه‌های فروید کرد. او با رویکردی ساختارگرایانه بر زبان به عنوان نظامی از تفاوت‌ها و فاقد اجزایی اثباتی به برجسته کردن اهمیت زبان در آثار فروید پرداخت. او همچنین با آمیختن پاره‌ای از مفاهیم مطرح در آثار رومن یاکوبسن با مفاهیمی از آثار فروید کوشید دریافتی تازه را از حضور ناخودآگاه و تاثیر آن بر زبان ارائه کند.
به هر حال در پرتو چنین کوشش‌هایی بود که لاکان رفته‌رفته به عنوان نظریه‌پردازی شناخته شده در میانه قرن بیستم مطرح شد، آنگونه که مفاهیم مطرح شده از سوی او به عنوان مفاهیمی مبدأ مورد قرائت‌های مختلف قرار گرفت و سرانجام هم‌پای این مفاهیم که بر روانکاوی استوار شده بودند به حوزه‌های دیگر باز شد.
کتاب لاکان- هیچکاک آنگونه که ویراستار در مقدمه اشاره داشته است، از جمله دستاوردهای مکتوب مکتب روانکاوی اسلوونی است؛ مکتبی که لااقل در اوایل دهه 80 به عنوان مکتبی که قرائتی تازه از آراء لاکان ارائه می‌کند مورد توجه قرار گرفت. این در حالی بود که لااقل دو قرائت از لاکان در فرانسه برای خود اسم و رسمی پیدا کرده بودند. قرائت نخست از آن ژان آلن میلر و دیگری به لویی آلتوسر تعلق داشت.
«... ویژگی مکتب اسلوونی سیاسی و فلسفی بودن آن است، یعنی حتی هنگامی که فیلم و ادبیات به عنوان موارد مطالعاتی برگزیده می‌شود، برخلاف سنت رایج در نقد روانکاوی که موضعی کلینیکی نسبت به شخصیت‌ها، موقعیت‌ها و جهان داستان اتخاذ می‌کند، این قرائت به بررسی زمینه‌های ایدئولوژیک و سیاسی متن می‌پردازد و البته این بررسی را از خلال مفاهیم روانکاوانه انجام می‌دهد....»(ص7)
کتاب لاکان- هیچکاک دربرگیرنده مجموعه مقالاتی است درباره سینمای هیچکاک از منظر مکتب اسلوونی که متکی به آرای ژاک لاکان سینمای هیچکاک را سوژه خود قرار داده است. شناخته شده‌ترین چهره مجموعه اسلاوی ژیژک که ویراستاری انگلیسی کتاب را نیز برعهده دارد، خود ازجمله چهره‌های معروف مکتب اسلوونی است. سرمقاله مهم این کتاب یعنی مقدمه آن (آلفرد هیچکاک یا فرم و میانجی تاریخی آن) و همچنین مقالات سینتوم‌های هیچکاکی و در نگاه رعب‌آور او، نابودی‌ام مشهود بود نیز به قلم ژیژک نوشته شده است.
علاوه بر مقدمه، کتاب سه بخش کلی دارد، بخش اول تحت عنوان جهانی: مضامین، نگاهی به پاره‌ای شاخصه‌های کلی آثار هیچکاک دارد، برای نمونه مقاله اول تحت عنوان تعلیق هیچکاکی (نوشته پاسکال بونیتزر) به این شاخصه سینمای هیچکاک از منظری نو می‌نگرد. دیگر مقالات این بخش تحت این عنوان‌ها ارائه شده‌اند:
ابژه‌های هیچکاک (ملادن والر)، نظام‌های فضایی در شمال به شمال‌غربی (فردریک حین)، بهترین جا برای مردن:تئاتر در فیلم‌های هیچکاک
(آلنکازر پانچیچ) و پانکتوم کائکوم یا از بصیرت دکوری (استوژان پلکو)بخش دوم کتاب تحت عنوان جزئی: فیلم‌ها، رویکردی است
جزئی نگرانه‌تر به ویژگی‌های دیگری از سینمای هیچکاک. علاوه بر مقاله سینتوم‌های هیچکاکی نوشته اسلاوی ژیژک، تماشاگری که بسیار می‌دانست (ملادن والر)، رمز سرنوشت (میشل شیون)، پدری که کاملا نمرده است ( اسلاون دالر)، بدنام (پاسکال بونتیزر)، ضلع چهارم (میشل شیون)، مردی پشت شبکیه چشم خود (میران بوزویچ)، پوست و پوشال (پاسکال بونیتزر)، مرد درست و زن عوضی (رناتا مالکل) و تجسم محال (میشل شیون).
و آخرین بخش کتاب نیز تحت عنوان فردی: جهان هیچکاک، تشکیل شده از یک مقاله تحت عنوان «در نگاه رعب‌آور او، نابودی‌ام مشهود بود» نوشته اسلاوی ژیژک است. ویراستار فارسی کتاب نیز در ترجمه کتاب روشی کم‌وبیش مشابه ویراستار انگلیسی کتاب در پیش گرفته است، به این ترتیب که مقالات کتاب را به مترجمانی گوناگون سپرده است و خود نیز سهمی در ترجمه این کتاب و به ویژه مقالات اصلی آن که ژیژک نوشته، داشته است. کتاب لاکان- هیچکاک اثری است در خور عنایت برای علاقه‌مندان پیگیرتر سینما که اگر حوصله سروکله زدن با متون کمی دشوارتر را داشته و به ویژه اگر به مباحث روانکاوی نیز آشنایی داشته باشند، نکات تازه و خواندنی بسیاری خواهد داشت که در پرتو آن
نه فقط درباره هیچکاک بلکه درباره لاکان نیز اندوخته‌هایی خواهد داشت.
(آنچه می‌خواستید درباره لاکان بدانید، اما جرأت پرسیدنش از هیچکاک را نداشتید) کار گروهی، ویراستار انگلیسی: اسلاوی ژیژک، ترجمه گروهی، ویراستار فارسی: مازیار اسلامی، ناشر: ققنوس، چاپ دوم، 1387، 1100 نسخه، 384 صفحه، مصور.