همشهری آنلاین: بیماری آلوپسی یا ریز منطقه‌ای یا سکه‌ای مو از هر ۱۰۰ نفر دو نفر را درگیر می‌کند. برایش مرد و زن فرقی ندارد. این بیماری مسری نیست و باز هم بحث مبارزه علیه خودی وسط می‌آید. چون به گفته پزشکان یک بیماری خود ایمنی است.
درست مثل آرتریت روماتویید که سیستم ایمنی بدن به استخوان‌ها حمله می‌کنند. در این بیماری سیستم ایمنی با موها می‌جنگند. بیماری آلوپسی اصلا خطرناک نیست اما به دلیل مشکل ظاهری که به وجود می‌آورد خیلی آزاردهنده است. این بیماری به‌طور معمول با یک یا چند لکه تاسی کوچک روی سر خودش را نشان می‌دهد. البته ممکن است فقط به موهای سر بسنده نکند و در مردان تا ریش و موهای بدن را هم درگیر کند. اگر می‌خواهید با یک بیماری خودایمنی دیگر آشنا شوید این مطلب همشهری تندرستی را از دست ندهید.
آلوپسی از کجا شروع می‌شود؟
از همان‌جایی که بقیه بیماری‌های خودایمنی شروع می‌شوند. یعنی از سیستم ایمنی. محققان معتقدند لنفوسیتها که قسمتی از گلبول‌های سفیدند و مسپول مقابله با عوامل بیماری‌زا مثل ویروس و باکتری، به ریشه موها حمله می‌کنند. چون فکر می‌کنند ریشه موها تهدیدی برای سلامت بدن هستند.
فولیکول‌های مو در اثر این حمله از بین می‌روند و چون این فولیکول‌ها خیلی کوچک می‌شوند، تولید آن‌ها خیلی آرام انجام می‌شود و ممکن است برای ماه‌ها در آن منطقه مویی نروید اما خبر خوب این است که گستردگی بیماری هر اندازه هم که باشد باز هم فولیکول‌های مو زنده می‌مانند و می‌توانند دوباره مو تولید کنند.
چه عواملی باعث بروز این بیماری می‌شود؟
درباره بیماری‌های خودایمنی نمی‌توان به‌طور قطع از عوامل و دلایل صحبت کرد اما محققان معتقدند این عوامل در بروز این بیماری تاثیرگذارند:
وراثت ژنتیک نقش مهمی در ابتلای فرد به این بیماری دارد. از هر پنج نفر یک نفر از کسانی که به این بیماری دچار شده‌اند، دارای سابقه خانوادگی هستند، یعنی فردی در خانواده به این بیماری مبتلا بوده است. بخصوص زمانی که این بیماری در سن کمتر از ۳۰ سال رخ بدهد. این بیماری بیشتر در خانواده‌هایی رخ می‌دهد که سابقه ابتلا به اگزما، آسم، تب یونجه و بعضی از بیماری‌های خودایمنی در آن وجود داشته است.
استرس البته سر موضوع استرس بین دانشمندان جنگ است. گروهی از آن‌ها معتقدند استرس می‌تواند باعث ریز موی سکه‌ای شود اما در مقابل گروهی معتقدند وقتی پای بیماری خودایمنی وسط باشد نباید از استرس گفت.
ریزش موی سکه‌ای چه نشانه‌هایی دارد؟
نشانه‌های بیماری آلوپسی در هر فرد متفاوت است با این حال می‌توان نشانه‌های مشترکی از این بیماری را پیدا کرد. مثل:
به وجود آمدن لکه‌های کچلی کوچک و گرد در پوست سر. این لکه‌ها در بخش‌هایی از ریش یا نواحی مودار هم دیده می‌شود.
ریزش و رشد مجدد مو به صورت همزمان در قسمت‌های مختلف بدن
ریزش بیش از حد مو در یک دوره کوتاه
ریزش مو که بیشتر به جای هر دوطرف در یک طرف پوست سر است.
فرورفتگی‌های ریز و لکه روی ناخن‌ها
تشخیص بیماری آلوپسی چگونه انجام می‌شود؟
پزشک برای تشخیص بیماری معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سوابق پزشکی فرد را بررسی می‌کند. در این معاینه‌ها پزشک سوال‌هایی درباره ریزش موی بیمار می‌پرسد، به نوع ریزش موی سر توجه می‌کند و پوست سر و بقیه بدن را بررسی می‌کند. اگر دلیل ریزش مو مشخص نباشد، پزشک برای بررسی بیشتر این آزمایش‌ها را تجویز می‌کند:
آزمایش خون
پزشک متخصص برای بررسی پرکاری یا کم‌کاری تیروئید آزمایش خون تجویز می‌کند.
تجزیه و تحلیل مو
پزشک برای بررسی بیشتر، موهای بیمار را با میکروسکوپ تجزیه و تحلیل می‌کند. چون به غیر از بیماری‌های خود ایمنی عوامل دیگری هم می‌توانند باعث ریزش مو باشند.
آیا می‌توان این بیماری را درمان کرد؟
خبر خوب این است که در بعضی از افراد این بیماری بدون درمان خاصی و بعد از چند ماه بهبود پیدا می‌کند اما متداول‌ترین روش برای کسانی که خود به خود درمان نمی‌شوند به این شرح است:
تزریق کورتیکو استروئید
یکی از بهترین روش‌های درمان بیماری آلوپسی تزریق کورتیکو استروئید است که در عمق یک سانتی‌متری پوست سر در هر چهار تا شش هفته است. این تزریق در درمان بیشتر طاسی‌های سکه‌ای می‌تواند مفید باشد.
پماد آنترالین
این پماد می‌تواند به رشد موها کمک کند. البته ممکن است باعث به وجود آمدن لک و تحریک پوست هم بشود. این پماد در قسمت‌های بی‌موی سر برای مدت زمان محدودی استفاده و سپس شسته می‌شود.
ایمنی درمانی
ایمنی درمانی باعث تحریک واکنش آلرژیک در پوست سر و درنهایت باعث رویش موها در قسمت بی‌موی سر می‌شود. در این روش دارویی را هفته‌ای یک‌بار روی پوست سر می‌گذارند. این دارو پوست سر را قرمز و زبر می‌کند. بعد از سه ماه از آغاز درمان موها دوباره می‌رویند. البته ممکن است این دارو عوارضی هم به همراه داشته باشد مثل جوش‌های پوستی و تورم غدد لنفاوی.
درمان ریزش موی سکه‌ای در روش‌های طبیعی
اگر طرفدار طب سنتی هستید، این طب درمان‌های مختلفی برای این بیماری مطرح کرده است.
مصرف عرقیجات گیاهی برای پاک‌سازی و تصفیه خون. شاتره، کاسنی، خارشتر و خارخاسک جزو عرقیجات مفید هستند.
یکی دیگر از روش‌های درمان طب سنتی استفاده از گل سرشوی است. می‌توان گل سر شوی را هفته‌ای یک یا دو بار روی سر گذاشت. گل سرشوی را در کاسه‌ای مسی با مقداری آب مخلوط کنید و روی سر بگذارید.
روغن نارگیل و روغن کرچک. مالیدن روغن نارگیل و کرچک روی قسمت طاسی برای درمان این منطقه خیلی مفید است.
دمنوش مریم گلی
دمنوش بابونه و آویشن
مالش سیر در منطقه طاسی سکه‌ای. سیر را بکوبید و روی قسمتی که موهایش ریخته بگذارید و چند دقیقه با انگشتان دست به آرامی ماساژ بدهید.
تخم شنبلیله را با مقداری آب خمیر کنید و روی قسمتی که موهایش ریخته بگذارید و بعد از ۲۰ دقیقه بشویید.
استفاده از آب پیاز. آب پیاز را روی قسمت ریزش مو بگذارید و چند دقیقه ماساژ بدهید.
محل ریزش مو را با آب گل زوفا و آب خرف ماساژ بدهید.
اما نکته مهم در استفاده از راهکارهای طب سنتی این است که حتما باید با یک متخصص طب سنتی مشورت کنید. اندازه و دُز مصرف گیاهان در دمنوش و عرقیجات باید کاملا از طرف متخصص طب طبیعی تجویز شود.